Στη χρήση μόνο φωτοβολταϊκών και όχι αιολικών συστημάτων παραγωγής ενέργειας, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, προσανατολίζεται η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον μετασχηματισμό της Αστυπάλαιας σε ένα «πράσινο», πρότυπο νησί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έως το τέλος του έτους αναμένεται να έχει αρχίσει ο διαγωνισμός για το υβριδικό σύστημα ΑΠΕ που θα τοποθετηθεί στο νησί, που θα αποτελείται από φωτοβολταϊκά και σύστημα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες. Η πετρελαϊκή μονάδα του νησιού δε θα αποσυρθεί ολοκληρωτικά, αλλά θα μπει σε ψυχρή εφεδρεία. Το ΥΠΕΝ θέλει να καθησυχάσει με αυτόν τον τόπο τους κατοίκους του νησιού που, αν και είναι υπέρ της αλλαγής που δρομολογείται, δεν βλέπουν με καλό μάτι την τοποθέτηση ανεμογεννητριών.
Ο άμεσος στόχος του ΥΠΕΝ είναι στην πρώτη φάση λειτουργίας του παραπάνω συστήματος το ηλιακό πάρκο να παρέχει 3 MW πράσινης ενέργειας, καλύπτοντας το 100% της απαιτούμενης ενέργειας για τη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων και το 50% - 60% των συνολικών ενεργειακών αναγκών του νησιού.
Σε δύο χρόνια, δηλαδή από το 2023 και μετά, θα ξεκινήσει η δεύτερη φάση της ενεργειακής μετάβασης της Αστυπάλαιας και έως το 2026 οι ΑΠΕ αναμένεται να καλύπτουν περισσότερο από το 80% της συνολικής ζήτησης ενέργειας. Σε αυτή τη φάση, ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η αναγκαιότητα τοποθέτησης και κάποιων μονάδων αιολικής παραγωγής. Στόχος του ΥΠΕΝ είναι η εκπομπή ρύπων Co2 του νησιού να μειωθεί σημαντικά και το κόστος της ενέργειας να «πέσει» κατά τουλάχιστον 25%.
«Αυτό που κάνουμε στην Αστυπάλαια είναι ένα ξεκίνημα. Ένα παράθυρο σε ένα καθαρότερο και πιο πράσινο μέλλον. Μην έχετε αμφιβολία πως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι επείγουσα. Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την άνευ προηγουμένου κρίση της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να είμαστε γενναίοι και να ενεργήσουμε από κοινού. Στην Ελλάδα δρομολογούμε ήδη τη διαδικασία απολιγνιτοποίησης και δημιουργούμε πράσινες θέσεις εργασίας», τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στην εκδήλωση με θέμα «Αστυπάλαια: ένα έξυπνο και βιώσιμο νησί. Επισκόπηση προόδου: από το όραμα στην πράξη». Στους στόχους της κυβέρνησης είναι το νησί αυτό να αποτελέσει το παράδειγμα για να δημιουργηθούν ανάλογα συστήματα και σε άλλα περίπου 20 νησιά.
Μάλιστα, πως έχει επισημάνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, υπάρχει προϋπολογισμός 1 δισ. ευρώ για την πράσινη μετάβαση των νησιών. Πέραν της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων των νησιών αυτών, η κυβέρνηση θεωρεί ότι τέτοια έργα θα συμβάλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ, αλλά και στην δημιουργία ενός νέου τουριστικού brand για τη χώρα, βασισμένου στη λογική των αειφόρων νησιών.
Το επόμενο νησί που θα δει μεγάλες, «πράσινες» αλλαγές είναι η Χάλκη που έχει περί τους 500 κατοίκους. Όπως και στην Αστυπάλαια, το πλάνο προβλέπει την εγκατάσταση υβριδικού συστήματος ΑΠΕ, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, αλλά και τη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας με υπηρεσίες net metering, με στόχο την ουσιαστική μείωση του ενεργειακού κόστους για τους κατοίκους. Παράλληλα, εξετάζεται η χρήση και ηλεκτροκίνητων πλοίων αλλά και αντίστοιχες «πράσινες» παρεμβάσεις στα λιμάνια του νησιού.
Ήδη υπογράφηκε το Μνημόνιο Συνεργασίας από τον Κώστα Σκρέκα, παρουσία της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, με συνυπογράφοντες την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Χάλκης, τη ΔΕΗ, τον Όμιλο Συγγελίδη/Citroen, την AKUO ENERGY GREECE, την OMEXOM/Vinci Energies, τη Vodafone Eλλάδας και την ALD Automotive. Επίσης, το Μνημόνιο υπογράφει και η Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας ρόλο θεματοφύλακα για την υλοποίηση του έργου.
Η δράση στο νησί της Χάλκης, όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ, περιλαμβάνει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για την παραγωγή καθαρής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού, την παροχή αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων και υποδομών επαναφόρτισης με ταυτόχρονη ενσωμάτωση «έξυπνων» συστημάτων δημόσιου φωτισμού. Το έργο προβλέπει επίσης την ανάπτυξη καινοτόμων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και τεχνολογικών εφαρμογών, με αιχμή του δόρατος την ανάπτυξη υποδομών 5G και ευρυζωνικών δικτύων και την εφαρμογή «έξυπνων» λύσεων στα δίκτυα ενέργειας και μεταφορών του νησιού.
«Η χρήση οικονομικής, πράσινης ενέργειας για τις μετακινήσεις και τις ευρύτερες δραστηριότητες του νησιού, θα αναδείξει τη Χάλκη σε ένα διεθνές πρότυπο που θα οδηγήσει στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση και στην πλήρη απανθρακοποίηση του νησιού. Αυτό θα επιτευχθεί με ένα πλαίσιο ενεργειακής δημοκρατίας με τη δημιουργία μιας Ενεργειακής Κοινότητας, της οποίας μέλη είναι ο Δήμος και οι κάτοικοι του νησιού της Χάλκης. Με τη βοήθεια του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, η ευρύτερη κοινωνία της Χάλκης θα έχει σημαντικό οικονομικό όφελος» σημειώνεται στην ανακοίνωση.