Μέχρι και 7,5 χρόνια απαιτούνται σήμερα για να ολοκληρωθούν απαλλοτριώσεις σε σιδηροδρομικά έργα, ενώ καταγράφεται περίπτωση όπου η ΕΡΓΟΣΕ χρειάστηκε 11 ολόκληρα χρόνια μέχρι να εγκριθεί μία οικοδομική άδεια στο Θριάσιο! Γι’ αυτό το λόγο, το υπουργείο Υποδομών προχωρά στην κατάθεση τροπολογίας ώστε να λυθεί κατ’ αρχήν το ζήτημα των απαλλοτριώσεων με στόχο να ολοκληρώνονται το αργότερο σε εννέα μήνες.
Για την ακρίβεια, στην τροπολογία θα προβλέπεται ειδικό καθεστώς που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν και σε άλλα έργα με στόχο εντός εννέα μηνών να παραδίδεται η έκταση ώστε να προχωρήσουν οι εργασίες. Οι ιδιοκτήτες θα αποζημιώνονται αρχικά με βάση τις τιμές του κτηματολογίου και θα παίρνουν την τελική τιμή αποζημίωσης ανά τετραγωνικό μέτρο όταν ολοκληρωθούν τα δικαστήρια.
Στο υπουργείο πέτυχαν να αποδεσμεύσουν τους νέους διαγωνισμούς από τη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το νέο μοντέλο υλοποίησης των σιδηροδρομικών έργων. Υπενθυμίζεται πως η επιτροπή που είχε δημιουργηθεί, υπό την προεδρία του Γεν. Γραμματέα Μεταφορών Ν. Σταθόπουλου δεν είχε συνεδριάσει ποτέ!
Έπρεπε να αντικατασταθεί από πρόεδρος ο κ. Σταθόπουλος και να τοποθετηθεί ο Γεν. Γραμματέας Υποδομών Γ. Καραγιάννης προκειμένου να ενεργοποιηθεί. Στη συνέχεια προσελήφθη η εταιρεία συμβούλων ΝΑΜΑ που παρέδωσε μελέτη για την κατάσταση στα σιδηροδρομικά έργα και τα προβλήματα με το σημερινό μοντέλο προώθησής τους. Όμως η νέα μελέτη, με τις προτάσεις για παρεμβάσεις βελτίωσης δεν αναμένεται νωρίτερα από τα τέλη του 2022.
Η Κομισιόν απαιτούσε να μην προχωρήσει κανένας νέος διαγωνισμός μέχρι να παραδοθεί η συγκεκριμένη μελέτη και να εφαρμοστούν οι αλλαγές που θα προτείνει. Τελικά συμφωνήθηκε, όμως, να προχωρήσουν τόσο οι διαγωνισμοί ολοκλήρωσης κάποιων έργων, όσο και τα νέα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα, διασύνδεσης με λιμάνια, που θα υλοποιηθούν με ανταγωνιστικό διάλογο.
Η ΕΡΓΟΣΕ είναι έτοιμη να προκηρύξει αρχικά το διαγωνισμό για τον τεχνικό σύμβουλο που θα αναλάβει να συμμαζέψει δεκάδες ημιτελείς εργολαβίες στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, με τον προϋπολογισμό της σχετικής σύμβασης να φτάνει τα 30 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα θα προκηρύξει και σειρά άλλων διαγωνισμών για τους συμβούλους που θα αναλάβουν να υποστηρίξουν την εταιρεία στα νέα έργα.
Στο υπουργείο Υποδομών υποστηρίζουν πως η σημαντικότερη αλλαγή με τους νέους διαγωνισμούς είναι πως τα έργα θα παραδίδονται «με το κλειδί στο χέρι». Δεν θα γίνονται δηλαδή ξεχωριστοί διαγωνισμοί για την υποδομή, για την ηλεκτροκίνηση, κ.λπ. Ένας ανάδοχος θα παραδίδει το σύνολο του σιδηροδρομικού τμήματος, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει την επόμενη ημέρα. Μέχρι σήμερα, πολλά τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου υπολειτουργούν επειδή υπάρχει η υποδομή και η ηλεκτροκίνηση, αλλά δε λειτουργεί η τηλεδιοίκηση, κ.ο.κ.
Τα έξι νέα έργα που προωθούνται με ανταγωνιστικό διάλογο είναι η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Τοξότες (η ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία) με προϋπολογισμό 1,3 δισ. ευρώ, το τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (815 εκατ. ευρώ), η σύνδεση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» με τα λιμάνια της Ραφήνας (300 εκατ. ευρώ) και του Λαυρίου (380 εκατ.), η σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με το λιμάνι της Πάτρας (514 εκατ. ευρώ) και η σύνδεση του 6ου προβλήτα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) με το δίκτυο, προϋπολογισμού 22 εκατ. ευρώ.