Με την ανάγκη για αποθήκευση φυσικού αερίου να έχει τεθεί ψηλά στην ατζέντα όλων των χωρών της Ευρώπης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η διαβούλευση για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου της Ν. Καβάλας της ΡΑΕ αναμένεται να ολοκληρωθεί σήμερα, μετά από την παράταση που έδωσε η Αρχή, ενώ πηγές της αγοράς συνεχίζουν να εκφράζουν ενδοιασμούς σχετικά με ζητήματα που αφορούν στον διαγωνισμό.
Ειδικότερα, η ΡΑΕ έδωσε δεκαήμερη παράταση στη δημόσια διαβούλευση για την ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου που προτείνει ο ΔΕΣΦΑ ώστε να συνδεθεί το κεντρικό σύστημα με την υπόγεια αποθήκη αερίου της Ν. Καβάλας διατηρώντας επιφυλάξεις όσον αφορά στη σχέση κόστους/οφέλους, καθώς εκτιμάει ότι το τελικό κόστος θα είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που έχει υπολογίσει ο Διαχειριστής, με δεδομένο ότι θα απαιτηθεί από την ΕΕ, το νέο δίκτυο φυσικού αερίου να μπορεί να υποστηρίξει την μεταφορά υδρογόνου.
Όπως σημειώνει η ΡΑΕ, «το κόστος των 422 εκ. ευρώ αφορά την κατασκευή αγωγού ο οποίος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά υδρογόνου. Καθώς η ΡΑΕ, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, θα απαιτεί στο εξής όλοι οι νέοι αγωγοί που κατασκευάζονται να είναι «hydrogen-ready», το κόστος της επαύξησης θα είναι τελικά μεγαλύτερο των 422 εκ. ευρώ. Επίσης, η εκτίμηση αυτή κρίνεται συντηρητική, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τις αυξημένες τιμές χάλυβα και λοιπών πρώτων υλών».
Παράλληλα, την ίδια παράταση πήρε και η διαβούλευση για τον κανονισμό τιμολόγησης της αποθήκης, με τη ΡΑΕ να σημειώνει, ανάμεσα σε άλλα, ότι δεν έχει περιληφθεί το κόστος για το απαραίτητο για τη λειτουργία της ΥΑΦΑ cushion gas (το μη αντλήσιμο φυσικό αέριο που είναι αναγκαίο να υπάρχει πάντα στην αποθήκη ώστε να μπορεί να εκείνη να λειτουργήσει) και το οποίο η ΡΑΕ υπολογίζει σε 47 - 60 εκ. ευρώ, χαρακτηρίζοντας η ίδια συντηρητική την εκτίμηση της, καθώς βασίζεται στις ασυνήθιστα χαμηλές τιμές φυσικού αερίου του 2020.
Αυτό είναι και ένα από τα σημεία που προβληματίζουν ιδιαίτερα πλευρές της αγοράς που επισημαίνουν ότι αυτός ο υπολογισμός απέχει πολύ από την πραγματικότητα υποστηρίζοντας πως με τις σημερινές τιμές του φυσικού αερίου ο τελικός επενδυτής θα πρέπει να καταβάλει τελικά ένα ποσό τουλάχιστον πέντε φορές μεγαλύτερο.
Ειδικότερα, τα 60 εκατ. ευρώ που υπολογίζει για τα 300 εκατ. κυβικά μέτρα μη αντλήσιμου φυσικού αερίου που θα χρειαστούν έχουν υπολογιστεί με τις τιμές σε συνθήκες κατάρρευσης, εν μέσω της πανδημίας και πολύ μακριά από τη σημερινή πραγματικότητα που το φυσικό αέριο καταγράφει εδώ και μήνες ένα ασταμάτητο ράλι. Με τις σημερινές τιμές το κόστος αυτό θα ξεπερνούσε τα 300 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζουν ότι ίσως πρόκειται για ένα πολύ κακό timing για την επένδυση αυτή, αν δεν υπάρξουν διαφορετικές προτάσεις για τα αυξημένα κόστη που να καθιστούν την κατασκευή και λειτουργία της αποθήκης υλοποιήσιμη και λειτουργική. Παράλληλα, εκφράζεται και προβληματισμός και για άλλες καθυστερήσεις όπως το ότι δεν έχει δοθεί από το ΤΑΙΠΕΔ το σχέδιο της σύμβασης.
Ωστόσο, με δεδομένο ότι ο υπολογισμός του κόστους για το μη αντλήσιμο φυσικό αέριο έχει γίνει με προηγούμενα δεδομένα, άλλη προσέγγιση σημειώνει ότι το κόστος αυτό θα υπολογιστεί τελικά όταν θα έρθει η ώρα για να γεμίσει η αποθήκη και με τα δεδομένα που θα ισχύουν σε εκείνη τη δεδομένη στιγμή, θεωρώντας πως σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα ανελαστικό κομμάτι της επένδυσης, καθώς είναι συγκεκριμένη η ποσότητα του αερίου που χρειάζεται η αποθήκη, ανεξάρτητα από τις τρέχουσες τιμές.
Σε κάθε περίπτωση πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα σημειώνουν ότι η αγορά και οι υποψήφιοι επενδυτές θα αναμένουν την ολοκλήρωση της διαβούλευσης ώστε να εξεταστούν τα σχόλια που θα υποβληθούν και εκείνα που θα γίνουν αποδεκτά ώστε να καταλήξουν για τις επόμενες κινήσεις τους.
Πάντως, το κόστος των καθυστερήσεων επί σειρά ετών σε σχέση με την αποθήκη στην Καβάλα είναι σημαντικό για τη χώρα στην παρούσα συγκυρία, όπου η ρωσική εισβολή στη Ρωσία έχει δημιουργήσει νέες απαιτήσεις για την αποθήκευση αερίου στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν, οι χώρες που διαθέτουν αποθηκευτικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να τις πληρώσουν τουλάχιστον κατά 80% ως τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ όσες δεν διαθέτουν, όπως η Ελλάδα, είναι υποχρεωμένες να καταλήξουν σε συμφωνίες με χώρες που διαθέτουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης, για ποσότητες φυσικού αερίου που θα αντιστοιχούν τουλάχιστον σε 15% της ετήσιας κατανάλωσης.
Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επιτευχθούν συμφωνίες με γειτονικές χώρες, με τις οποίες υπάρχει σύνδεση μέσω αγωγών, όπως η Ιταλία και η Βουλγαρία, ώστε να αποθηκευθούν τουλάχιστον 900 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Αυτή η απαίτηση θα μπορούσε να καλυφθεί σχεδόν κατά 60%, εάν μπορούσε να αξιοποιηθεί άμεσα η αποθήκη στο εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου της Καβάλας, που έχει χωρητικότητα 530 εκατ. κυβικών μέτρων.