Πώς και ποιοι θα πάρουν επίδομα βενζίνης: Το σχέδιο και τα όρια εισοδήματος

Με αγωνία περιμένουν οι καταναλωτές τις ανακοινώσεις που αφορούν στην παρέμβαση της κυβέρνησης για τα καύσιμα κίνησης. Με τις τιμές να έχουν εκτοξευθεί άνω των 2 ευρώ, οι καταναλωτές έχουν παρκάρει τα αυτοκίνητά τους και η πτώση της ζήτησης τις τελευταίες μέρες φθάνει, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έως και το 20%. Ήδη Γαλλία και Γερμανία προχωράνε σε μέτρα ανάσχεσης των ανατιμήσεων, ενώ τα ελληνικά μέτρα αναμένονται έως το τέλος της εβδομάδας.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου έδωσε το στίγμα μιλώντας στο ΣΚΑΪ λέγοντας πως «οι τιμές στη βενζίνη ξεφεύγουν επικίνδυνα. Πρόκειται για μία δαπάνη, η οποία στην ουσία αφορά τους πάντες και ως ένα βαθμό είναι μη ελαστική… για να πάει ο άλλος στη δουλειά του, για να μεταφερθούν αγαθά, για να γίνει οτιδήποτε. Είναι σαφές ότι αυτή δεν θα μείνει έξω από το πεδίο των παρεμβάσεών μας, πάντοτε όμως στο πλαίσιο λελογισμένων κινήσεων για να νιώσει ο κόσμος και εκεί τη στήριξη μετριασμού των επιπτώσεων» και ανέφερε ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε δυνατότητα που να μην τινάζει στον αέρα το σύνολο της οικονομίας και την πορεία της χώρας, δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε δυνατότητα που να έρχεται και να προκύπτει από τις παρεμβάσεις που κάνει ο Πρωθυπουργός σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αυτή η δυνατότητα να μην αξιοποιηθεί και να μην εξαντληθεί για να σταθούμε στο πλευρό της οικονομίας». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την πλευρά του είχε κάνει λόγο για «έξυπνα μέτρα» που θα στηρίζουν τους οικονομικά ασθενέστερους.

Σε αυτό το πλαίσιο, το πιθανότερο από τα σενάρια που εξετάζονται είναι μία επιδότηση για τη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης, όχι οριζόντια αλλά με εισοδηματικά κριτήρια στη λογική που έχει διαμορφωθεί το επίδομα θέρμανσης και ενδεχομένως θα ενεργοποιείται όταν οι τιμές θα ξεπερνούν κάποιο συγκεκριμένο όριο που ενδεχομένως να τεθεί στα 2 ευρώ ανά λίτρο.

Σε αυτό το σενάριο, τα φυσικά πρόσωπα που θα δικαιούνται το επίδομα θέρμανσης, ακολουθώντας τη λογική του επιδόματος θέρμανσης θα ανήκουν εισοδηματικά στις παρακάτω κατηγορίες:

• Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, πραγματικό και τεκμαρτό, ανέρχεται έως 14.000 ευρώ για άγαμο υπόχρεο ή υπόχρεο σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και 20.000 ευρώ για έγγαμο υπόχρεο ή τους έγγαμους ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης που υποβάλλουν ξεχωριστή φορολογική δήλωση (δικαστική συμπαράσταση ή πτώχευση), ή τους έγγαμους που υποβάλλουν φορολογική δήλωση βάσει της περ. β της παρ. 4 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013 ή τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση χωρίς τέκνα, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Ομοίως, για τη μονογονεϊκή οικογένεια το ως άνω εισόδημα ανέρχεται σε 23.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο μετά το πρώτο. Στο ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν περιλαμβάνεται εκείνο το οποίο αθροιστικά απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος και από την εισφορά αλληλεγγύης. Για τον προσδιορισμό της οικογενειακής κατάστασης, του αριθμού των τέκνων, καθώς και των εισοδηματικών κριτηρίων, χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του φορολογικού έτους 2020. Αν οι σύζυγοι ή τα μέρη συμφώνου συμβίωσης υποβάλλουν χωριστή δήλωση λαμβάνεται ο μεγαλύτερος εκ του αριθμού τέκνων που έχει δηλωθεί σε μια εκ των δύο (2) δηλώσεων.

Ωστόσο, ήδη πολλοί είναι εκείνοι που εκφράζουν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αλλά και την πρακτικότητα του μέτρου. Και αυτό γιατί αφενός θα είναι πιο περίπλοκη και απαιτητική η καταχώρηση και η εξέταση των στοιχείων για κάθε «γέμισμα» κάθε καταναλωτή – πιθανού ωφελούμενου. Αφετέρου, πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι ένα τέτοιο μέτρο θα «έκλεινε το μάτι» για «ανταλλαγές αποδείξεων» από μη ωφελούμενους σε εκείνους που θα μπορούσαν να λάβουν το επίδομα.

Πάντως, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 4^η θέση της ΕΕ στο ύψος του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στη βενζίνη, δε φαίνεται στον ορίζοντα πιθανότητα μείωσης του, μέτρο που θα είχε απευθείας αντίκρισμα στην τσέπη των καταναλωτών. Πιο αναλυτικά, η Ελλάδα έρχεται τέταρτη με 0,7 ευρώ/λίτρο ΕΦΚ, ποσό σχεδόν διπλάσιο από το ελάχιστο ύψος 0,36 ευρώ/λίτρο που προβλέπεται από τη νομοθεσία της ΕΕ. Επίσης, ο φόρος για τους Έλληνες καταναλωτές δεν τελειώνει εκεί καθώς σε αυτό προστίθεται και ο ΦΠΑ ανεβάζοντας στο σύνολο τους φόρους στο λίτρο στα 0,868 ευρώ/λίτρο.

Οι φόροι κατανάλωσης στην αμόλυβδη

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όμως, η μείωση του φόρου στη βενζίνη είναι μεταξύ των επιλογών που εξετάζονται για την ανακούφιση των καταναλωτών. Όπως είπε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν, «Εξετάζουμε μία σειρά από ενέργειες που θα μπορούσαμε να κάνουμε για να ανακουφίσουμε τους καταναλωτές. Ο φόρος στη βενζίνη είναι κάτι που έχουμε στη λίστα», είπε, αν και δεν έκρυψε ωστόσο την ανησυχία της ότι η μείωση του φόρου στη βενζίνη θα μπορούσε να ωφελήσει περισσότερο τις πετρελαϊκές εταιρείες παρά τους καταναλωτές.

Εκπτώσεις για τους καταναλωτές σε Γαλλία και Γερμανία

Σε άλλη λογική από την εγχώρια, Γαλλία και Γερμανία κινούνται στη λογική των οριζόντιων παρεμβάσεων για τη μείωση του αντίκτυπου του ράλι των τιμών σε όλους.  Ειδικότερα, η Γαλλία ανακοίνωσε ότι από την αρχή του επόμενου μήνα και για συνολικό διάστημα 4 μηνών, οι καταναλωτές θα έχουν έκπτωση 15 λεπτών το λίτρο, ή 9 ευρώ στα 60 λίτρα, ενώ οι πρατηριούχοι θα αποζημιώνονται στη συνέχεια από το κράτος. Συνολικά, το μέτρο αυτό θα κοστίσει στη γαλλική κυβέρνηση περί τα 2 δισ. ευρώ, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας κάλεσε και τις «πετρελαϊκές εταιρείες», να κάνουν και εκείνες «μια επιπλέον χειρονομία». 

Στην ίδια λογική και η Γερμανία που σχεδιάζει μέτρα ώστε να περιορίσει τιμής της βενζίνης κάτω από τα 2 ευρώ. Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Κρίστιαν Λίντνερ, τάχθηκε υπέρ της προσωρινής μείωσης της φορολογίας για να υποχωρήσουν οι τιμές της βενζίνης που πληρώνουν οι Γερμανοί κάτω από τα 2 ευρώ/λίτρο, ένα μέτρο που υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ κάθε μήνα και η διάρκειά του θα είναι μάλλον 3 μήνες.  Άλλο σενάριο που δημοσίευσε η BILD το οποίο εξετάζει η κυβέρνηση είναι η έκπτωση 0,20 ευρώ/λίτρο στο ταμείο και επιστροφή της διαφοράς στον πρατηριούχο από το κράτος στη συνέχεια.