Από το σπάσιμο του καμποτάζ το 2012, που σήμανε και την κατάργηση ενός αναχρονιστικού νόμου που κρατούσε «αιχμάλωτα» τα λιμάνια της χώρας από το 1926, ο κλάδος της κρουαζιέρας στην Ελλάδα έχει γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη. Ένας νόμος 90 ετών, που δημιουργήθηκε υπό εντελώς διαφορετικές κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες, λειτουργούσε ανασταλτικά στην ανάπτυξη ενός κλάδου με τεράστια περιθώρια ανάπτυξης, ειδικά στη χώρα μας.
Χρειάστηκε να έρθουν τα μνημόνια το 2010 ώστε να επιβληθεί η αλλαγή του νόμου, η οποία τελικώς εφαρμόστηκε –πρακτικά– το 2012 επί θητείας Άδωνι Γεωργιάδη στο υπουργείο Ναυτιλίας. Τα στοιχεία και η πορεία έκτοτε, δείχνουν ότι ο Πειραιάς έχει μεγάλη δυναμική στον τομέα της κρουαζιέρας, αγορά που έως πριν ελάχιστα χρόνια, δεν απασχολούσε κανέναν.
Μια χώρα με 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, 2.000 νησιά, τα περίπου 130 κατοικημένα, κάποια εξ αυτών μέσα στην 20άδα κορυφαίων παγκόσμια προορισμών, ευρισκόμενη μάλιστα στη Μεσόγειο, τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως για την κρουαζιέρα, ασφαλώς και έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης.
Ο παγκόσμιος τζίρος του κλάδου της κρουαζιέρας ανερχόταν –προ κρίσης– στα 134 δισ. δολάρια, με την Ελλάδα να εισπράττει μόλις τα 500 εκατ. ευρώ, ποσό δυσανάλογα μικρό για μια χώρα που είναι το 13ο τουριστικό brand παγκοσμίως και με εντελώς ξεχωριστά γεωγραφικά και γεωφυσικά πλεονεκτήματα. Να σημειωθεί ότι το «καταστροφικό» 2020, τόσο για τις εταιρείες κρουαζιερόπλοιων όσο και για τα λιμάνια υποδοχής, «έκλεισε» (παγκόσμια) με μόλις 5,7 εκατ. επιβάτες, δηλαδή κατά 22,1 εκατ. λιγότερους επιβάτες έναντι του 2019.
Πάντως, ο κλάδος της κρουαζιέρας έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης διεθνώς, καθώς αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της συνολικής ταξιδιωτικής βιομηχανίας, αποτελώντας ένα μικρό μέρος μόνο από το σύνολο του 1,5 δισεκατομμυρίου ατομικών ταξιδιών που πραγματοποιούνταν παγκοσμίως στην προ Covid-19 εποχή.
Ο πρώτος στόχος του κλάδου έχει οριοθετηθεί στους 50 εκατομμύρια επιβάτες παγκοσμίως από 30 εκατομμύρια που ήταν έως το 2019. Από αυτούς, τα 7,5 εκατομμύρια αφορούν την Ευρώπη, ενώ η διακίνηση επιβατών κρουαζιέρας του λιμανιού του Πειραιά ανέρχεται περίπου στο ένα εκατομμύριο τον χρόνο.
Μεγάλη βαρύτητα θα δοθεί στην ανάπτυξη του κλάδου της πολυτελούς κρουαζιέρας, luxury cruising, ο οποίος θα έχει συνεχή και σταθερά μεγάλη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, με περίπου 45 νέα πλοία αυτής της κατηγορίας να προστίθενται στον παγκόσμιο στόλο έως το 2027. Η Μεσόγειος έως το 2019 είχε το 23,90% της κίνησης της πολυτελούς κρουαζιέρας, luxury cruising, με την Ελλάδα μόλις τώρα να κάνει τα πρώτα της βήματα σ’ αυτή την κατηγορία.
Σήμερα ο Πειραιάς διαθέτει προβλήτες συνολικού μήκους 2,8 χιλιομέτρων με βύθισμα 11 μέτρων με περιθώριο μόλις 9-11 θέσεις ταυτόχρονης πρόσδεσης. Τα σχέδια επέκτασης θα προσθέσουν επιπλέον 1,65 χιλιόμετρα μήκους προβλητών, ενισχύοντας περαιτέρω τη χωρητικότητα του λιμένα κατά περίπου 50%. Στόχος είναι η αναβάθμιση του ΟΛΠ σε κεντρικό λιμάνι κρουαζιέρας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο.
Η ψήφος εμπιστοσύνης της Royal Caribbean Group
Ως ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική κρουαζιέρα και στις ευρύτερες προοπτικές που παρουσιάζει η χώρα μας στον τεράστιο αυτό κλάδο χαρακτηρίζουν παράγοντες της αγοράς το… traffic από κρουαζιερόπλοια κάθε είδους που κατακλύζουν τις ελληνικές θάλασσες και τα ελληνικά λιμάνια το τελευταίο διάστημα.
Το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, το πρώτο μετά την πανδημία νεότευκτο υπερπολυτελές πλοίο κρουαζιέρας υψηλών ποιοτικών απαιτήσεων, πήρε επίσημα το όνομά του σε ειδική τελετή στο λιμάνι του Πειραιά και ήδη πλέει στις Ελληνικές θάλασσες ενισχύοντας τη δυναμική του κλάδου στη χώρα μας.
Πρόκειται για το Silver Moon, το νεόκτιστο πλοίο της εταιρείας Silversea Cruises, που εξειδικεύεται στα ταξίδια υψηλών απαιτήσεων και ονοματοδοτήθηκε παρουσία του υπουργού Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη του Richard D. Fain, προέδρου και CEO της Royal Caribbean Group, μητρικής εταιρείας της Silversea Cruises, του Roberto Martinoli, προέδρου και CEO της Silversea Cruises κ.α.
«Η Ελλάδα είναι ο πιο υπέροχος τόπος να γίνει η επανεκκίνηση της κρουαζιέρας μετά από 17 μήνες απραξίας», επισήμανε ο Richard D. Fain, πρόεδρος και CEO της Royal Caribbean Cruises, της εταιρείας που μαζί με την Carnival Corporation ελέγχουν περίπου το 70% των επιβατών κρουαζιέρας παγκοσμίως και το 60% του κύκλου εργασιών της βιομηχανίας αυτής.
«Είμαι υπερήφανος που βρίσκομαι μαζί σας. Πρόκειται για την πρώτη εκδήλωση για ονοματοδοσία κρουαζιερόπλοιου μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και συμβολίζει την αναγέννηση του κλάδου», συμπλήρωσε ο ισχυρός άντρας της παγκόσμιας κρουαζιέρας.
Ερωτηθείς για τη ζήτηση, ο κ. Fain διευκρίνισε ότι είναι πολύ ισχυρή για το 2022-2023 αλλά και για την επόμενη χρονιά. Ωστόσο δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την σημασία της ύπαρξης ενός διαδρόμου ασφαλείας μεταξύ Ελλάδας και λιμανιών εκτός ΕΕ όπως π.χ. το Ισραήλ για την ανάπτυξη του home porting. «Η γεωπολιτική κατάσταση θα κρίνει την εξέλιξη του home porting στην Ανατολική Μεσόγειο», τόνισε.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης επισήμανε πως «η κυβέρνησή μας ήταν η πρώτη στον κόσμο που υποστήριξε τον κλάδο της κρουαζιέρας. Έτσι προσφέροντας τη βοήθειά της έφερε περισσότερα από 40 κρουαζιερόπλοια στους μοναδικούς μας προορισμούς με τη Silversea να συμμετέχει στην επανεκκίνηση του κλάδου με τρία πλοία».
Συνεχίζοντας ο υπουργός τόνισε πως «η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες στον κόσμο που έχουν σαφή επιχειρησιακά πρωτόκολλα τόσο για κρουαζιερόπλοια όσο και τα λιμάνια. Στόχος μας είναι να επεκτείνουμε τη σεζόν και να προσφέρουμε μοναδικούς προορισμούς και λιμάνια προσέγγισης σε ένα αυξανόμενο κοινό κρουαζιέρας που επιθυμεί να εξερευνήσει την αυθεντική Ελλάδα».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Roberto Martinoli, Διευθύνων Σύμβουλος της Silversea Cruises: «Είμαστε έτοιμοι να επιστρέψουμε στο home porting όταν το επιτρέψουν οι γεωπολιτικές συνθήκες». Ο κ. Μαρτινόλι αναφέρθηκε και στις προοπτικές της ελληνικής κρουζιέρας τονίζοντας ότι η χώρα μας σε συνδυασμό με την Ιταλία αποτελεί πόλο έλξης για τους επιβάτες κρουαζιέρας και η ζήτηση που καταγράφεται είναι μεγάλη.
Να σημειωθεί ότι στο Silver Moon ακολουθείται το μοντέλο green pass free flow, όπου οι τουρίστες αποβιβάζονται χωρίς να είναι αναγκασμένοι να επισκεφτούν αποκλειστικά συνεργαζόμενα με την εταιρεία καταστήματα των νησιών, αλλά όποιο επιθυμούν οι ίδιοι, γεγονός που ενισχύει μεγαλύτερο μέρος της τοπικής κοινωνίας.
Το πλοίο Silver Moon
Το πλοίο ναυπηγήθηκε τον Αύγουστο του 2020 και ξεκίνησε φέτος για πρώτη φορά κρουαζιέρες από Πειραιά στις 18 Ιουνίου με ενδιάμεσους σταθμούς νησιά του Αιγαίου και την Κύπρο. Αναμένεται, δε, να πλέει στις ελληνικές θάλασσες μέχρι το Νοέμβριο με δεκαήμερες κρουαζιέρες ενώ την 1η Νοεμβρίου, με βάση το μέχρι τώρα πρόγραμμα, εκκινεί από το πρώτο λιμάνι της χώρας για μια 16ήμερη κρουαζιέρα προς το Ντουμπάι.
Στη συνέχεια το πλοίο θα ταξιδεύει στην Ασία μέχρι τις 30 Μαρτίου του 2022 οπότε και επιστρέφει στον Πειραιά για να εκκινήσει μια μοναδική κρουαζιέρα 91 ημερών μέχρι τη Στοκχόλμη τη λεγόμενη κρουαζιέρα «Grande Europe» («Μεγάλος Γύρο της Ευρώπης»), που η τιμή της ξεκινάει από 46.000 ευρώ ανά άτομο.
Ήδη βέβαια το Silver Moon κάνει home porting στην Ελλάδα έχοντας προγραμματίσει 70 προσεγγίσεις σε ελληνικά λιμάνια. Πολλές βέβαια από αυτές γίνονται στη νησιωτική χώρα και σε ανεξερεύνητους» για το κοινό της κρουαζιέρας προορισμούς όπως η Αμοργός, η Σύρος και η Πάτμος. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία έχει συμπεριλάβει πάνω από 20 νέους προορισμούς στην Ελλάδα όπως π.χ. τη Σύρο, εκτός από τα συνηθισμένα λιμάνια που είναι η Σαντορίνη,. Μύκονος, Ρόδος, Κέρκυρα κ.λπ.
Ποια ελληνικά νησιά μπαίνουν στο σχεδιασμό της Silversea Cruises
Ο σχεδιασμός φέτος της Silversea Cruises όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της εταιρείας στην Ελλάδα, Σπύρος Αλμπέρτης, αποτελεί έκφραση εμπιστοσύνης στον ελληνικό τουρισμό και ειδικότερα την ελληνική κρουαζιέρα. «Η εταιρεία δείχνει έμπρακτα την προτίμησή της στη χώρα, που μπορεί να αναπτύξει μεγάλη δυναμική τα απόμενα χρόνια στις υψηλής ποιότητας κρουαζιέρες», αναφέρει ο κ. Αλμπέρτης, που τόνισε ότι τον επόμενο χρόνο αναμένεται να διπλασιαστούν οι προσεγγίσεις της Silver Sea στα ελληνικά λιμάνια.
«Βάζουμε στον προγραμματισμό μας εναλλακτικούς, για το μεγάλο κοινό της κρουαζιέρας προορισμούς, αναδεικνύοντας κάθε γωνιά της Ελλάδας», σημειώνει, τονίζοντας ότι ήδη η ζήτηση είναι υψηλή από τους πελάτες της εταιρείας από μεγάλες αγορές όπως οι ΗΠΑ. Παράλληλα αναφέρει ότι τον Αύγουστο αναμένεται άλλο ένα πλοίο της SilverSea στην Ελλάδα και τον Πειραιά, το Silver Whisper.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Γελασάκη, ναυτικό πράκτορα της Silver Sea Cruises «η παρουσία του Silver Moon στα Ελληνικά νερά δημιουργεί ισχυρή βάση για ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού σε μια δύσκολη περίοδο αλλά και τόνωσης της κίνησης σε λιμάνια της χώρας, που δεν είναι και συνήθεις προορισμοί της κρουαζιέρας».
Παράλληλα ο κ. Γελασάκης υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων μερών για την επανεκκίνηση του κλάδου της κρουαζιέρας αλλά και του τουρισμού συνολικά, με όρους διεθνούς ανταγωνιστικότητας. «Η χώρα μπορεί να καταστεί πρότυπο και ήδη έχουν γίνει σημαντικές ενέργειες που μπορούν να μας βάλουν στην πρώτη γραμμή τους διεθνούς χάρτη ποιοτικού τουρισμού», ανέφερε. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία έχει συμπεριλάβει πάνω από 20 νέους προορισμούς στην Ελλάδα (Σύρος, Πάτμος, Πάρος, Αμοργός κ.α.) που μπαίνουν για πρώτη φορά στον παγκόσμιο «χάρτη» της κρουαζιέρας, εκτός από τα σημαντικά διεθνή brand, όπως Σαντορίνη, Μύκονος, Ρόδος, Κέρκυρα κ.α.