Ένα οδικό έργο πνοής για την Κρήτη και από τα μεγαλύτερα οδικά έργα στην Ευρώπη έχει μπει στις ράγες. Πρόκειται για τον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ.
Σήμερα, εκτός απροόπτου, οι προεπιλεγέντες όμιλοι θα λάβουν τα τεύχη δημοπράτησης για τον διαγωνισμό παραχώρησης που αποτελεί και το μεγαλύτερο τμήμα του ΒΟΑΚ από Χανιά έως Χερσόνησο Ηρακλείου, μήκους 157,5 χιλιομέτρων.
Ήδη έχει υπογραφεί σύμβαση για το τμήμα του έργου Νεάπολη - Άγιος Νικόλαος μήκους 14,5 χλμ με την Άκτωρ, το οποίο θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο με προϋπολογισμό 169 εκατ. ευρώ και αρχές του 2023 θα υπογραφεί η σύμβαση για το τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη μήκους 22,4 χλμ. Το έργο προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ θα κατασκευαστεί με τη μέθοδο ΣΔΙΤ και ανάδοχος έχει ανακηρυχθεί το σχήμα ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ-ΙNTRAKAT.
Συνολικά, ο ΒΟΑΚ στην τελική του μορφή θα έχει μήκος 294 χλμ και θα εκτείνεται από τον Κίσσαμο του νομού Χανίων έως τη Σητεία του νομού Λασιθίου.
Ανεπαρκείς οι σημερινές υποδομές με πολλά τροχαία δυστυχήματα
Έτσι ένα διαχρονικό αίτημα των Κρητικών να αποκτήσουν ένα σύγχρονο οδικό δίκτυο που να εξυπηρετεί τις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού αλλά και τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται το νησί γίνεται πραγματικότητα. Ο σημερινός δρόμος είναι ακατάλληλος για έναν κορυφαίο τουριστικό προορισμό στην Ευρώπη και για μια πλούσια περιφέρεια της Ελλάδος με αυξημένες μεταφορικές απαιτήσεις, όπως είναι η Κρήτη. Κάθε χρόνο λόγω των κακοτεχνιών χάνουν τη ζωή τους δεκάδες συνάνθρωποί μας. Μόνο το 2021 σκοτώθηκαν σε τροχαία δυστυχήματα 52 άνθρωποι.
Ο προϋπολογισμός του τμήματος Χανιά- Χερσόνησος εκτιμάται στο 1,3 δισ. ευρώ το οποίο θα κατασκευαστεί με τη μέθοδο της παραχώρησης. Δηλαδή, θα κατασκευαστεί με έξοδα από τους αναδόχους οι οποίοι θα αναλάβουν την εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα εισπράττοντας διόδια.
Σήμερα τα τεύχη δημοπράτησης θα λάβουν οι όμιλοι που έχουν προεπιλεγεί για το έργο: Άκτωρ, Τέρνα, Άβαξ, Vinci και Μυτιληναίος μαζί με την Intertoll. Θεωρείται σίγουρο πως στην πορεία θα υπάρξουν συμπράξεις και το έργο θα διεκδικήσουν από δύο έως τρία σχήματα. Η προμήθεια των τευχών δημοπράτησης από του ενδιαφερόμενους σηματοδοτεί την τελική ευθεία του διαγωνισμού για την υποβολή τεχνικών και οικονομικών προσφορών.
Ουσιαστικά αρχίζει η τρίτη φάση του συγκεκριμένου διαγωνισμού και του διαλόγου μεταξύ υπουργείου υποδομών και εταιρειών για την τελική σύμβαση. Ό,τι αναγράφεται στα τεύχη δημοπράτησης επιδέχεται τροποποιήσεων, εξού και ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών. Παραμένει άγνωστο αν τα τεύχη θα αναφέρουν και τη χρονική διάρκεια της παραχώρησης. Η συζήτηση για το ύψος των διοδίων θα γίνει λίγο αργότερα. Στόχος είναι οι οικονομικές προσφορές για το έργο της παραχώρησης να υποβληθούν τον Απρίλιο του 2023.
Η χρηματοδότηση του έργου και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης
Αναμένεται στο συγκεκριμένο τμήμα των 157,5 χλ. να προστεθεί και το τμήμα Κίσσαμος -Χανιά μήκους 37,5 χλμ με προϋπολογισμό 180 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα συνολικά ο προϋπολογισμός για το έργο της παραχώρησης να στοιχίσει 1,5 δισ. ευρώ και συνολικά ο ΒΟΑΚ 2 δισ. ευρώ.
Και για τα τρία τμήματα του ΒΟΑΚ έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από τα κοινοτικά ταμεία, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης. Ειδικότερα, το τμήμα Νεάπολη - Αγιος Νικόλαος έχει λάβει εξ΄ολοκλήρου χρηματοδότηση 169 εκατ. ευρώ, το τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη που θα κατασκευαστεί με τη μέθοδο ΣΔΙΤ 90 εκατ. ευρώ και το έργο της σύμβασης παραχώρησης 200 εκατ. ευρώ.
Για το μεγαλύτερο τμήμα του ΒΟΑΚ, το Χανιά -Χερσόνησος, θα χρειαστούν 2-3 χρόνια για το οικονομικό κλείσιμο της συμφωνίας και 4-5 χρόνια για την κατασκευή. Δηλαδή ο δρόμος θα δοθεί στην κυκλοφορία το 2030, ενώ τα άλλα δύο τμήματα θα έχουν παραδοθεί αρκετά νωρίτερα, το 2025 και 2026.