Η επιβράδυνση της ανόδου των εξαγωγών στο +0,9% αλλά και της κατανάλωσης στο +3,6% αποτελούν τη βασική αιτία για τον βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο γ' τρίμηνο του έτους κατά 2,8%, σε σύγκριση με το 7,1% που εμφάνισε στο β' τρίμηνο, όπως αναφέρει στο μηνιαίο δελτίο της για τον Νοέμβριο η Attica Bank, το οποίο καταρτίζει σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ.
Παράλληλα αναφέρει ότι για το ίδιο διάστημα οι επενδύσεις ενισχύθηκαν (+12,3%), ενώ μικρότερη επιβράδυνση κατέγραψε η άνοδος των εισαγωγών (+5,2%). Ο πληθωρισμός κατέγραψε μικρή κάμψη σε μονοψήφιο ποσοστό στις αρχές του τέταρτου τριμήνου, για πρώτη φορά χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ωστόσο αποτελεί κίνδυνο για την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τον προγραμματισμό των επιχειρήσεων. Μια νέα έξαρση της υγειονομικής κρίσης διαφαίνεται ολοένα και λιγότερο πιθανή.
Στις θετικές εξελίξεις:
- Το οικονομικό κλίμα ανέκαμψε τον Νοέμβριο, κυρίως από ενίσχυση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και των προσδοκιών σε υπηρεσίες και λιανικό εμπόριο. Η τάση μερικώς αντισταθμίστηκε από επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών σε βιομηχανία και κατασκευές.
- Το τραπεζικό σύστημα επιδεικνύει ανθεκτικότητα, με πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις τον Οκτώβριο.
- Η αγορά εργασίας συνέχισε να βελτιώνεται, με περαιτέρω μείωση της ανεργίας τον Οκτώβριο.
- Η χρηματιστηριακή αγορά ανέκαμψε τον Νοέμβριο τις απώλειες του τελευταίου εξαμήνου.
Μεταξύ των προκλήσεων:
- Ορισμένοι βραχυχρόνιοι δείκτες δραστηριότητες, όπως η βιομηχανική παραγωγή και η οικοδομική δραστηριότητα, καταγράφουν κόπωση στα τέλη του τρίτου τριμήνου.
- Το κόστος νέου δημόσιου δανεισμού αυξάνεται, με υψηλότερη διαφορά από τον πυρήνα της Ευρωζώνης σε σχέση με την προ-κρίσης εποχή.
- Ενισχύεται το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών υπό την αύξηση των εισαγωγών, ενώ οι εξαγωγές καταγράφουν επιβράδυνση.
- Τα δημόσια οικονομικά επιδεινώνονται σταδιακά, με υψηλότερη ετήσια αύξηση δαπανών σε σχέση με τα έσοδα τον Σεπτέμβριο.
- Οι υψηλές τιμές ενέργειας προκαλούν αυξημένη αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ειδικά ενόψει της χειμερινής περιόδου.
Η πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας
Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επιβραδύνθηκε περαιτέρω το τρίτο τρίμηνο του 2022 στις μεγαλύτερες δυτικές οικονομίες του κόσμου, όπως οι ΗΠΑ (σε 1,9% ετησίως) και Ευρωζώνη (2,1% ετησίως), ενώ επιταχύνθηκε στην Κίνα (3,9% ετησίως).
Ο ρυθμός πληθωρισμού παραμένει ιδιαίτερα υψηλός, σε διψήφιο ποσοστό στην Ευρωζώνη το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, με τις νομισματικές αρχές να αυξάνουν το κόστος χρήματος προκειμένου να κάμψουν τις μεσοπρόθεσμες προσδοκίες κοντά στον στόχο πληθωρισμού, σύμφωνα με το Attica Economic Review Νοεμβρίου 2022.
- Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες, πλην της Τράπεζας της Ιαπωνίας, συνεχίζουν τις αυξήσεις επιτοκίων προκειμένου να συγκρατηθούν οι πληθωριστικές πιέσεις και να επανέλθει η σταθερότητα των τιμών.
- Το οικονομικό κλίμα ανέκαμψε ελαφρά στην Ευρώπη τον Νοέμβριο, ενώ σταθερότητα και ανακοπή της πτωτικής τάσης έδειξαν οι παγκόσμιοι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης και επιχειρηματικών προσδοκιών στις αρχές του τέταρτου τριμήνου του έτους.
- Οι διεθνείς τιμές ενεργειακών αγαθών έδειξαν σχετική σταθερότητα τον Νοέμβριο, αν και παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Το ευρώ ανέκτησε μέρος των απωλειών του έναντι του δολαρίου τον Νοέμβριο.
- Το κόστος κεφαλαίου ανήλθε στην Ευρωζώνη τον Οκτώβριο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ υποχωρούν ελαφρώς οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων τον Νοέμβριο, σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Μεταξύ των προκλήσεων ξεχωρίζουν το αυξανόμενο κόστος χρήματος και η ανάγκη συντονισμένων μέτρων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός, αλλά ταυτόχρονα να αποφευχθεί o κίνδυνος ύφεσης της παγκόσμιας οικονομίας.