Παράταση και για τους πρώτους μήνες του 2022 παίρνουν τα μέτρα στήριξης των καταναλωτών, καθώς δεν εκτονώνεται η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, όπως φάνηκε καθαρά χθες από την εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου στην Ολλανδία σε επίπεδο νέου ρεκόρ. Όμως, η νέα γενιά μέτρων στήριξης θα είναι πολύ διαφορετική από αυτά που ισχύουν σήμερα, καθώς η κυβέρνηση θα δώσει τέλος στις οριζόντιες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, εστιάζοντας πλέον μόνο στους ευάλωτους, ενώ θα αυξηθεί η έκπτωση για τους καταναλωτές φυσικού αερίου.
Το μέτρο της οριζόντιας επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος για τις καταναλώσεις μέχρι 300 κιλοβατώρες δεν θα μπορούσε να παραταθεί, καθώς αντίκειται στις οδηγίες που έδωσε η Κομισιόν μέσω της εργαλειοθήκης μέτρων που έχει δημοσιεύσει, όπου καθίσταται σαφές στις κυβερνήσεις πως αντίκειται στους ευρωπαϊκούς κανόνες για τον ανταγωνισμό η παροχή οριζόντιων ενισχύσεων και επιτρέπεται μόνο η στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών, δηλαδή αυτών που αντιμετωπίζουν το φάσμα της ενεργειακής φτώχειας. Αντίθετα, δεν υπάρχουν περιορισμοί στις εκπτώσεις που μπορεί να προσφέρει η ΔΕΠΑ στο φυσικό αέριο, οι οποίες παρέχονται στο πλαίσιο της εμπορικής της πολιτικής.
Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο μεγάλες αλλαγές που έρχονται από τις αρχές του νέου έτους είναι:
- Σε ό,τι αφορά στο ρεύμα, όπου θα δούμε και τις μεγαλύτερες αλλαγές, έρχεται νέο καθεστώς επιδότησης λογαριασμών μόνο για τους ευάλωτους καταναλωτές, δηλαδή όσους δικαιούνται ένταξη στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), για τους οποίους το ανώτατο εισοδηματικό όριο τίθεται στα 27.000 ευρώ. Στο ΚΟΤ υπάρχουν σήμερα δύο κλίμακες έκπτωσης (0,075 ευρώ/kWh για τους ασθενέστερους του ΚΟΤ Α και 0,045 ευρώ/kWh για το ΚΟΤ Β) και σχεδιάζεται να διατηρηθεί αυτό το μοντέλο για το νέο καθεστώς επιδότησης των λογαριασμών, δηλαδή η μεγαλύτερη επιδότηση να παρέχεται στους οικονομικά ασθενέστερους.
- Για το φυσικό αέριο, σχεδιάζεται ο διπλασιασμός της έκπτωσης για τους οικιακούς καταναλωτές που προσφέρεται μέσω της ΔΕΠΑ Εμπορίας, η οποία θα αυξηθεί στο 30% από το σημερινό 15%. Αυτή μάλιστα θα ισχύσει εκτός από τους πρώτους μήνες του 2022 και αναδρομικά για τον τρέχοντα μήνα, τον Δεκέμβριο.
Τι ισχύει έως σήμερα και ποιες αλλαγές θα δούμε
Έως σήμερα, μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης επιδοτούνται όλοι ανεξαιρέτως οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας στη Χαμηλή Τάση όπου είναι συνδεδεμένοι όλοι οι οικιακοί καταναλωτές και μεγάλος αριθμός μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων:
- Αρχικά δεσμεύθηκαν 150 εκατ. ευρώ από τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών θερμοκηπίου και σταδιακά οι πόροι αυτοί αυξήθηκαν στα 620 εκατ. ευρώ.
- Η κρατική επιδότηση ανήλθε σε 30 ευρώ/kWh τον Σεπτέμβριο για τις πρώτες 300 Kwh, δηλαδή σε 9 ευρώ τον μήνα. Το ύψος της στήριξης διπλασιάστηκε τον Οκτώβριο σε 60 ευρώ/kWh, δηλαδή σε 18 ευρώ τον μήνα. Για τους δικαιούχους ΚΟΤ, διαμορφώθηκε σε 80 ευρώ/kWh, δηλαδή σε 24 ευρώ τον μήνα.
- Λόγω της κλιμάκωσης της ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση αύξησε την επιδότηση για τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο σε 130 ευρώ/kWh, δηλαδή σε 39 ευρώ τον μήνα. Για τους δικαιούχους ΚΟΤ, η επιδότηση αυξήθηκε σε 150 ευρώ/MWh ή σε 45 ευρώ/kWh.
- Ωστόσο, η επιδότηση σταματά μετά τις 300 κιλοβατώρες και για τις καταναλώσεις πάνω από αυτό το όριο οι λογαριασμοί «φουσκώνουν» με βάση τις χρεώσεις των παρόχων, που περιλαμβάνουν και ποσά που προκύπτουν από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Με τις αλλαγές που σχεδιάζονται, θα τεθεί εκτός της επιδότησης μεγάλος αριθμός καταναλωτών και η ενίσχυση με τη μορφή επιδότησης στους λογαριασμούς θα κατευθυνθεί στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, οι οποίοι κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες.
- Στο ΚΟΤ Α εντάσσονται όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
- Στο ΚΟΤ Β εντάσσονται όσοι εμπίπτουν στα εξής εισοδηματικά όρια:
Σύνθεση νοικοκυριού | Εισοδηματικό όριο |
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 9.000 ευρώ |
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος | 13.500 ευρώ |
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη | 15.750 ευρώ |
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη | 18.000 ευρώ |
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη | 24.750 ευρώ |
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη | 27.000 ευρώ |
Σημειώνεται ότι τα εισοδηματικά όρια αυξάνονται για νοικοκυριά που έχουν στη σύνθεσή τους άτομα με αναπηρία ή με ανάγκη μηχανικής υποστήριξης με χρήση ιατρικών συσκευών.
Νέο ράλι στο φυσικό αέριο και πτώση στη χονδρική ρεύματος
Εν τω μεταξύ, οι ελπίδες που υπήρχαν ότι για σταδιακή εκτόνωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης διαψεύδονται, καθώς χθες σκαρφάλωσε σε νέο ιστορικό υψηλό η τιμή του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας. Ειδικότερα, η τιμή των συμβολαίων Ιανουαρίου στην Ολλανδία, κατέγραψε άνοδο 10,9% στα 117,4 ευρώ/μεγαβατώρα.
Το προηγούμενο ιστορικό υψηλό ήταν στις αρχές Οκτωβρίου, όταν η τιμή είχε φθάσει στα 116,02 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ ακολούθησε έως τα τέλη του συγκεκριμένου μήνα πτωτική πορεία για να βρεθεί στα 65 ευρώ. Όμως, από τότε και στο εξής επανήλθε σε ανοδική πορεία, έχοντας εμφανίσει άνοδο που ξεπερνά το 78%. Σε 12μηνη βάση, η αύξηση της τιμής πλησιάζει το 600%.
Αφορμή για τη νέα εκτόξευση είναι οι νέες γεωπολιτικές εντάσεις που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, με τις δύο χώρες να κρατούν αιχμάλωτη στη διαμάχη τους και την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης. Παράλληλα, το ράλι αυτό φαίνεται ότι προκλήθηκε και από τις δηλώσεις της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, που ανέφερε πως ο ρωσικός αγωγός Nord Stream 2 δεν εκπληρώνει τα ευρωπαϊκά κριτήρια, ώστε να αρχίσει η λειτουργία του.
Για πρώτη φορά ωστόσο εδώ και πολύ καιρό η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη τιμή χονδρικής στο ρεύμα στην Ευρώπη, καθώς για σήμερα διαμορφώνεται στα 197,24 ευρώ/mWh, ενώ την μεγαλύτερη τιμή «χτυπάει» η Γαλλία στα 329,27 ευρώ. Η Ελλάδα, που αγοράζει με τις τιμές του προηγούμενου μήνα του φυσικού αερίου, δεν επηρεάζεται από την πρόσφατη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου. Παράλληλα, στη χαμηλή αυτή τιμή, για τα δεδομένα της περιόδου, συνέβαλε και η ασυνήθιστα υψηλή συμμετοχή των υδροηλεκτρικών στο ενεργειακό μείγμα, που έφτασε έως και το 27% χθες.