Σε αχαρτογράφητα νερά κινείται η Ευρώπη σε ό,τι αφορά την ενεργειακή της πολιτική εν μέσω πιέσεων από τις ΗΠΑ για εμπάργκο στο ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, με τη Γερμανία να προβάλει σθεναρές αντιστάσεις. Με τις πιέσεις των ενεργειακών τιμών και τον φόβο για την ασφάλεια εφοδιασμού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να προβεί σε ανακοινώσεις σχετικά με τις επόμενες κινήσεις της ΕΕ ενώ και η χώρα μας είναι έτοιμη να ενεργοποιήσει, εάν χρειαστεί, το έκτακτο σχέδιο για την ασφάλεια εφοδιασμού.
Στο περιβάλλον αυτό οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της επόμενης ημέρας συνεχίζουν απρόσκοπτα το ράλι κλείνοντας για σήμερα σε νέο ιστορικό ρεκόρ στα 426,9 ευρώ ανά μεγαβατώρα με άνοδο πάνω από 50% και με τη μέγιστη τιμή να φθάνει στα 600,07 ευρώ και την ελάχιστη στα 210,09 ευρώ. Ενδεικτικό των πιέσεων στις τιμές είναι ότι έως σήμερα ο μέσος όρος τιμών Μαρτίου είναι στα 302,16 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με αύξηση 122% σε 5 μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι και η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είχε εκτιναχθεί ξεπερνώντας τα 200 ευρώ και κλείνοντας στα 215 ευρώ ενώ κατά τη διάρκεια των συναλλαγών έφθασε έως και τα 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Δεν επιβάλλεται προς το παρόν εμπάργκο στη Ρωσία
Οι πιέσεις από τις ΗΠΑ για ενεργειακό εμπάργκο στη Ρωσία, βρήκαν αντίθετη τη Γερμανία με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι να σημειώνει χθες το βράδυ ότι ο Τζο Μπάιντεν δεν έχει λάβει ακόμα σχετική απόφαση. Όπως είπε, το θέμα τέθηκε κατά τη διάρκεια της συνομιλίας με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας, σημειώνοντας πως η Γερμανία είναι αντίθετη σε οποιοδήποτε εμπάργκο στο φυσικό αέριο από τη Ρωσία από το οποίο εξαρτάται, ενώ αντιθέτως οι ΗΠΑ εισάγουν λίγο ρωσικό αργό.
«Ο ενεργειακός ανεφοδιασμός της Ευρώπης δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να διασφαλιστεί με κανέναν άλλον τρόπο (…) Δεν υπάρχει επί του παρόντος άλλος τρόπος για να διασφαλίσουμε τον εφοδιασμό σε ενέργεια για θέρμανση, μετακίνηση, παροχή ρεύματος και βιομηχανία», δήλωσε χθες ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι η προσπάθεια απεξάρτησης βρίσκεται σε εξέλιξη, «αλλά θα πάρει κάποιο χρόνο». «Η Γερμανία, αλλά και οι εταίροι μας εντός και εκτός ΕΕ, εργάζονται πυρετωδώς εδώ και μήνες για να αναπτύξουν εναλλακτικές λύσεις, αλλά αυτό δεν συμβαίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Αποτελεί λοιπόν συνειδητή απόφαση εκ μέρους μας να συνεχίσουμε τις δραστηριότητες εμπορικών εταιριών στον τομέα του ενεργειακού εφοδιασμού από τη Ρωσία», παραδέχθηκε.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον από την πλευρά του τόνισε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί απλά να σταματήσει τη χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου εν μία νυκτί, αλλά ότι οι χώρες πρέπει να κινηθούν γρήγορα μαζί για να κοιτάξουν πέρα από τη Ρωσία για τις προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου της. Παράλληλα, είπε πως μέσα στις επόμενες ημέρες θα καθορίσει μια στρατηγική προμήθειας ενέργειας.
Από τον αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ ήρθε και η αντίδραση στα σχέδια αυτά των ΗΠΑ, σημειώνοντας πως η Ρωσία είναι προετοιμασμένη σε περίπτωση που η Ευρώπη δεν θέλει πετρέλαιο και φυσικό αέριο. «Ξέρουμε πού θα κατευθύνουμε τα αποθέματά μας» ανέφερε, σημειώνοντας πως ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο θα ανέβαζε τις τιμές ακόμα και στα 300 δολάρια το βαρέλι. Μάλιστα, όπως είπε, το να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το ρωσικό φυσικό αέριο θα χρειαστεί περισσότερο από έναν χρόνο.
«Στροφή» της Κομισιόν
Σε πλήρη επανεξέταση της ενεργειακής της πολιτικής προχωράει η Ευρωπαική Ένωση με τον αντιπρόεδρο της Ε.Ε. Φ. Τίμερμανς «να ρίχνει νερό στο κρασί» για τη χρήση του άνθρακα λέγοντας πως αν τα κράτη – μέλη συνεχίσουν να τον χρησιμοποιούν και κάνουν δραστικά στη συνέχεια το βήμα προς τις ΑΠΕ μπορεί να μη δημιουργήσει πρόβλημα στους πράσινους στόχους της Ένωση. «Πρέπει να απεξαρτηθούμε από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο της Ρωσίας και πρέπει να το κάνουμε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε» είπε χαρακτηριστικά.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσε το σήμα για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης σημειώνοντας πως «κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει η Ευρώπη από ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική ενέργεια ή βιομάζα μειώνει την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ενέργειας. Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση, διότι, επιπλέον, λιγότερη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ορυκτών καυσίμων σημαίνει επίσης λιγότερα χρήματα για το πολεμικό ταμείο του Κρεμλίνου», πρόσθεσε.
Στο πλαίσιο αυτό με ενδιαφέρον αναμένονται οι ανακοινώσεις της Κομισιόν για τα επόμενα βήματά της προς την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η απάντηση της ΕΕ έρχεται με ένα νέο σχέδιο που προβλέπει στροφή στο LNG, μέτρα για στρατηγικά αποθέματα ανά κράτος- μέλος, ενίσχυση του υδρογόνου και του βιοαερίου και επιτάχυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του EURACTIV στις ανακοινώσεις που θα ακούσουμε θα υπάρχουν οι στόχοι και τα μέσα μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία.
- Πρώτος στόχος το LNG
Απαραίτητη είναι σε πρώτη φάση η διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου της Ευρώπης, σύμφωνα με το σχέδιο που προβλέπει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ. «Το LNG, το οποίο μπορεί να μεταφερθεί με πλοία ή οδικώς, έχει αποδειχθεί σημαντικό στοιχείο για τη μείωση της εξάρτησής μας από το εισαγόμενο ρωσικό φυσικό αέριο και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού», αναφέρει το σχέδιο. Παράλληλα, θα προταθεί ένας μηχανισμός που θα προβλέπει μέτρα εάν τα ποσοστά αποθήκευσης της ΕΕ βρίσκονται κάτω από το 80% που θέτει ως ποσοστό ασφαλείας. Στην εργαλειοθήκη που εξετάζεται είναι και μέτρα για νομική απαίτηση από τις χώρες της ΕΕ να διασφαλίζουν ότι ένα ελάχιστο επίπεδο αποθήκευσης θα επιτυγχάνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
- Στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα
Σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο, η ΕΕ στρέφει το βλέμμα στην ενίσχυση εναλλακτικών καυσίμων όπως το υδρογόνο και το βιοαέριο φιλοδοξώντας να έχει τη δυνατότητα να παράξει έως 35 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα βιοαερίου έως το 2030. Παράλληλα η ΕΕ θα δημιουργήσει και έναν «επιταχυντή υδρογόνου» με στόχο την επίσπευση της εξάπλωσης του ανανεώσιμου υδρογόνου και με πλάνο την εισαγωγή έως 10 εκατ. τόνους πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2030.
- Νέο ενεργειακό σύμφωνo
Με στόχο την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η ΕΕ προωθεί ένα νέο ενεργειακό σύμφωνο ώστε να καταφέρει την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ σε όλα τα κράτη – μέλη της που θα αποτελέσει και μακροπρόθεσμο «κλειδί» στην μείωση της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και κυρίως από το ΦΑ της Ρωσίας.
Με το νέο αυτό σύμφωνο η ΕΕ θα κινητοποιήσει πρόσθετες επενδύσεις, αίροντας τα εμπόδια στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην αγορά ενέργειας. Τα κράτη – μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι επενδύσεις σε ΑΠΕ και σε υποδομές δικτύου θεωρούνται προς το δημόσιο συμφέρον και ότι τους παρέχεται η ευνοϊκότερη δυνατή διαδικασία σχεδιασμού και αδειοδότησης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η χρήση πρόσθετων εσόδων από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών καθώς και έκτακτα κέρδη εταιρειών που επωφελήθηκαν από την κρίση. Παράλληλα, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει «να απέχουν από φορολογικά μέτρα που στοχεύουν σε υψηλά ενοίκια, τα οποία διαφορετικά θα επανεπενδύονταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» και να βρουν λύσεις στις «υπερβολικά πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες» που αφορούν στις αδειοδοτήσεις και να εξετάσουν το χωροταξικό σχεδιασμό για τις χερσαίες και υπεράκτιες ΑΠΕ.
Τέλος, θα υπάρξει ένα σχέδιο δημιουργίας «ενεργών καταναλωτών» που χρησιμοποιούν ενέργεια όταν υπάρχει λιγότερη ζήτηση και είναι φθηνότερη μέσω της ταχύτερης ανάπτυξης των έξυπνων μετρητών και της δημιουργίας υπηρεσιών μιας στάσης για να παρέχουν συμβουλές σχετικά με αυτό.
Πάντως ανάλυση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) σημειώνει πως οι ευρωπαϊκές εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μπορούσαν να μειωθούν κατά ένα τρίτο μέσα σε ένα χρόνο. Στα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση που προτείνει ο ΙΕΑ εντάσσονται, ανάμεσα σε άλλα, ο τερματισμός νέων συμβάσεων προμήθειας από τη Ρωσία, η αλλαγή σε πηγές προμήθειας, η αύξηση των υποδομών αποθήκευση, η επιτάχυνση έργων ΑΠΕ και η αύξηση της παραγωγής ενέργειας από βιοενέργεια και πυρηνικά.
Ποιες οι ελληνικές κινήσεις
Από ελληνικής πλευράς, έτοιμο προς υλοποίηση είναι το σχέδιο έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση αιφνίδιας διακοπής προμήθειας φυσικού αερίου από την Ρωσία. Ανάμεσα στα μέτρα που προβλέπει είναι η εξασφάλιση επιπλέον φορτίων LNG, εφόσον κριθεί αναγκαίο ελέγχοντας παράλληλα τη χωρητικότητα του τερματικού σταθμού στη Ρεβυθούσα. Επίσης, υπάρχει δυνατότητα αύξησης της ποσότητας φυσικού αερίου από τον αγωγό TAP που διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα. Σε ότι αφορά τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, πέρα από την καθημερινή εξορυκτική δραστηριότητα, υπάρχει διαθεσιμότητα αποθεμάτων λιγνίτη που μπορεί να καλύψει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών.. Παράλληλα, τα αποθέματα νερού για τη λειτουργία των υδροηλεκτρικών μονάδων είναι ικανοποιητικά, ενώ σε ετοιμότητα είναι οι πέντε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο, που έχουν δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου και λειτουργίας με diesel. Παράλληλα, η χώρα έχει παρουσιάσει στην ΕΕ και την πρόταση για έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό προστασίας των καταναλωτών από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας.
Επιπρόσθετα, όπως έγραφε το BD, αντίστοιχες με τις ευρωπαϊκές είναι και οι κινήσεις που προωθούνται ήδη εντός Ελλάδας καθώς η ενεργειακή πολιτική της χώρας «ξαναγράφεται» με σκοπό την επίσπευση της απεξάρτησης των αναγκών μας σε ενέργεια από το ρωσικό φυσικό αέριο. Με δεδομένη την κάλυψη του ενεργειακού μείγματος της χώρας κατά 45% από το φυσικό αέριο, που είχε χαρακτηριστεί μεταβατικό καύσιμο στην πορεία προς την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στην επιτάχυνση των συζητήσεων και σχεδιασμών για αλλαγή αφενός των πηγών προμήθειας και αφετέρου για την προώθηση των απαραίτητων έργων ΑΠΕ.
Τη δημιουργία ενός δεύτερου τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη με ιδιωτικά κεφάλαια ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δίνοντας και τον τόνο της νέας πολιτικής που θα ακολουθήσει η χώρα, ενώ παράλληλα από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω της γ.γ. Ενέργειας, Αλεξάνδρας Σδούκου έγινε γνωστό ότι την επόμενη εβδομάδα βγαίνει σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την αποθήκευση και τη β’ φάση της αδειοδότησης των ΑΠΕ που περιμένει η αγορά.
Η β΄φάση της απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ θεωρείται κομβικής σημασίας για την προώθηση των έργων ΑΠΕ καθώς θα οδηγήσει σε μείωση του απαιτούμενου χρόνου αδειοδότησης σε κάτω από δύο χρόνια, επιταχύνοντας τον ρυθμό υλοποίησης νέων επενδύσεων ύψους 10 δισ. ευρώ και συνολικής ισχύος 12 GW. Παράλληλα, το ΥΠΕΝ «χρωστάει» το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ αλλά και το νομοσχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά που φαίνεται πώς θα έχει κατατεθεί έως τις αρχές του καλοκαιριού.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
