Οι τιμές του ρεύματος και του φυσικού αερίου έχουν πάρει πάλι την ανιούσα και οι εκπρόσωποι βιομηχανιών από την υψηλή, αλλά κυρίως από τη μεσαία τάση, εκπέμπουν σήμα κινδύνου για τη βιωσιμότητά τους, αφού δεν διαφαίνεται σοβαρή αποκλιμάκωση για τους επόμενους μήνες -αντίθετα, ο βαρύς χειμώνας οδηγεί σε νέες αυξήσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), αρκετές επιχειρήσεις έχουν υποχρεωθεί να περικόψουν έως και 50% την παραγωγή τους, επειδή ακριβώς δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα υψηλά τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι η τιμή του φυσικού αερίου, που είχε υποχωρήσει έως τα 100 ευρώ/μεγαβατώρα, πλησιάζει πάλι τα 150 ευρώ, ενώ η τιμή χονδρικής του ρεύματος παρουσιάζει ακραίες διακυμάνσεις το τελευταίο διάστημα, μεταξύ 200 και 400 ευρώ/μεγαβατώρα.
«Οι βιομηχανίες είναι εξαγωγικές επιχειρήσεις και πρέπει η ενέργεια που πληρώνουν να συγκρίνεται με τα τιμολόγια που πληρώνουν οι ανταγωνιστές τους στο εξωτερικό. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει, αφού άλλες ευρωπαϊκές χώρες πριμοδοτούν με γενναίες επιδοτήσεις τις βιομηχανίες τους», επισημαίνουν παράγοντες του ΣΕΒ και της ΕΒΙΚΕΝ.
Στην Ελλάδα, η µέση τιµή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας µε την οποία επιβαρύνθηκαν οι βιομηχανίες την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεµβρίου 2022 ήταν, µετά την επιδότηση, στα 172 ευρώ/MWh. Αντίστοιχα η µέση τιµή φυσικού αερίου την περίοδο Αυγούστου – Νοεµβρίου 2022 για τις βιοµηχανίες ήταν 160 ευρώ/MWh, τιµή από τις πιο υψηλές µεταξύ των κρατών µελών της Ε.Ε. λόγω της σχεδόν µηδενικής επιδότησης.
Αντιθέτως, ο ανταγωνισμός από άλλες χώρες εντείνεται και δυσχεραίνει τη θέση των ελληνικών εταιρειών. Η γειτονική Βουλγαρία παρέχει εγγυηµένες τιµές ηλεκτρικής ενέργειας για τις µεγάλες βιοµηχανίες στα 120 ευρώ/mwh για φέτος και στα 100 ευρώ/MWh για το 2023. Επίσης, τον Νοέμβριο που πέρασε η Βουλγαρία εξασφάλισε τιμή φυσικού αερίου 63€/MWh για τις βιομηχανίες της χώρας.
Στη Γερμανία, οι βιομηχανίες καρπώνονται μεγάλο μέρος από το πρόγραμμα των 200 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Υπάρχει εισήγηση για την επιβολή ανώτατου ορίου στην τιµή του φυσικού αερίου, ώστε να περιοριστούν οι τιµές για τις µεγάλες βιοµηχανίες στα 70 ευρώ/µεγαβατώρα από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως το τέλος Απριλίου 2024.
«Πολύ χαμηλές οι επιδοτήσεις της βιομηχανίας στην Ελλάδα»
Στην Ελλάδα, ενώ οι επιδοτήσεις στα νοικοκυριά είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, η στήριξη που λαμβάνουν οι βιομηχανίες από το κράτος δεν κρίνεται επαρκής.
«Η τιμή του ρεύματος αρχές του Δεκεμβρίου ξεπέρασε και τα 350 ευρώ/μεγαβατώρα αλλά η επιδότηση για το μήνα καθορίστηκε μόλις στα 34 ευρώ/μεγαβατώρα. Έχουμε έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, αλλά η κυβέρνηση δεν βοηθά», αναφέρουν οι ίδιες πηγές στο BD.
Επισημαίνουν επίσης πως η επιδότηση μήνα-μήνα δεν βοηθά στην κατάρτιση ενός αξιόπιστου πλάνου από τις εταιρείες. «Πρέπει η επιδοματική πολιτική να έχει ορίζοντα, ώστε να γνωρίζει η κάθε επιχείρηση πως θα κινηθεί», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Πρόσφατα ο υπουργός ενέργειας Κώστας Σκρέκας κατά την παρουσία του στο Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ μετά τις πιέσειες που δέχθηκε για αύξηση των επιδοτήσεων ξεκαθάρισε πως λεφτά δεν υπάρχουν και πως το κράτος μπορεί να συμβάλει με τις επιδοτήσεις στη συγκράτηση των τμών για τη βιομηχανία στα 200 ευρώ/μεγαβατώρα.
«Με 200 ευρώ δεν βγαίνουμε», απαντούν οι εταιρείες έντασης ενέργειας και παραπέμπουν στις επιδοματικές πολιτικές άλλων χωρών οι οποίες «προσέχουν τις βιομηχανίες τους».
Αναφέρουν μάλιστα και το εξής επιχείρημα: «Κάθε βιομηχανία ή επιχείρηση έχει διαφορετικό ενεργειακό αποτύπωμα. Για να βγάλει μια χαλυβουργία 1 τόνο χάλυβα πρέπει να ξοδέψει 600MWh. Μία τσιμεντοβιομηχανία για 1 τόνο τσιμέντο θέλει 100MWh. Και όμως, οι επιδοτήσεις που παίρνουν είναι οι ίδιες που λαμβάνει ένα supermarket».
Λήγουν οι διμερείς συμβάσεις της ΔΕΗ με μεγάλους ομίλους
Το πρόβλημα με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας θα διογκωθεί, καθώς λήγουν σταδιακά οι διμερείς συμβάσεις που είχε συνάψει η ΔΕΗ με μεγάλους ενεργοβόρους ομίλους. Τέλος του 2022 λήγει η συμφωνία της ΔΕΗ με τον όμιλο Viohalco (αφορούσε σε έξι εργοστάσια θυγατρικών), τον Ιούνιο του 2023 λήγει η διμερής σύμβαση με τρία εργοστάσια της Τιτάν και τέλος του 2023 λήγει η συμφωνία της ΔΕΗ με το Αλουμίνιο της Ελλάδος του ομίλου Μυτιληναίου.
Οι τιμές που πληρώνουν οι παραπάνω όμιλοι το ρεύμα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές. Ακριβή στοιχεία δεν έχουν κοινοποιηθεί, αλλά εκτιμάται πως είναι αρκετά κάτω από τα 100 ευρώ/μεγαβατώρα. Η ΔΕΗ δεν θα ανανεώσει αυτές τις συμβάσεις. Αυτόματα λοιπόν οι παραπάνω όμιλοι θα κληθούν να πληρώνουν το ρεύμα στα 300 ευρώ/μεγαβατώρα, όπως άλλες βιομηχανίες της υψηλής και μεσαίας τάσης.
Επιδοτήσεις ή πράσινα διμερή συμβόλαια
Οι φορείς της βιομηχανίας ζητούν τη στήριξη της κυβέρνησης είτε μέσω επιδοτήσεων είτε μέσω της δυνατότητας να συνάπτουν πράσινα διμερή συμβόλαια, κάτι που δεν μπορεί να γίνει τώρα.
Όπως εξηγούν παράγοντες της ΕΒΙΚΕΝ: «Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα να συναφθούν διμερή συμβόλαια με φυσική παράδοση μεταξύ ενός αγοραστή (βιομηχανία ή προμηθευτής) με κάποιον παραγωγό συμβατικής μονάδας ή μονάδας ΑΠΕ, χωρίς η ενέργεια να περάσει υποχρεωτικά μέσα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και χωρίς οι συναλλαγές να γίνουν στην οριακή τιμή (ΟΤΣ), ενώ είναι προφανές ότι η τιμή που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο του συμβολαίου δεν συναρτάται με την ΟΤΣ».
Πληροφορίες αναφέρουν πως η κυβέρνηση έχει εκπονήσει ένα έκτακτο σχέδιο για την επιδότηση των βιομηχανιών με 1,5 δισ. ευρώ. Πηγές από τους φορείς της βιομηχανίας κρατούν μικρό καλάθι, καθώς θεωρούν πως ενόψει των εκλογών δεν θα είναι και πολυ φιλολαϊκό να ανακοινωθεί ένα μέτρο που θα στηρίζει τις επιχειρήσεις. Ελπίζουν βέβαια να διαψευστούν.