Σε μια περίοδο έντονης ανησυχίας για το κόστος δανεισμού της Ελλάδας και των άλλων οικονομιών του ευρωπαϊκού Νότου, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά ύστερα από 11 χρόνια, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δηλώνει την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα διατρέχει πολύ μικρό κίνδυνο αναβίωσης μιας κρίσης χρέους, προβλέπει ότι θα παραμείνουν υπό έλεγχο οι χρηματοδοτικές ανάγκες και εκτιμά ότι, σε ορίζοντα έως και το 2032, το χρέος θα παραμείνει σε πτωτική τροχιά.
Το Ταμείο, ως γνωστόν, είχε έλθει σε αλλεπάλληλες αντιπαραθέσεις με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς στη διάρκεια εφαρμογής των μνημονίων, επιμένοντας σε πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και τη δυνατότητα του ελληνικού κράτους να διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Είχε έλθει μάλιστα σε σκληρή αντιπαράθεση, κυρίως με τη Γερμανία, ζητώντας πιο γενναιόδωρες ρυθμίσεις για το ελληνικό χρέος από τους Ευρωπαίους πιστωτές.
Σήμερα, στον απόηχο και της πρόωρης εξόφλησης και των τελευταίων δανείων που είχε χορηγήσει στην Ελλάδα, το Ταμείο εκτιμά ως μέτριο τον κίνδυνο να βρεθεί η Ελλάδα υπό πίεση λόγω του δημοσίου χρέους, εκτιμώντας ότι οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες τα επόμενα χρόνια θα παραμείνουν κάτω από τα όρια που θεωρούνται συμβατά με τη βιωσιμότητα του χρέους (15% του ΑΕΠ) και ότι την προσεχή δεκαετία το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειώνεται προς το 140%.
Μια άποψη του ΔΝΤ που δεν αλλάζει πάντως -και επαναλαμβάνεται στην τελευταία έκθεση βάσει του άρθρου IV του καταστατικού που δόθηκε στη δημοσιότητα- είναι ότι η Ελλάδα δεν αντέχει να επιτυγχάνει σε μακροχρόνιο ορίζοντα τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που υπολογίζουν οι Ευρωπαίοι ότι θα επιτυγχάνει, στις δικές τους αναλύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους. Ενώ η Ελλάδα έχει συμφωνήσει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι μακροχρόνια ίσο με τουλάχιστον 2,2% του ΑΕΠ, το Ταμείο επαναλαμβάνει ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 1,5% είναι συμβατό με τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η μείωση του χρέους θα είναι συνεχής τα επόμενο χρόνια, με τη μεγαλύτερη να αναμένεται φέτος (-16% του ΑΕΠ), ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα θα κορυφωθεί στο 2% του ΑΕΠ το 2027, αλλά τα επόμενα χρόνια και έως το 2032 θα επανέλθει στο «ανεκτό» από την ελληνική οικονομία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, όριο του 1,5% του ΑΕΠ.
Το βασικό σενάριο του ΔΝΤ για το χρέος
«Το δημόσιο χρέος μειώνεται και οι κίνδυνοι αναχρηματοδότησης φαίνονται διαχειρίσιμοι μεσοπρόθεσμα», υπογραμμίζει το Ταμείο και προσθέτει ότι:
- «Το χρέος αναμένεται να μειωθεί ταχύτερα από ό,τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως και να μειωθεί κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα έως το τέλος του 2022, με τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες να μειώνονται μετά τη δημοσιονομική εξομάλυνση.
- Η σημαντική βελτίωση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ισχυρότερη ανάπτυξη το 2021, στην υψηλότερη ανάπτυξη και στην ισχυρότερη δημοσιονομική προσαρμογή μεσοπρόθεσμα και στον υψηλότερο πληθωρισμό, ενώ πολύ μεγάλο μερίδιο του χρέους έχει σταθερό επιτόκιο.
- Ο συνολικός κίνδυνος πίεσης στο χρέος της Ελλάδας εκτιμάται ότι είναι μέτριος, με βασικούς κινδύνους που απορρέουν από τη μελλοντική διαφορά επιτοκίων - ανάπτυξης και τη δυνατότητα μιας μεγάλης και διαρκούς δημοσιονομικής εξυγίανσης, κατά την περίοδο όπου η Ελλάδα θα αρχίσει να αντικαθιστά τη χρηματοδότηση από τον επίσημο τομέα με χρηματοδότηση από την αγορά».
Πάντως, στην περίπτωση ενός σοβαρού σοκ, που θα μπορούσε να προέλθει, για παράδειγμα, από εξωτερικές πιέσεις η Ελλάδα δεν θα έχει άλλο τρόπο να αποφύγει μια νέα κρίση, παρά μόνο ζητώντας τη βοήθεια των Ευρωπαίων εταίρων. «Παρά το μεγάλο ταμειακό απόθεμα ασφαλείας της κυβέρνησης και την ενεργητική διαχείριση του χρέους, η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετήσει το χρέος της υπό σοβαρό σοκ εξαρτάται από τη συνεχή στήριξη από την ευρωζώνη», υπογραμμίζει το Ταμείο.
Στην αξιολόγηση των κινδύνων, το Ταμείο εκτιμά ότι, παρά το υψηλό χρέος της, η Ελλάδα διατρέχει μέτριο κίνδυνο πίεσης, κυρίως χάρη στο γεγονός ότι έχει εξασφαλίσει δάνεια με εξαιρετικά καλούς όρους από την ευρωζώνη. «Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας περιλαμβάνει μεγάλο απόθεμα επίσημου χρέους, το οποίο καθίσταται ληξιπρόθεσμο μόνο μετά τον δεκαετή ορίζοντα προβολής. Συνεπώς, οι βασικοί μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι θα προκύψουν από την εξέλιξη των μακροπρόθεσμων ουδέτερων επιτοκίων και των ασφαλίστρων κινδύνου, την ικανότητα της Ελλάδας να διατηρήσει υψηλούς στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος και το πεδίο και τον ρυθμό εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και από τη δυνατότητα της χώρας αντισταθμίσει τις δημογραφικές πιέσεις», σημειώνει το ΔΝΤ.
Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας σηματοδοτούν μέτριο κίνδυνο, όπως τονίζεται. Αποτελούν σημαντικούς ελαφρυντικούς παράγοντες το ταμειακό απόθεμα ασφαλείας, που καλύπτει 11 μήνες χρηματοδοτικών αναγκών, το μεγάλο μερίδιο των επίσημων δανείων με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και μεγάλες λήξεις και η ανακοίνωση της ΕΚΤ ότι τα έσοδα από το PEPP θα μπορούσαν να επανεπενδυθούν σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, εάν χρειασθεί. Αυτές οι διαπιστώσεις σε μεγάλο βαθμό απαντούν και στις ανησυχίες που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα για ενδεχόμενη πίεση στο Ελληνικό Δημόσιο από την αύξηση των ευρωπαϊκών επιτοκίων.
Πάντως, τονίζεται ότι οι προβλέψεις ενέχουν σημαντική αβεβαιότητα, «ιδίως όσον αφορά το κατά πόσον η μεταρρυθμιστική ορμή θα είναι επαρκής για να γεφυρωθεί το επενδυτικό χάσμα και να ξεπεραστούν τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία, κατά πόσον οι δημοσιονομικοί κανόνες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι ρεαλιστικοί και συμβατοί με την ανάπτυξη και σε ποιο βαθμό τα επιτόκια των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου θα παραμείνουν χαμηλά εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου μετάβασης από τη χρηματοδότηση του επίσημου τομέα σε χρηματοδότηση από την αγορά μακροπρόθεσμα».
«Επιπλέον», προειδοποιεί το Ταμείο, «οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο υψηλότερος πληθωρισμός θα μπορούσαν να προκαλέσουν ταχύτερη αύξηση των περιθωρίων δανεισμού από ό,τι αναμενόταν και να οδηγήσουν σε πρόσθετες δημοσιονομικές δαπάνες».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
