Στην τελική ευθεία για τη δημιουργία του ψηφιακού ευρώ εισέρχεται η ευρωζώνη, καθώς η ΕΚΤ θα λάβει το φθινόπωρο τις αποφάσεις για τη δημιουργία του, ενώ η Κομισιόν να έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να υποβάλει εντός του α’ εξαμήνου νομοθετική πρόταση που θα θεσπίζει το ψηφιακό ευρώ και θα ρυθμίζει τα κύρια χαρακτηριστικά του.
Όπως τονίστηκε και στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup, από τον επικεφαλής του Πασκάλ Ντόναχιου, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα επανεξετάσει τα αποτελέσματα ειδικής έρευνας που πραγματοποιείται το φθινόπωρο και θα αποφασίσει με βάση αυτά αν θα προχωρήσει σε φάση υλοποίησης. Η ενδεχόμενη έκδοση ψηφιακού ευρώ θα έρθει μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο και θα εξαρτηθεί αναγκαστικά από τις νομοθετικές εξελίξεις στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον κ. Ντόναχιου, «μετά από 18 μήνες πολύ λεπτομερών συζητήσεων σε σχέση με διάφορα σκέλη αυτού του έργου, αφιερώσαμε λίγο χρόνο για να αναλογιστούμε τις εργασίες που έχουν γίνει, το πού βρισκόμαστε τώρα και τις απόψεις της Εurogroup σχετικά με τους βασικούς τομείς αυτού του έργου. Αυτό που σκοπεύουμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε την πολιτική μας δέσμευση με την ΕΚΤ και την Επιτροπή καθώς προχωρούν στις διαδικασίες τους, διότι αυτό που αναγνώρισε σήμερα η Εurogroup είναι ότι πολλές αποφάσεις που αναμένονται είναι εγγενώς πολιτικές».
Από την έναρξη της έρευνας σχετικά με την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ τον Οκτώβριο του 2021, το Eurogroup έχει πραγματοποιήσει τακτικές ανταλλαγές απόψεων σχετικά με τις βασικές πολιτικές διαστάσεις ενός ψηφιακού ευρώ. Η έρευνα αυτή δεν προδικάζει οποιαδήποτε μελλοντική απόφαση σχετικά με την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ, η οποία θα προκύψει μόνο μετά από περαιτέρω διερεύνηση σε μια πιθανή φάση υλοποίησης.
Βάσει των εκτιμήσεων των υπ. Οικονομικών της ευρωζώνης για να έχει επιτυχία, το ψηφιακό ευρώ πρέπει να είναι ένα κοινό, ευρωπαϊκό και χωρίς αποκλεισμούς σχέδιο, που θα υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκό κοινό και θα βασίζεται σε μια στέρεη δημοκρατική βάση.
Παράλληλα εκτιμάται ότι η εισαγωγή ενός ψηφιακού ευρώ, καθώς και τα κύρια χαρακτηριστικά και οι επιλογές σχεδιασμού του, απαιτούν πολιτικές αποφάσεις που πρέπει να συζητηθούν και να ληφθούν σε πολιτικό επίπεδο. Η δημιουργία ενός ψηφιακού ευρώ θα απαιτούσε μια κατάλληλη νομική βάση, στην οποία θα συμμετείχαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στο παραπάνω πλαίσιο το Eurogroup επιβεβαίωσε την υποστήριξή του στις συνεχείς προσπάθειες όλων των ευρωπαϊκών και εθνικών θεσμικών οργάνων που συμμετέχουν στις προπαρασκευαστικές εργασίες για την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ και ενθαρρύνει υψηλό επίπεδο καινοτομίας και φιλοδοξίας κατά τη διερεύνηση των πιθανών επιλογών σχεδιασμού και διανομής του.
Ανάλογα με τον σχεδιασμό του, ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε μια ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένη οικονομία, ενισχύοντας την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντανακλώντας τον κεντρικό γεωπολιτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα συστήματα πληρωμών, προωθώντας την καινοτομία στον χρηματοπιστωτικό τομέα και προσφέροντας οφέλη για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη, διατηρώντας παράλληλα τον ρόλο του χρήματος των κεντρικών τραπεζών ως άγκυρα του νομισματικού μας συστήματος.
Τα βασικά θέματα που εξέτασαν οι υπουργοί Οικονομικών είναι τα ακόλουθα:
- Ένα ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να συμπληρώνει και όχι να αντικαθιστά τα μετρητά και να εγγυάται την πρόσβαση των χρηστών της ζώνης του ευρώ σε χρήμα κεντρικής τράπεζας σε περιόδους αυξημένης ψηφιοποίησης των πληρωμών. Ένα ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να είναι ασφαλές και ανθεκτικό, να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής, να είναι εύκολο και βολικό στη χρήση και ευρέως προσβάσιμο στο κοινό, μεταξύ άλλων όσον αφορά το κόστος για τους τελικούς χρήστες. Οι υπουργοί ζήτησαν επίσης να εξεταστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του σχεδιασμού του ψηφιακού ευρώ.
- Για να επιτύχει, το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να διασφαλίζει και να διατηρεί την εμπιστοσύνη των χρηστών, για την οποία η ιδιωτικότητα αποτελεί βασική διάσταση και θεμελιώδες δικαίωμα.
Παράλληλα, το Eurogroup έκρινε επίσης ότι ο σχεδιασμός του ψηφιακού ευρώ θα πρέπει να συνάδει με άλλους στόχους πολιτικής, όπως η πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της παράνομης χρηματοδότησης, της φοροδιαφυγής και η διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις κυρώσεις. Θα μπορούσε να ακολουθηθεί μια προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο, ώστε να επιτραπεί μεγαλύτερη προστασία της ιδιωτικής ζωής στην περίπτωση λιγότερο επικίνδυνων συναλλαγών, γεγονός που θα μπορούσε να διασφαλίσει την ευρύτερη υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ από τους πολίτες με μεγαλύτερη προτίμηση στην προστασία της ιδιωτικής ζωής. Στήριξε δόθηκε, επίσης, στη διερεύνηση μιας offline λειτουργικότητας, η οποία θα εξυπηρετούσε ένα ευρύτερο φάσμα περιπτώσεων χρήσης και θα συνέβαλε επίσης στη χρηματοπιστωτική ένταξη διευκολύνοντας τη χρήση από τους πολίτες σε διάφορα σενάρια.