Απειλεί τις επενδύσεις σε ακίνητα το ράλι τιμών στα υλικά οικοδομής

Αντιμέτωποι με μεγάλες αυξήσεις υλικών έρχονται κατασκευαστές και επαγγελματίες του χώρου ακινήτων με την Τράπεζα της Ελλάδος να εκφράζει ανησυχίες για μείωση των επενδύσεων εάν συνεχιστούν οι πιέσεις στην αγορά.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ άλμα 10,2% σημείωσε ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών, τον Μάρτιο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2021, έναντι αύξησης 1,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020.

Όπως αναφέρει η ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης κατά τον μήνα Μάρτιο 2022, σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2022, παρουσίασε αύξηση 1,6%, έναντι αύξησης 0,4% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων μηνών του έτους 2021. Ο μέσος δείκτης του δωδεκαμήνου Απριλίου 2021 – Μαρτίου 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του δωδεκαμήνου Απριλίου 2020 – Μαρτίου 2021, παρουσίασε αύξηση 5,8%, έναντι μείωσης 0,1% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκάμηνων.

Οι κυριότερες μεταβολές των επιμέρους δεικτών τιμών κατηγοριών υλικών ήταν οι ακόλουθες:

Παράλληλα, σε επίπεδο του Α΄ τριμήνου 2022 η αύξηση του Δείκτη Τιμών κόστους κατασκευής νέων κτηρίων φθάνει στο 6,4% συγκριτικά με το 2021. Ειδικότερα, η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση του Δείκτη Τιμών Υλικών κατά 7,9%, καθώς και στην αύξηση του Δείκτη Τιμών Αμοιβής Εργασίας κατά 4,0%. Επίσης, το πρώτο τρίμηνο του έτους ο Γενικός Δείκτης Τιμών Κατηγοριών Έργων Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών του συγκριτικά με το 2021 παρουσίασε αύξηση 5,6%, έναντι αύξησης 0,8% που σημειώθηκε κατά την σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020.

Φόβοι για πτώση των επενδύσεων σε ακίνητα

Ανησυχία για ενδεχόμενο «φρένο» στην κίνηση της αγοράς ακινήτων εκφράζει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση του Διοικητή για το 2021 ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας που προκαλεί η τρέχουσα υγειονομική κρίση, που συνεχίζει να επηρεάζει εν μέρει τη λειτουργία της αγοράς, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις, το αυξημένο κόστος της ενέργειας και τις επιβαρύνσεις στις τιμές.

«Οι επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων, οι οποίες προς το παρόν απορροφώνται σε μεγάλο βαθμό από επενδυτές, ιδιοκτήτες και κατασκευαστές, ενδέχεται να αρχίσουν σταδιακά να αποτυπώνονται στα νέα έργα και στις τιμές των ακινήτων, ιδίως εφόσον διαφανεί ότι οι επιβαρύνσεις θα έχουν διάρκεια που θα επηρεάσει τη μεσοπρόθεσμη αποτίμηση των ακινήτων» σημειώνει η ΤτΕ.

Πιο αναλυτικά, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων, αν και παραμένουν θετικές για το υψηλών προδιαγραφών τμήμα της, φαίνεται πλέον να επηρεάζονται από την όξυνση της αβεβαιότητας, λέει η ΤτΕ, που σημειώνει ότι εφόσον διατηρηθούν οι παραπάνω αυξήσεις εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε μείωση των καθαρών αποδόσεων των επενδύσεων και συμπίεση του περιθωρίου κεφαλαιακών υπεραξιών για τους επενδυτές και τους ιδιοκτήτες.

Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει την ανάγκη για αντιστάθμιση των επιβαρύνσεων και επιβραδύνσεων με μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της αγοράς ακινήτων:

• «Η εμπλοκή πλήθους υπηρεσιών, διαδικασιών και δικαιολογητικών στις μεταβιβάσεις ακινήτων, αλλά και οι καθυστερήσεις στην εκδίκαση και επίλυση νομικών εκκρεμοτήτων αποτελούν παράγοντες οι οποίοι διαχρονικά αναστέλλουν ή καθυστερούν επενδύσεις και χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης», αναφέρει η έκθεση και εξηγεί ότι παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών στην κατεύθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους, στον τομέα των μεταβιβάσεων και επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία χρειάζονται περαιτέρω σημαντικές τομές για την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών που θα καθιστούν την αγορά πιο φιλική προς τους επενδυτές, ειδικά σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας.

Ωστόσο, η ΤτΕ σημειώνει ότι κατά τη διάρκεια του 2021 αλλά και το α΄ τρίμηνο του 2022, μετά από πολλές διακυμάνσεις, η αγορά διένυσε μια περίοδο θετικών προσδοκιών για την ομαλοποίηση των συνθηκών και περαιτέρω ανάπτυξη.

Πώς επηρεάζει ο πόλεμος ακίνητα και κατασκευές

Μπροστά στις νέες συνθήκες που διαμορφώνουν ο υψηλός πληθωρισμός και ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκονται η εγχώρια αγορά κατοικιών, ύστερα από ένα ράλι τιμών κατά 20% την τελευταία τριετία, όπως και ο εγχώριος τομέας των κατασκευών, που έδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στη διάρκεια της πανδημίας.

Σύμφωνα με ανάλυσή της Alpha Bank, o βαθμός στον οποίο ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επηρεάσει την ελληνική αγορά ακινήτων θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τη διάρκειά του. Οι πληθωριστικές πιέσεις που συνδέονται με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν ήδη αυξήσει το κόστος των επιχειρήσεων του τομέα των κατασκευών και αναμένεται να συμπιέσουν τα κέρδη τους, ενώ ενδέχεται μέρος του αυξημένου κόστους να μετακυληθεί στις τιμές των νέων κατοικιών.

Ο πληθωρισμός τιμών καταναλωτή επιπρόσθετα δύναται να οδηγήσει σε διάβρωση του πλούτου των νοικοκυριών με αποτέλεσμα τη στροφή τους σε επενδύσεις σε ακίνητα, για την προστασία των αποταμιεύσεων που σωρεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης (Ευρώ 19,1 δισ., από τον Μάρτιο του 2020, έως και τον Δεκέμβριο του 2021). Αυτό μπορεί να διατηρήσει τη δυναμική της αγοράς ακινήτων, καθώς ο πληθωρισμός μπορεί να λειτουργήσει ως «εργαλείο αποθεματοποίησης πλούτου».

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η άνοδος του επιπέδου τιμών, παράλληλα με την κατάργηση των μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας, που αποτέλεσε έναν από τους παράγοντες συσσώρευσης των καταθέσεων, μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση των αποταμιεύσεων, για την κάλυψη του αυξημένου κόστους διαβίωσης και των καταναλωτικών αναγκών.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στα τέλη του προηγούμενου μήνα, έχει εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις, πρωτίστως, σε προϊόντα ενέργειας και διατροφής και, ως εκ τούτου, αναμένεται να οδηγήσει σε επιβράδυνση της ανάκαμψης των οικονομιών, σε παγκόσμιο επίπεδο, στη μετα-πανδημική εποχή.

Σε ό,τι αφορά στον τομέα των κατασκευών και την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, οι συνέπειες των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία αναμένονται μέσω:

1. Πρώτον, της ενδεχόμενης αναβολής υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων και άμεσων ξένων επενδύσεων, εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί, εξέλιξη που συμπιέζει μεσοπρόθεσμα την προσφορά κατοικιών.
2. Δεύτερον, της ανόδου των τιμών των υλικών κατασκευής και του ενεργειακού κόστους και της ενδεχόμενης μετακύλησης μέρους αυτής στις τιμές των κατοικιών. 
3. Τρίτον, σε περίπτωση παρατεταμένης πληθωριστικής πίεσης, μέσω της στροφής των επενδυτών από τις κινητές αξίες στα ακίνητα, προκειμένου να προστατευτούν από τον φόβο ενός ισχυρού πληθωρισμού.

Οι τρεις ανωτέρω παράγοντες μπορεί να επιβραδύνουν, αλλά δύσκολα θα ανακόψουν την ανοδική πορεία της κατασκευαστικής δραστηριότητας, ενώ δρουν μάλλον αυξητικά επί των τιμών των ακινήτων, υπογραμμίζει η Alpha Bank.