Εθνικό στόχο και πρόκληση αποτελεί για την Ελλάδα να ξεκολλήσει από τις τελευταίες θέσεις στη διαχείριση αποβλήτων στην ΕΕ και να μπορεί να πρωταγωνιστεί στον τομέα της κυκλικής οικονομίας σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα συντονισμού διαχείρισης αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μανώλη Γραφάκο που ανέφερε ότι «προχωρούμε με ταχύτατους ρυθμούς στις υποδομές. Έχουν δημοπρατηθεί πάνω από 23 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων και Βιοαποβλήτων, ενώ εντός του 2022 θα έχουν δημοπρατηθεί όλες στο σύνολό τους».
Με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Γραφάκος αναφέρει πως «το 2022 θα έχει ολοκληρωθεί και η μελέτη για την ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων, έτσι ώστε η χώρα να αποκτήσει ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά ταφής της τάξης του 10% ως το 2030», επισημαίνοντας ότι «με τις δράσεις του ΥΠΕΝ, έχουμε καταφέρει σημαντική μείωση των ευρωπαϊκών προστίμων».
Ταυτόχρονα χαρακτήρισε το 2021 ως μία χρονιά γεμάτη με θεσμικές παρεμβάσεις, αλλά και υλοποίηση δράσεων στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. «Το 2021 ήταν μία κομβική χρονιά για το θεσμικό πλαίσιο στη διαχείριση των αποβλήτων και αυτό γιατί μετά το 2020 που συντάξαμε το νέο ΕΣΔΑ, ήρθαμε με το νόμο 4819, τις λοιπές υπουργικές αποφάσεις και τα προεδρικά διατάγματα να ενσωματώσουμε ως οφείλαμε στο εθνικό δίκαιο, τις οδηγίες της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων», τονίζοντας πως «ολοκληρώσαμε το θεσμικό πλαίσιο το οποίο οφείλει να έχει η χώρα και το 2022 ξεκινάμε δυναμικά με την πρόκληση να εφαρμόσουμε πλέον και στην πράξη τη νομοθεσία αυτή τόσο στο επίπεδο της πρόληψης όσο και της επαναχρησιμοποίησης».
Ειδικά, όσον αφορά την πρόληψη συντάσσεται Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας αποβλήτων, ενώ στόχος είναι να δημιουργήσουμε κέντρα επαναχρησιμοποίησης υλικών σε κάθε δήμο άνω των 20.000 κατοίκων, όπως ανέφερε ο κ. Γραφάκος ενώ, ανέλυσε τις δράσεις του ΥΠΕΝ τη χρονιά που πέρασε, σε μία δυναμική προσπάθεια να επιταχυνθούν οι πολιτικές για την αξιοποίηση αποβλήτων στη χώρα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα, ιδιαίτερα εμπροσθοβαρείς ήταν οι δράσεις του ΥΠΕΝ όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων:
- Έργα
Δημοπρατήθηκαν δέκα Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων: ΜΕΑ Αγρινίου, ΟΕΔΑ Κεντρικής Κέρκυρας, ΟΕΔΑ Κεφαλλονιάς, ΜΕΑ Σητείας, ΜΕΑ Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας Αττικής (Φυλής), ΜΕΑ Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας ΠΕ Πειραιά (Σχιστού), ΟΕΔΑ ΒΑ Αττικής (Γραμματικού), ΜΕΑ Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ΜΕΑ Ηρακλείου, ΟΣΔΑ Ρόδου και πέντε Μονάδες Επεξεργασίας Βιολογικών Αποβλήτων: ΜΕΒΑ Δράμας, ΜΕΒΑ Μήλου, ΜΕΒΑ Προσοτσάνης, ΜΕΒΑ Παγγαίου, ΜΕΒΑ Καρπάθου.
- Ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία η ΜΕΑ Ηλείας.
- Δρομολογείται θετικά η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την χρηματοδότηση των ΜΕΑ ΣΔΙΤ Πελοποννήσου.
- Επιτεύχθηκε η ένταξη των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων (ΜΕΑ, ΜΕΒΑ) και στην επόμενη χρηματοδοτική περίοδο (ΕΣΠΑ 2021-2027).
- Δημοπρατήθηκαν 24 έργα υποδομών διαχείρισης λυμάτων και συμβασιοποιήθηκαν δέκα από αυτά.
Συμβάσεις: Κάτω Νευροκόπι, Νέα Βύσσα, Παλλήνη, Ραφήνα-Σπάτα-Αρτέμιδα, Κομπότι, Ιωάννινα, Νιγρίτα, Σοχός, Αντιμάχεια, Μαυρομάτι.
Δημοπρατήσεις: 1. Ίασμος 2. Παραλία Οφρυνίου 3. Παγκαίο 4.δ.δ. Mάκρης (Αλεξανδρούπολη) 5.Mαρκοπουλο 6. (Ραφήνα, Σπάτα, Αρτέμιδα) 7.Μαραθωνας 8.Αγια Παρασκευή (δήμου Δυτικής Λέσβου) 9. Κόνιτσα (α.δ.) 10. Κόνιτσα (ε.ε.λ.) 11. Καρδαμίτσια 12. Φάρσαλα 13. Βεργίνα 14. Λητή 15. Βρασνά (δήμου Βόλβης) 16. Άδενδρο 17. Νιγρίτα 18. Ιστιαία 19. Δίστομο 20. Αμάρυνθος 21. Κυριάκιο 22. Αλίαρτος 23. Δήλεσι 24. Νεάπολη Λακωνίας.
- Μείωση προστίμων
Επετεύχθη περαιτέρω μείωση έξι προστίμων για τη λειτουργία και μη αποκατάσταση ΧΑΔΑ (Αποκατάσταση ΧΑΔΑ Θέση Καζαντζή Χαλκίδα, ΧΑΔΑ θέση Καρόδρομος Παραλία Αυλίδος Χαλκίδα, ΧΑΔΑ θέση Μαυρότοπος Αλεξανδρούπολη, ΧΑΔΑ νήσου Ίου και Απόδειξη διάθεσης για [2] ΧΑΔΑ Γορτυνίας καθώς και αναμένεται η μείωση για [2] ακόμη [ΧΑΔΑ Ικαρίας]).
Ενώ, επιπλέον, αντιμετωπίσθηκαν τα προβλήματα στην διαχείριση αποβλήτων για την Δυτική Μάνη, την Ερμιονίδα, την Γορτυνία, τη Σπάρτη, την Ζάκυνθο, τη Νότια, Βόρεια και Κεντρική Κέρκυρα, το ΧΥΤΑ Τεμπλονίου Κέρκυρας, της Λευκίμμης Κέρκυρας, Ιερά Πόλη Μεσολογγίου, και την Αιγιαλεία.
- Θεσμικό Πλαίσιο
Εντός του 2021 ενσωματώθηκαν επίσης οι σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και προωθούνται μεταρρυθμίσεις με σκοπό την αναστροφή της πυραμίδας στην ιεράρχηση της διαχείρισης αποβλήτων από την υγειονομική ταφή στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση υλικών.
Ολοκληρώθηκε η έκδοση των ΚΥΑ για την ενσωμάτωση της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, αλλά και αυτή σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.
- Θεσμοθετήθηκε η λειτουργία των ΚΔΑΥ.
Εγκρίθηκε το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου με βασική επιδίωξη την προστασία του περιβάλλοντος και την τόνωση της κυκλικής οικονομίας.
Υλοποιείται το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030 εναρμονισμένο στις επιταγές της κυκλικής οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξης.
Ολοκληρώθηκε η ανάθεση της υποστήριξης της Διεύθυνσης Διαχείρισης Αποβλήτων για σύνταξη ΣΜΠΕ για τα επικίνδυνα απόβλητα προκειμένου να εκπονηθεί στο 2022 το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων.
Επιπλέον, δημοσιεύτηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία καθορίστηκε η δομή και το ελάχιστο περιεχόμενο του κανονισμού καθαριότητας των ΟΤΑ.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός
Απλοποιήθηκε και ψηφιοποιήθηκε η υποβολή του τοπικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων για τους ΟΤΑ. Ενώ, Έχει δρομολογηθεί η δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Αποβλήτων. Τέλος, εκσυγχρονίζεται και επεκτείνεται η διαδικτυακή βάση δεδομένων των αστικών λυμάτων με την επικαιροποίηση των στοιχείων και την ένταξη των οικισμών Δ και Βιομηχανίας.