Τα τελευταία χρόνια διαμορφώθηκε ένα πολύπλοκο νομικό πλαίσιο που αφορά την εταιρική διακυβέρνηση και η νομοθεσία αυτή δημιουργήθηκε είτε επειδή έπρεπε να προσαρμοστεί η χώρα στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, είτε κάτω από το βάρος οικονομικών σκανδάλων. Πόσο όμως η νομοθεσία αυτή συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα των εταιρειών ή και στην αποτροπή δυσάρεστων καταστάσεων;
Από ελάχιστα έως καθόλου, συμπεραίνει η ενδιαφέρουσα μελέτη του Φώτη Καρατζένη «Εταιρική Διακυβέρνηση Ανωνύμων Εταιρειών» (Εκδόσεις Σάκκουλα).
Ο γνωστός δικηγόρος και διδάκτωρ νομικής περιγράφει αναλυτικά την κατάσταση αλλά και καταγράφει την πραγματικότητα χωρίς περιττή ωραιοποίηση. Το καθεστώς που έχει διαμορφωθεί δεν βελτιώνει τα αποτελέσματα των εταιρειών.
Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη της προβληματικής της εταιρικής διακυβέρνησης στο ελληνικό δίκαιο.
Στο δεύτερο κεφάλαιο ερευνάται η πρακτική της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κατά την εφαρμογή του ν 3016/2002, ιδίως όσον αφορά τις προϋποθέσεις επιβολής και το περιεχόμενο των κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης του νόμου. Διαπιστώνεται μία «αυτοσυγκράτηση» της εποπτικής αρχής κατά την επιβολή κυρώσεων, η οποία αντανακλάται τόσο στο περιεχόμενο των διαπιστωμένων παραβάσεων όσο και στο είδος των κυρώσεων που επιβάλλονταν (επιπλήξεις ή πρόστιμα χαμηλού ύψους σε σχέση με τα επαπειλούμενα).
Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται το αποτύπωμα των Αρχών εταιρικής διακυβέρνησης του ΟΟΣΑ, που αποτελούν την πληρέστερη και πλέον ευέλικτη προσέγγιση της σχετικής προβληματικής διεθνώς, στο ελληνικό δικαιικό πλαίσιο.
Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται για πρώτη ίσως φορά συγκεντρωτικά εμπειρικές (οικονομικές) έρευνες αρχικά για το επίπεδο της εταιρικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα.
Καταλήγοντας, ο συγγραφέας διαπιστώνει μία πλήρη σύγχυση για την έννοια της εταιρικής διακυβέρνησης στον ελληνικό χώρο. Η ανυπαρξία αιτιώδους σχέσης μεταξύ οικονομικών σκανδάλων και πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης, τα αμφίβολα οικονομικά οφέλη από την τυπική υιοθέτηση πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και η αδυναμία της ελληνικής νομοθετικής ρύθμισης να προσαρμόζεται στα χαρακτηριστικά της αγοράς, των επιχειρήσεων και κάθε εποχής οδηγούν τον συγγραφέα στην αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της νομοθετικής ρύθμισης.
Ο Καρατζένης τάσσεται αναφανδόν υπέρ των κωδίκων αυτορρύθμισης που προέρχονται από φορείς της αγοράς, χωρίς πάντως να αποκλείει την νομοθετική ρύθμιση επιμέρους θεμάτων, όπως η λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου μίας επιχείρησης, εντασσομένων όμως συστηματικά ορθά στον εταιρικό νόμο.