Σημαντικά πιο φθηνό είναι στην Ελλάδα το μέσο μέσο τυπικό καλάθι προϊόντων του νοικοκυριού του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) σε σχέση με πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη, σύμφωνα με την επαναλαμβανόμενη έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η έκθεση του ΙΕΛΚΑ, η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών δείχνει ότι και οι τέσσερις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από την Ελλάδα, 18% η Γαλλία, 7% το Ηνωμένο Βασίλειο, 12% η Ιταλία, 7% η Ισπανία 3%, ενώ η Πορτογαλία είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα.
Φθηνότερο το καλάθι ακόμη και χωρίς το ΦΠΑ
Όπως αναφέρουν τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, το καλάθι του νοικοκυριού στην Ελλάδα στοιχίζει 184,5 ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή στη Γαλλία που αποτελεί και την ακριβότερη χώρα φτάνει τα 218,1 ευρώ και ακολουθεί η Ιταλία με 206 ευρώ. Στα 198,3 ευρώ το καλάθι του νοικοκυριού στη Βρετανία και στην Ισπανία στοιχίζει 190,3 ευρώ, με την Πορτογαλία να βρίσκεται πιο κοντά στα ελληνικά επίπεδα με 185,2 ευρώ.
Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα για να γίνουν αντιληπτές τις πραγματικές τιμές των προϊόντων σουπερμάρκετ. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση δείχνει ότι οι και οι έξι χώρες έχουν πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα, η Γαλλία κατά 26%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 17%, η Ιταλία κατά 20%, η Ισπανία κατά 11% και η Πορτογαλία κατά 2%.
Σημαντική η διαφορά του ΦΠΑ
Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά). Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ είναι 13%. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από το Ηνωμένο Βασίλειο (0% ή 5%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), την Ιταλία (5% και 4%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Σημειώνεται ότι η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.
Σταθερές οι τιμές από τον Δεκέμβριο του 2022
Επίσης οι τιμές στην Ελλάδα έχουν παραμείνει σχετικά σταθερές σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022. Συγκεκριμένα, οι τιμές στην Ελλάδα καταγράφονται σταθερές (μείωση -0,29%), όπως και τη Γαλλία (-0,25%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (-0,45%), μείωση καταγράφεται στην Πορτογαλία (-0,91%) και αύξηση στην Ισπανία (+1,95%) και την Ιταλία (+1,61%). Σημειώνεται ότι η σύγκριση αυτή αφορά την περίοδο Δεκεμβρίου 2022-Μαρτίου 2023 και όχι τη σύγκριση με τον ίδιο μήνα το προηγούμενο έτος όπως συμβαίνει στην περίπτωση υπολογισμού του πληθωρισμού, αφορά το συγκεκριμένο καλάθι προϊόντων και αφορά μόνο το κανάλι των σουπερμάρκετ.
Η τάση αυτή με μικρές διακυμάνσεις είναι διαχρονική την τελευταία 10ετία που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη έρευνα από το ΙΕΛΚΑ. Η διαχρονική σύγκριση τιμών με το εξωτερικό δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνεχώς έχει φθηνότερο καλάθι από τις συγκρινόμενες χώρες με διακυμάνσεις οι οποίες δεν αλλάζουν το γενικό συμπέρασμα της ανάλυσης.