Το δύσκολο «στοίχημα» του Φορέα Ακινήτων και οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας

Στην αναζήτηση επενδυτών για τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων βρίσκονται παράγοντες της Πολιτείας και του χρηματοπιστωτικού κλάδου, μετά την εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας πριν λίγες ημέρες.

Πρώτος κρίσιμος σταθμός του διαγωνισμού είναι η λήξη της προθεσμίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος στα τέλη Ιουλίου, προκειμένου να ξεκινήσει ο ανταγωνιστικός διάλογος με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Τον Νοέμβριο -μετά από τρεις μήνες- θα φανεί ποιοι επενδυτές ενδιαφέρονται πραγματικά για τον Φορέα καθώς θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές.

Πηγές με γνώση των διαδικασιών εξηγούν ότι, στα πρότυπα των ευρωπαϊκών διαγωνισμών, παρέχεται ικανοποιητικό χρονικό διάστημα για κάθε βήμα του διαγωνισμού προκειμένου να δοθεί στους ενδιαφερόμενους αναδόχους ο αναγκαίος χρόνος επεξεργασίας και λήψης αποφάσεων αλλά και εκπλήρωσης των απαιτούμενων προϋποθέσεων. Αυτός είναι ο λόγος που ο χρόνος που προβλέπεται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανέρχεται σε 1,5 έτος, το οποίο σημαίνει ότι στην καλύτερη περίπτωση η διαμόρφωση του μετοχικού σχήματος θα ανακοινωθεί στα τέλη του 2023.

Πάντως, ως «περιορισμένο» σκιαγραφούν υψηλόβαθμες πηγές τραπεζών και servicers, με τους οποίους συνομίλησε το Business Daily, το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται προς το παρόν από διεθνή funds. Υπενθυμίζεται ότι τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία διερεύνησης του επενδυτικού ενδιαφέροντος, με τις ίδιες πηγές να παραδέχονται ότι οι ενδείξεις προς το παρόν δεν είναι ενθαρρυντικές.

Σημειώνουν δε ότι το πλαίσιο λειτουργίας του Φορέα «έχει λίγο δρόμο να διανύσει ακόμα», αναφερόμενοι στο στάδιο του ανταγωνιστικού διαλόγου όπου ενδιαφερόμενοι και Πολιτεία θα αξιολογήσουν εκ νέου το πλαίσιο με πιθανότητα ενσωμάτωσης προτάσεων εκ μέρους των επενδυτών. Στο στάδιο αυτό είναι πιθανό τα funds να ζητήσουν αλλαγές που θα βελτιώνουν την απόδοση της επένδυσής τους, όπως π.χ. εξαίρεση από φορολογία όπως ο ΕΝΦΙΑ και ο φόρος μεταβίβασης και λοιπές ευνοϊκές διατάξεις.

Στα «ατού» του Φορέα, πάντως, προσμετρώνται οι προοπτικές ανόδου της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα 20-30% χαμηλότερα από τα επίπεδα προ οικονομικής κρίσης. Το ισχυρό rebound του τουρισμού, σε συνδυασμό με την άνοδο του real estate ως απάντηση στις πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να αποφέρουν σημαντικές υπεραξίες τους επενδυτές του σχήματος. Ταυτόχρονα, σημαντικό στοιχείο εξασφάλισης της επένδυσης είναι η κρατική επιδότηση των ευάλωτων νοικοκυριών που προβλέπει ο νόμος, ύψους 210 ευρώ μηνιαίως για 12 έτη, προκειμένου να συνεχίσουν οι πρωχευμένοι οφειλέτες να κατοικούν στην κατοικία.

Γιατί πρέπει να πετύχει ο Φορέας

Ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων αποτελεί μια ελληνική «πατέντα» ως προς την τελική του διαμόρφωση, αναφέρουν πηγές με γνώση των προπαρασκευαστικών διαδικασιών. Το πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί συνδυάζει μεν στοιχεία από σχετικές νομοθεσίες άλλων ευρωπαϊκών κρατών αλλά αποτελεί αποτέλεσμα σκληρής διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς για περισσότερο από ένα έτος. Έχοντας «καεί στον χυλό» του νόμου Κατσέλη, οι εκπρόσωποι των δανειστών δυσκολεύτηκαν να πειστούν για τις win-win διαστάσεις του νέου καθεστώτος που, ουσιαστικά, αποτρέπει την έξωση των κόκκινων οφειλετών από τα σπίτια τους, αποτρέποντας σκηνές μαζικών εξώσεων όπως συνέβη στις ΗΠΑ ή την Ισπανία.

Μετά την πάροδο των 12 ετών, και εφόσον οι οφειλέτες είναι συνεπείς στην καταβολή του μισθώματος με τη βοήθεια της κρατικής επιδότησης, θα μπορούν να επαναγοράσουν την κατοικία τους λαμβάνοντας ενδεχομένως νέο στεγαστικό δάνειο. Η προοπτική αυτή δημιουργεί μια νέα αγορά για τις τράπεζες, ωστόσο προϋποθέτει οι υποψήφιοι δανειολήπτες να πληρούν το κριτήριο της ηλικίας. Στην Ιρλανδία, πάντως, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ο Φορέας Ακινήτων δεν προέβη σε εξώσεις μετά την πάροδο των 8 ετών που προβλέπει εκεί η νομοθεσία, αλλά διατήρησε τους ενοίκους προτιμώντας να εισπράττει σταθερό εισόδημα από το ρευστοποιήσει μεγάλο όγκο ακινήτων αμφίβολης μεταπωλητικής αξίας.