«Ναυάγιο» σημειώθηκε και χθες στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. καθώς και πάλι δεν οριστικοποιήθηκε μια συμφωνία για το πλαφόν στο φυσικό αέριο. Η απόφαση για τη λήψη μέτρων ελέγχου των τιμών αερίου μεταφέρεται στην τακτική συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών την ερχόμενη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου, ωστόσο όλα συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι το ζήτημα πρόκειται να τεθεί και σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε.. Στο περιβάλλον αυτό της αβεβαιότητας αρχίζουν συζητήσεις για λήψη της απόφασης κατά πλειοψηφία, με την ομάδα της Γερμανίας να νικά «στα σημεία».
Ειδικότερα, πληροφορίες θέλουν η μόνη απόφαση που πήραν χτες οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ να αφορά στον μηχανισμό αναστολής του πλαφόν όταν και αν αποφασιστεί αυτός. Συγκεκριμένα, οι υπουργοί κατάφεραν να συμφωνήσουν ότι θα υπάρξει ένας μηχανισμός που θα ενεργοποιείται σε περίπτωση που αποδειχτεί ότι το πλαφόν οριστεί σε τέτοιο επίπεδο που δημιουργεί αδυναμία στον ανεφοδιασμό κάποιας χώρας. Μάλιστα, σε περίπτωση που δεν υπάρξει λύση ούτε σε αυτή την περίπτωση τότε, προβλέπεται η αναστολή του πλαφόν για τη συγκεκριμένη χώρα, κάτι που αποτέλεσε βασικό αίτημα της Γερμανίας.
Εντύπωση, ωστόσο, προκάλεσε η δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος, σύμφωνα με το Reuters, τόνισε ότι κατά τη διάρκεια της συνόδου υπήρξε πρόοδος στα τεχνικά ζητήματα που συνδέονται με το πλαφόν και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιτευχθεί μια λύση όχι με ομοφωνία αλλά με πλειοψηφία. «Επιτύχαμε μια συμφωνία κατά 90-95% για το πλαφόν στην τιμή του αερίου όμως τα μεγάλα και συμβολικά ζητήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί», είπε ο Χάμπεκ, σημειώνοντας ότι οι χώρες χρειάζονται περισσότερο χρόνο.
Μία τέτοια πιθανότητα μπορεί να αλλάξει σημαντικά τις ισορροπίες εντός της ΕΕ την ώρα που υπάρχει έντονη αντιπαράθεση αναφορικά με το ζήτημα της ανώτατης τιμής του φυσικού αερίου με τα «αντίπαλα στρατόπεδα» να μην κάνουν πίσω στις θέσεις τους. Μία προσπάθεια συμβιβασμού υπήρξε από την Τσεχία που έφερε την πρόταση στο όριο ενός πιθανού πλαφόν στα 200 ευρώ/MWh, αρκετά κάτω από τα 275 ευρώ/MWh που είχε προτείνει η Κομισιόν. Μία ομάδα χωρών, ανάμεσά τους το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ιταλία, η Ελλάδα υποστηρίζουν ότι το όριο είναι απαραίτητο για να προστατευτούν οι οικονομίες τους από την άνοδο των τιμών της ενέργειας. Στην «απέναντι πλευρά», η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, θεωρούν πως μία τέτοια απόφαση μπορεί να μειώσει την προσφορά στην Ευρώπη.
Μέχρι πρόσφατα, η αριθμητική των ισορροπιών εντός της Ε.Ε. έδειχνε ότι οι χώρες που υποστηρίζουν το πλαφόν, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, είχαν την πλειοψηφία, με βάση το σύστημα της σταθμισμένης ψήφου. Όμως, φαίνεται ότι η Γαλλία έχει μετακινηθεί στην πλευρά της ομάδας της Γερμανίας, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες και να επιτρέψει την έγκριση αποφάσεων εις βάρος των χωρών που υποστηρίζουν το πλαφόν, κάτι που φάνηκε να υπαινίσσεται ο Γερμανός υπουργός με τις δηλώσεις του.
Είχαν προηγηθεί συζητήσεις το Σαββατοκύριακο πάνω σε ένα προσχέδιο συμβιβασμού που έθετε το πλαφόν σε ισχύ αν οι τιμές ξεπερνούν τα 220 ευρώ/MWh για πέντε ημέρες και εάν είναι επίσης κατά 35 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ). Ωστόσο, μία σημαντική μερίδα άλλων χωρών, ανάμεσά τους η Ιταλία και η Ελλάδα, ζητούν το όριο αυτό να τεθεί κάτω από τα 200 ευρώ/MWh με τη Γαλλία να αναμένεται ότι θα παίξει ρόλο – κλειδί στη λήψη όποιας απόφασης, καθώς διπλωματικές πηγές την ήθελαν να εκφράζει ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες του πλαφόν στις χρηματαγορές.
Παρά το μηδενικό, ουσιαστικά, αποτέλεσμα είχαν προηγηθεί πολύωρες ζυμώσεις ήδη από το προηγούμενο της Συνόδου βράδυ. Πληροφορίες από το ΥΠΕΝ ήθελαν τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα να έχει σειρά επαφών με ομολόγους του που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και αντικείμενο συζήτησης την Συμφωνία για το ρεαλιστικό πλαφόν. Ακολούθησε συζήτηση έως τις πρώτες πρωινές ώρες με τους 12 υπουργούς Ενέργειας, ανάμεσα στους οποίους και εκείνοι που στηρίζουν την πρόταση για πλαφόν 150-200 ευρώ/MWh όπου παρουσιάστηκαν τρία σημεία για το πλαφόν, τα οποία υιοθετήθηκαν από τους παρευρεθέντες ώστε να υποστηριχθούν στη συνεδρίαση. Οι δώδεκα υπουργοί που μετείχαν στην ολονύκτια διαβούλευση την οποία συγκάλεσε ο κ. Σκρέκας ήταν οι υπουργοί Βελγίου, Βουλγαρίας, Ισπανίας, Κροατίας, Ιταλίας, Λιθουανίας, Μάλτας, Πολωνίας, Ρουμανίας, Σλοβακίας, Σλοβενίας και Λετονίας.
Τα τρία σημεία που προτάθηκαν από τον Έλληνα υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τελικά συμφωνήθηκαν από όσους συμμετείχαν είναι
- ένα δυναμικό πλαφόν συνδεδεμένο με ξένους δείκτες,
- το πλαφόν αυτό θα εφαρμόζεται σε όλα τα hubs (όχι μόνο στην Ολλανδία) και
- να υπάρχει ένας μηχανισμός αναστολής του πλαφόν όπως αυτός που προτείνει η προεδρία και όπως διαμορφώθηκε μετά από την Ολλανδία.