Ενίσχυση και διεύρυνση της χρηματοδοτικής δύναμης πυρός για κατάσβεση της φωτιάς στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και στις επιχειρήσεις από το ραγδαία διογκούμενο κύμα ανατιμήσεων σε ενέργεια, είδη διατροφής, βασικά εμπορεύματα και πρώτες ύλες σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Το νέο εμπλουτισμένο πακέτο στήριξης που βρίσκεται στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου και αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες προβλέπει έκτακτες εισοδηματικές ενισχύσεις σε νοικοκυριά με ταυτόχρονη συνέχιση και αύξηση της επιδότησης του ενεργειακού κόστους και για τις επιχειρήσεις, «κούρεμα» φόρων, νέο πρόγραμμα επιδότησης δανείων και ευνοϊκές ρυθμίσεις για την εξόφληση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας βρίσκεται σε ανοικτή επικοινωνία με τους Θεσμούς για να συμφωνηθεί το μείγμα των παρεμβάσεων και το δημοσιονομικό κόστος
Ειδικότερα, η κυβερνητική ατζέντα περιλαμβάνει:
- Εφάπαξ επίδομα στα ευάλωτα νοικοκυριά. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η οικονομική ενίσχυση-αντίδοτο στην ακρίβεια σε είδη πρώτης ανάγκης θα δοθεί σε πάνω από 1 εκατ. νοικοκυριά με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και κατά μέσον όρο θα κυμαίνεται στα 200-250 ευρώ ανάλογα με την σύνθεση του νοικοκυριού. Στη πρώτη γραμμή οι χαμηλοσυνταξιούχοι, μισθωτοί που λαμβάνουν μισθούς έως το ύψος του κατώτατου, νοικοκυριά που εντάσσονται στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ) και άνεργοι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές θα εφαρμοστούν με κάποιες παραλλαγές τα κριτήρια που προέβλεπε το μοντέλο του χριστουγεννιάτικου επιδόματος σε συνταξιούχους και αδύναμα νοικοκυριά, σύμφωνα με τα οποία το ανώτατο όριο για το ατομικό φορολογητέο εισόδημα ήταν 7.200 ευρώ, για το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 14.400 ευρώ και για την αξία της ακίνητης περιουσίας 200.000 ευρώ. Για κάθε δικαιούχο το επίδομα ορίστηκε τα Χριστούγεννα σε 250 ευρώ με προσαύξηση 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος.
- Επιδοτήσεις για ενεργειακές δαπάνες νοικοκυριών και κόστη επιχειρήσεων. Θα επεκταθεί χρονικά και η κρατική κάλυψη μέρους των επιβαρύνσεων των νοικοκυριά από την αύξηση των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα ενώ υπάρχει και πρόταση για αύξηση του ποσού της επιδότησης με ταυτόχρονη καθιέρωση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, έτσι ώστε να ενισχυθούν περισσότερο τα αδύναμα οικονομικά νοικοκυριά που πλήττονται σφοδρότερα από την πληθωριστική κρίση. Επίσης, με βάση το νέο πλαίσιο της Κομισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις, που αναμένεται να εγκριθεί το επόμενο διάστημα, θα αυξηθεί η επιδότηση σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις και σε όσες έχουν πληγεί από την κρίση για να αποσβέσει το 75% των αυξήσεων των τιμών ρεύματος, από το 50% που ήταν τον Ιανουάριο. Επιπλέον, εξετάζεται παράταση και πέραν του Μαρτίου της αναστολής πληρωμής ΥΚΩ από τις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες στη Μέση Τάση. Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών κάνουν λόγο ακόμα και για ενεργοποίηση κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό εφόσον χρειασθεί, ποντάροντας σε ευρωπαϊκή συμφωνία για την εξαίρεση τους από το έλλειμμα και το χρέος.
- Φορολογικές παρεμβάσεις. Εξετάζεται και φορολογικό ανάχωμα για τις ανατιμήσεις κάτι το οποίο είχε φύγει από το τραπέζι των συζητήσεων. Μετρούν τα ταμειακά κόστη με βάση διάφορα σενάρια για το είδος και την έκταση της μείωσης των φόρων και σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολη άσκηση, καθώς οι παρεμβάσεις θα έχουν υψηλό δημοσιονομικό κόστος την ώρα που παραμένει ζητούμενο αν και κατά πόσο θα φθάσουν στις λιανικές τιμές. Για πρώτη φορά, πάντως, εκτός του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα, στο τραπέζι υπάρχει πρόταση για μείωση του ΕΦΚ στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο κατά τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Σημειώνεται ότι χθες η Πορτογαλία ανακοίνωσε μείωση του φόρου καυσίμων κατά το ίδιο ποσό με την πιθανή αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ λόγω των αυξημένων τιμών, ενώ η κυβέρνηση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει 150 εκατομμύρια ευρώ από τα έκτακτα έσοδα που λαμβάνει το Περιβαλλοντικό της Ταμείο για να μειώσει τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης η κυβέρνηση της Ιρλανδίας προχωρά σε μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αμόλυβδη βενζίνη κατά 20 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο και κατά 15 λεπτά στο ντίζελ.
- Διακανονισμοί οφειλών. Για να αποφευχθεί μία νέα γενιά «κόκκινων» χρεών στις εταιρείες παραγωγής ενέργειας και να δοθούν ταμειακές ανάσες στα χειμαζόμενα από την ακρίβεια νοικοκυριά μελετώνται νέες, ισχυρότερες ρυθμίσεις για την εξόφληση των οφειλών από τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου σε πολλές μηνιαίες δόσεις χωρίς προσαυξήσεις και με περίοδο χάριτος, ενώ θα μπει αυστηρό απαγορευτικό στη διακοπή της παροχής ενέργειας σε καταναλωτές που αποδεδειγμένα αδυνατούν να πληρώσουν στην ώρα τους τους λογαριασμούς.
- Νέο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» για δανειολήπτες. Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει κρατική επιδότηση τόσο το κεφάλαιο όσο και των τόκων για δάνεια φυσικών προσώπων με υποθήκη την πρώτη κατοικία για ορισμένο χρονικό διάστημα και με κυμαινόμενα ανάλογα με τη κατάσταση του δανείου ποσοστά. Υπενθυμίζεται ότι, με βάση την τελευταία ρύθμιση για την παράταση κατά τρεις μήνες του προγράμματος, η συνεισφορά του Δημοσίου για όσους έχουν ενήμερα δάνεια ορίστηκε στο 40% της μηνιαίας δόσης, για όσους έχουν ρυθμίσει δάνεια σε καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 35% της μηνιαίας δόσης και για ρυθμισμένα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών η επιδότηση ανήλθε στο 20% της μηνιαίας δόσης.
- Αλλαγές στην επιστρεπτέα προκαταβολή. Η κλιμάκωση της έντασης και της διάρκειας της κρίσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία φέρνουν όλο και πιο κοντά το υπουργείο Οικονομικών σε αύξηση των μηνιαίων δόσεων σε πάνω από 70 από 60 που είναι σήμερα για την επιστροφή στο κράτος των ποσών από όλους τους κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής για περίπου 700.000 επαγγελματίες και επιχειρήσεις με το ημερολόγιο πληρωμών να «τρέχει» από τις 30 Ιουνίου. Παράλληλα εξετάζεται παράταση για τουλάχιστον ένα μήνα της προθεσμίας για την εφάπαξ εξόφληση του ποσού με το μπόνους του 15% που λήγει κανονικά στις 30 Μαρτίου. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν το επόμενο διάστημα σημειώνοντας ότι σε αυτή τη φάση έχει αποκλειστεί νέο «κούρεμα» των ποσών. Σημειώνεται ότι από τους 7 κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής έχουν δοθεί ενισχύσεις συνολικού ύψους 8,3 δισ. ευρώ και μετά τα «κουρέματα» το ποσό των συνολικών βεβαιωμένων οφειλών έχει μειωθεί στα 3 δισ. ευρώ.