Σε «ομηρία» παραμένουν έργα ΑΠΕ που αντιστοιχούν στο 10% της ήδη εγκατεστημένης ισχύος και περιμένουν για μήνες τη σύνδεσή τους στο δίκτυο. Για «ρυθμούς χελώνας» κάνουν λόγω εκπρόσωποι φορέων της αγοράς που τονίζουν πως οι Διαχειριστές δεν έχουν καταφέρει να αυξήσουν την ταχύτητα των έργων ανάπτυξης του δικτύου στους ρυθμούς που τρέχουν οι ΑΠΕ, ενώ μιλούν για «αδιαφορία» προς τους μικρούς επενδυτές.
Στα 1000 ΜW ανέρχονται τα έργα που έχουν ήδη κατασκευαστεί και υπογράψει σύμβαση σύνδεσης και περιμένουν το λιγότερο ένα έτος, αλλά το διάστημα αυτό μπορεί να φθάσει έως και τους 19 μήνες προκειμένου να «μπουν στην πρίζα». Πρόκειται για έργα που ξεπερνούν, για παράδειγμα, την ήδη εγκατεστημένη ισχύ της Τέρνα Ενεργειακή (895 MW) και που θα συνείσφεραν στο δίκτυο 1,5 δισ. «πράσινες» κιλοβατώρες σε ετήσια βάση.
«Σχεδόν κανένα έργο έως 500 kW δεν συνδέεται στο δίκτυο πριν τους 12 μήνες», σημειώνει μιλώντας στο BD ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά, κ. Πέτρος Τσικούρας, που κάνει λόγο για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις σύνδεσης φωτοβολταϊκών πάρκων. «Ένα ζήτημα που μπορεί να επιλυθεί σε 10 ημέρες παίρνει το λιγότερο 12 μήνες», τονίζει, σημειώνοντας πως οι καθυστερήσεις αυτές επιφέρουν τεράστιο οικονομικό κόστος στους επενδυτές, οι οποίοι «δανείστηκαν και επένδυσαν 300 – 500 χιλιάδες ευρώ, ενώ ενεργειακές κοινότητες που δανείστηκαν 3 και 5 εκατ. ευρώ καλούνται να πληρώνουν τόκους και κεφάλαιο για επενδύσεις που παραμένουν ανενεργές με ευθύνη της διοίκησης του ΔΕΔΔΗΕ».
Μάλιστα τονίζει ότι οι καθυστερήσεις αυτές στοχεύουν κυρίως στους «μικρούς» της αγοράς και ευνοούν τους πιο μεγάλους παίκτες. Όπως λέει τα πολύ μεγάλα έργα συνδέονται σε «χρόνο ρεκόρ», ενώ παράλληλα οι καθυστερήσεις στέλνουν αποθαρρυντικό μήνυμα στους πιο «μικρούς» υποψήφιους επενδυτές.
Σε παλαιότερες δηλώσεις του στο BD απέδιδε «αδιαφορία ή σκοπιμότητα προκειμένου να μην έχουμε φθηνό ρεύμα» στους λόγους πίσω από τη σημερινή συνθήκη και στρεφόταν κατά του ΔΕΔΔΗΕ, αποδίδοντας αδικαιολόγητες καθυστερήσεις για έργα που έχει αναλάβει να υλοποιήσει στα δίκτυα. «Η παρούσα διοίκηση του ΔΕΔΔΔΗΕ πριν από δύο περίπου χρόνια έδωσε μεγάλο αγώνα να αναλάβει μονοπωλιακά την κατασκευή των έργων σύνδεσης των Φωτοβολταϊκών Πάρκων. Πάλεψε προκειμένου να μην επιτρέπεται σε καμία ιδιωτική εταιρεία να μπορεί να κατασκευάσει έργα Δικτύου κατόπιν ανάθεσης από τους μικρομεσαίους επενδυτές Φ/Β, παρά μόνο Ο ΔΕΔΔΗΕ. Δεν είχε την ικανότητα να δει ότι αδυνατούσε να αναλάβει αυτό το πολύ καίριο έργο; τα μεγέθη τα είχε μπροστά της ή μήπως ήθελε να μπλοκάρει τη σύνδεση των Μικρών Φωτοβολταικών;» ανέφερε πρόσφατα σε ανοικτή επιστολή, τονίζοντας πως οι μεγάλες καθυστερήσεις που έχουν ανεβάσει κατά 4-7 μήνες τον χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της Αποδοχής των Όρων Σύνδεσης από τους Παραγωγούς και την Υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης μεταξύ ΔΕΔΔΗΕ και παραγωγού αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό ακριβώς σε αυτή την «μονοπωλιακή ανάληψη των έργων» από τον Διαχειριστή.
«Δεν μπορεί η Διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ να επικαλεστεί έλλειψη Προσωπικού. Τα έργα σύνδεσης των φωτοβολταϊκών δεν κατασκευάζονται από συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ, αλλά από υπεργολάβους του. Είναι αδιανόητο λοιπόν γιατί η Διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ δε συνάπτει Συμβάσεις, δεν οργανώνει περισσότερους υπεργολάβους να εκτελέσουν τα έργα που έχουν συσσωρευτεί. Έχουμε βαρεθεί με την καραμέλα της δυσκολίας προσλήψεως προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ. Αλλά εδώ δεν ισχύει ούτε αυτή! Υπάρχει υποχρέωση ΑΣΕΠ στην επιλογή των Υπεργολάβων».
Απαντώντας στις κατηγορίες για καθυστερήσεις, ο ΔΕΔΔΗΕ σημειώνει πως έως και το τέλος του 2022 έχει προχωρήσει στις συνδέσεις 6,5GW έργων ΑΠΕ από 4,2GW στα τέλη του 2019, που αποτελεί άνοδο κατά 45%, αυξάνοντας την ισχύ κατά 64% σε μία τριετία. Μάλιστα, όπως είχε σημειώσει σε εκδήλωση του ΠΟΣΠΗΕΦ τον περασμένο μήνα ο αναπλ. διευθύνων σύμβουλος του ΔΕΔΔΗΕ, κ. Ηρακλής Μενεγάτος, ο Διαχειριστής έχει να διαχειριστεί έναν τεράστιο όγκο αιτήσεων για όρους σύνδεσης, που το 2020 είχαν φτάσει στις 30.000 συμπληρώνοντας πως υλοποίησε συνδέσεις που κινήθηκαν με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό: από 1.500 το 2020, αυξήθηκαν σε 2.500 το 2021 και σε 5.000 έργα των 1.100 MW το 2022.
«Αυτό δεν είναι αρκετό» απαντούν οι εκπρόσωποι των φορέων της αγοράς στα στοιχεία για τις συνδέσεις που έχει πραγματοποιήσει ο ΔΕΔΔΗΕ, τονίζοντας πως τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει ένα επενδυτικό «τσουνάμι», με χιλιάδες αιτήσεις σύνδεσης ΑΠΕ που δεν μπορούν να διαχειριστούν με επιτυχία οι αρμόδιοι φορείς, αλλά ούτε και αντέχει το δίκτυο. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε ο αντιπρόεδρος ΑΔΜΗΕ Ιωάννης Μάργαρης έως σήμερα υπάρχουν σχεδόν 11 GW ηλεκτρισμένων έργων ΑΠΕ ενώ, όπως είπε «οι δεσμευτικές προσφορές ζήτησης έχουν φθάσει συνολικά στα 13-14 GW φτάνοντας αισίως στα 24-25 δεσμευμένου capacity στα ηλεκτρικά δίκτυα».
Γρήγορες ΑΠΕ, αργές υποδομές δικτύων
Απαντώντας σε ερώτηση για τα έργα που «κολλάνε» στη δυνατότητα του δικτύου να απορροφήσει ΑΠΕ στο συνέδριο Power & Gas Forum την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας σημείωσε ότι «επειδή πράγματι ακούμε συχνά την ερώτηση “γιατί δεν μου δίνουν χώρο να συνδεθώ και εγώ”, θα θέσω το εξής ερώτημα. Έστω ότι το δίκτυο ήταν "άπειρο". Θα μπορούσαν όλοι να κατασκευάσουν από ένα φωτοβολταϊκό; Όχι βέβαια. Γιατί η εξίσωση λέει ότι η παραγωγή θα πρέπει να ισούται με την κατανάλωση, συν την αποθήκευση και τις εξαγωγές. Αυτή τη στιγμή έχουμε δώσει ήδη δεσμευτικούς όρους σύνδεσης που επαρκούν σχεδόν για το 100% της κατανάλωσης ενέργειας της χώρας μας.
Άρα εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να κατασκευαστούν 100 GW ΑΠΕ που έχουν λάβει άδεια από τη ΡΑΕ, αλλά όσα έχει ανάγκη η χώρα, είτε να απορροφήσει, είτε να εξάγει. Τελικά πρόκειται για ένα δίλημμα που δεν υπάρχει επί της ουσίας. Παρόλα αυτά, οι επενδύσεις στα δίκτυα προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς, ολοκληρώνεται ο διπλασιασμός της διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, σχεδιάζουμε το αντίστοιχο με την Βόρεια Μακεδονία, τον τριπλασιασμό με την Αλβανία, τον διπλασιασμό, ίσως και παραπάνω, με την Ιταλία, και βέβαια τις μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Ελλάδας με την Αίγυπτο, αλλά και με την Κεντρική Ευρώπη, ώστε να μπορούμε όλη αυτή την ενέργεια να την εξάγουμε και να κατασκευάσουμε περισσότερες ΑΠΕ».
Σχολιάζοντας την τοποθέτηση αυτή, ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών - ΣΕΦ, κ. Στέλιος Ψωμάς σημειώνει στο BD πως μπορεί η λογική του υπουργού να έχει βάση και πράγματι να οι 100 GW να ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες τις χώρας, εντούτοις, η κατάσταση των δικτύων σήμερα παρουσιάζει σημαντική υστέρηση για να υποδεχτεί τα έργα που έχουμε ανάγκη ή έχουμε θέσει ως στόχο έως το 2030.
Όπως λέει, οι Διαχειριστές, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ δεν έχουν ανεβάσει την ταχύτητα που χρειάζεται για να καλύψουν τις ανάγκες της πράσινης μετάβασης. «Δεν ακολουθούν οι ΑΠΕ τα δίκτυα, τα δίκτυα πρέπει να ακολουθούν στις ΑΠΕ», σημειώνει και υπογραμμίζει πως δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια να χαθεί άλλος χρόνος. «Δεν είμαστε πλέον στο business as usual στο ζήτημα των έργων για την ανάπτυξη του δικτύου», αναφέρει και υπογραμμίζει πως δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια να χαθεί κι άλλος χρόνος. Παράλληλα, επισημαίνει ότι χρειάζεται και ένα νέος τρόπος σχεδιασμού και διαχείρισης του δικτύου εκσυγχρονίζοντας κανόνες και υφιστάμενες δομές που απαιτεί λιγότερα χρήματα και έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Μιλώντας πρόσφατα στο Business Daily, ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΜΠ και Τομεάρχης Ενέργειας στο ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, Χάρης Δούκας χαρακτήρισε τα ηλεκτρικά δίκτυα ως μία «βραδυφλεγή βόμβα» που δεν επιτρέπει την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, ενώ σημείωσε ότι οι ρυθμοί που ακολουθούνται στην προώθηση των έργων από τους Διαχειριστές είναι πάρα πολύ αργοί και δεν συνάδουν με την εποχή και τις ανάγκες της. Υπογράμμιζε ότι η μειωμένη ανάπτυξη των δικτύων εξυπηρετεί τους λίγους και ισχυρούς, που έχουν προνομιακή πρόσβαση στον ηλεκτρικό χώρο, και «χτυπάει» τους απλούς πολίτες πλήττοντας την ενεργειακή δημοκρατία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
