Κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης εργασίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την Επίτροπο Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε., Elisa Ferreira, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το ΕΣΠΑ της Ελλάδας για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 όπου στοχεύει να δώσει ένα σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην οικονομική και κοινωνική ανάταξης της χώρας και παράλληλα θα της προσδώσει ανθεκτικότητα και ισχυρές βάσεις για τις μελλοντικές προκλήσεις
Το νέο ΕΣΠΑ, που κατατέθηκε και εγκρίθηκε πρώτο, θα κατανέμει συνολικούς πόρους 26,2 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 20,9 δισ. ευρώ είναι η κοινοτική συνδρομή και 5,3 δισ. ευρώ η εθνική συνεισφορά) στους πέντε ευρωπαϊκούς Στόχους Πολιτικής: τον καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό, την ενεργειακή μετάβαση και τις πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις, τις υποδομές μεταφορών, το ανθρώπινο δυναμικό και τις χωρικές επενδύσεις.
Από τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου ΕΣΠΑ είναι ότι διασυνδέεται με το ευρωπαϊκό εξάμηνο και τις συστάσεις της Επιτροπής για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Υποστηρίζει τις λοιπές εθνικές στρατηγικές και τα εθνικά σχέδια δράσης, καθώς και το νέο Ταμείο για την Δίκαιη Μετάβαση σε λιγνιτικές περιοχές και νησιά.
Βασίζεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και το Σχέδιο Ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία από την Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη, ενώ ακολουθεί τους περιορισμούς των ευρωπαϊκών κανονισμών για τις θεματικές συγκεντρώσεις και ξεπερνά τα κατώτατα ποσοστά.
Κύριες αλλαγές ως προς το προηγούμενο ΕΣΠΑ
- Αύξηση 2,2 δισ. ευρώ για τα 13 ΠΕΠ από το ΕΣΠΑ 2014-2020 (από 5,9 δισ. ευρώ σε 8,1 δισ. ευρώ)
- Διακριτό πρόγραμμα για ψηφιακό μετασχηματισμό με ενισχυμένους πόρους και νέα διαχειριστική Αρχή
- Διακριτό πρόγραμμα για την πολιτική προστασία και νέα διαχειριστική Αρχή
- Διακριτό πρόγραμμα για την Δίκαιη Μετάβαση και νέα διαχειριστική Αρχή
- Διακριτό πρόγραμμα για το περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και ενέργεια
- Νέο πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα με δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων
- Ενίσχυση και αναβάθμιση του προγράμματος τεχνικής υπηρστήριξης για την θεσμική και διαχειριστική ικανότητα των δικαιούχων και των φορέων υλοποίησης (capacity building)
- Βελτιστοποίηση πλαισίου διαχείρισης και συντονισμού για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα
Οι στόχοι πολιτικής του νέου ΕΣΠΑ:
- Προώθηση καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού όπου θα δοθεί το 20% των συνολικών πόρων
- Προώθηση καθαρής και δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων όπου θα δοθεί το 27% των συνολικών πόρων
- Ανάπτυξη προσβάσιμων, υψηλής ποιότητας πολυτροπικών, έξυπνων και βιώσιμων υποδομών και συστημάτων μεταφορών με το 8% των πόρων να κατευθύνεται προς τα εκεί
- Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό και διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες και αγαθά όπου θα δοθεί το 30% των συνολικών πόρων
- Προώθηση βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών όπου θα δοθεί το 6% των συνολικών πόρων
- Στοχευμένες δράσεις για την απεξάρτηση από το λιγνίτη στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, τη Μεγαλόπολη και τα νησιά όπου θα δοθεί το 7% των συνολικών πόρων
Μετά το τέλος της τηλεδιάσκεψης, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε πως «από την πρώτη μέρα που ανέλαβα την ευθύνη του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων ένας από τους κυριότερους στόχους μου είναι η άνοδος της επίδοσης της Ελλάδας ως προς την απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων. Πετύχαμε στο τρέχον ΕΣΠΑ να ανεβάσουμε την απορρόφησή μας σε τόσο μεγάλο βαθμό που πλέον βρισκόμαστε δεύτεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να υπολογίζουμε τους πόρους του REACT E.U.» προσθέτοντας ότι αποτέλεσε βασικό στόχο η Ελλάδα να είναι η πρώτη χώρα που θα απορροφήσει πόρους από το νέο ΕΣΠΑ μέσα στο τρέχον έτος.
Παράλληλα σημείωσε πως «αφήνουμε πίσω μας πολλά χρόνια κακοδαιμονίας και χαμηλής αποτελεσματικότητας ως προς την απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων και κάνουμε την Ελλάδα πρώτη δύναμη σε όλη την Ευρώπη ως προς την απορρόφηση για να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα και θέλει και μπορεί να απορροφήσει τους ευρωπαϊκούς πόρους και να αλλάξει τη μοίρα του ελληνικού λαού προς το καλύτερο».
Ο αρμόδιος Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Γιάννης Τσακίρης δήλωσε πως «η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίνει το νέο ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Οι συνολικοί πόροι των 26 δισ. ευρώ, θα έχουν ένα σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην οικονομική και κοινωνική ανάταξης της χώρας και παράλληλα θα της προσδώσουν ανθεκτικότητα και ισχυρές βάσεις για τις μελλοντικές προκλήσεις. Η κυβέρνηση με συντονισμένες ενέργειες, σωστά βήματα και βέλτιστες πρακτικές, χρησιμοποιεί όλους τους ευρωπαικούς πόρους προς όφελος της χώρας μας και των συμπολιτών μας».
Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, κ. Δημήτρης Σκάλκος δήλωσε: «Η έγκριση του νέου Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης 2021-2027 σηματοδοτεί την έναρξη εφαρμογής ενός φιλόδοξου σχεδίου για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας με άξονα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Πολιτικής Συνοχής. Το νέο ΕΣΠΑ θέτει φιλόδοξους στόχους για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας και την στήριξη της κοινωνικής συνοχής και ιεραρχεί προτεραιότητες στους τομείς της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της καθαρής ενέργειας, της ανάπτυξης των διασυνδεδεμένων μεταφορών, της διασφάλισης της ισότιμης πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, προχωρούμε στην ουσιαστική ενίσχυση των δικαιούχων ώστε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική και έγκαιρη υλοποίηση των έργων».