Ανησυχητικά για τον ελληνικό τουρισμό, από τον οποίο έχει υπερβολική εξάρτηση η οικονομία, είναι τα συμπεράσματα ειδικής ανάλυσης που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των χειμερινών οικονομικών της προβλέψεων, και δείχνουν, μεταξύ άλλων, ότι στην Ελλάδα καταγράφηκε το 2020 η μεγαλύτερη μείωση διανυκτερεύσεων στον ευρωπαϊκό χώρο.
Από την ειδική ανάλυση, που έγινε με βάση στοιχεία από τις κριτικές πελατών της Airbnb, καθώς δεν είναι ακόμη διαθέσιμα τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, το βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο τουριστικός τομέας θα υστερήσει στην ανάκαμψη, σε σχέση με τους άλλους τομείς της οικονομίας και δεν θα ανακτήσει φέτος τα προ της πανδημίας επίπεδα κίνησης.
Οι νέες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία, όμως, όπως περιγράφονται από την Κομισιόν, φέρνουν σε πολύ δυσμενέστερη θέση την Ελλάδα και άλλες μεσογειακές χώρες, οι οποίες στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την τουριστική τους κίνηση στις διακοπές της θερινής περιόδου σε παράκτιες περιοχές, με τους τουρίστες να μετακινούνται, κατά κύριο λόγο, με αεροπλάνο.
Το 2021, όπως αναφέρει η Κομισιόν, πιθανόν να υπάρξει αυξημένη κίνηση για καλοκαιρινές διακοπές από τουρίστες που έχουν αναβάλει πέρυσι τα σχέδιά τους και διαθέτουν αυξημένες αποταμιεύσεις. Όμως, επειδή θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει σχεδιασμός διακοπών από νωρίς, λόγω των περιορισμών που θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν στα αεροπορικά ταξίδια, αυτή η τουριστική κίνηση εκτιμάται θα εκδηλωθεί με αυθόρμητο τρόπο και θα κατευθυνθεί κυρίως σε ταξίδια εντός των χωρών ή σε προορισμούς γειτονικών χωρών προσβάσιμους με αυτοκίνητο.
Το τουριστικό μοντέλο που ακολουθεί η Ελλάδα καθιστά περισσότερο ευάλωτη την τουριστική βιομηχανία της χώρας στην πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2020 καταγράφεται στην Ελλάδα η μεγαλύτερη συνολική μείωση διανυκτερεύσεων (-73%) και μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις στις διανυκτερεύσεις επισκεπτών προερχόμενων από χώρες εκτός ΕΕ (77%).
Οι διανυκτερεύσεις το 2020: Συνολικές και από επισκέπτες τρίτων χωρών
Τι αναφέρει η ανάλυση της Κομισιόν
Ο τουρισμός συμβάλλει σημαντικά στις οικονομίες αρκετών κρατών μελών. Οι τάσεις των διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα αντικατοπτρίζουν στενά το πρώτο και το δεύτερο μεγάλο κύμα των περιπτώσεων COVID-19 το 2020, με ορισμένες διαφορές. Η μείωση των διανυκτερεύσεων κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος ήταν πιο έντονη και ελαφρώς ισχυρότερη για τα διασυνοριακά ταξίδια απ' ό,τι για τον εγχώριο τουρισμό. Κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, ο τουρισμός ανέκτησε κάποιο έδαφος προς τα προ-πανδημικά επίπεδά του αλλά υπέστη στη συνέχεια μια ακόμη οπισθοδρόμηση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα διασυνοριακά ταξίδια επηρεάστηκαν πολύ πιο έντονα από τον εγχώριο τουρισμό, γεγονός που υποδεικνύει μια σημαντική ροπή προς τις διακοπές εντός χώρας.
Για το σύνολο της ΕΕ, οι διανυκτερεύσεις των κατοίκων εσωτερικού το 2020 μειώθηκαν κατά σχεδόν 30% σε σύγκριση με το 2019. Αντίθετα, οι τουρίστες που δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι μειώθηκαν κατά περίπου 70%. Συνολικά, το 2020, ο διασυνοριακός τουρισμός ήταν μεταξύ 53% (Λουξεμβούργο) και 79% (Ισπανία και Ρουμανία) χαμηλότερος από ό,τι το 2019. Όπου οι διασυνοριακοί τουρίστες βασίζονται κυρίως στα ταξίδια με αυτοκίνητο (π.χ. Κροατία, Ολλανδία), η μείωση ήταν μικρότερη σε σχέση με τις χώρες όπου κυριαρχούν τα αεροπορικά ταξίδια.
Τα ταξίδια στην πόλη έχουν επηρεαστεί πολύ περισσότερο από την κρίση σε σχέση με τα ταξίδια σε παράκτιες και αγροτικές περιοχές. Ο τουρισμός της πόλης, ο οποίος κανονικά αντιπροσωπεύει περίπου το 60% των κριτικών πελατών στην ΕΕ. συνέβαλε περισσότερο στη μείωση της τουριστικής δραστηριότητα στην ΕΕ το 2020. Εκτός από μια πιθανή αλλαγή των προτιμήσεων, οι πόλεις έχουν πληγεί περισσότερο από άλλες περιφέρειες λόγω της εξάρτησής τους από τον τουρισμό της άνοιξης και του φθινοπώρου, τα επαγγελματικά ταξίδια, τα σύντομα ταξίδια αναψυχής και στους επισκέπτες εκτός ΕΕ. Συνολικά, ο τουρισμός της πόλης μειώθηκε κατά περίπου 30% κατά μέσο όρο σε σύγκριση με τα αναμενόμενα επίπεδα το 2020. Ενώ αρκετές μητροπολιτικές περιοχές έχουν επηρεαστεί περισσότερο από το μέσο όρο (π.χ. -80% στο Δουβλίνο, έναντι -55% στο Αμβούργο), η έκταση της ύφεσης του τουρισμού της πόλης συνέβαλε στη συνολική μείωση του τουρισμού σε κάθε κράτος μέλος.
Αντίθετα, ο παράκτιος τουρισμός είχε καλύτερες επιδόσεις και κατά μέσο όρο συνέβαλε λιγότερο στη μείωση του τουρισμού από ό,τι υποδηλώνει η σημασία του (ο παράκτιος τουρισμός αντιπροσώπευε το 29% των κριτικών στην ΕΕ το 2019). Παράκτιες περιφέρειες της Δανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ολλανδίας και ιδίως η Πολωνία είδαν τουριστική κίνηση το τρίτο τρίμηνο η οποία ήταν κοντά ή και ξεπέρασε τα αναμενόμενα επίπεδα. Τα περισσότερα μεσογειακά κράτη μέλη είδαν τον παράκτιο τουρισμό να μειώνεται λόγω της εξάρτησής του από τα αεροπορικά ταξίδια, αλλά η μείωση αυτή ήταν λιγότερο έντονη από ό,τι στις πόλεις τους (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα). Τέλος, ο αγροτικός τουρισμός σε περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα είχε κίνηση συγκρίσιμη με αυτή των παράκτιων περιοχών, ιδιαίτεα στη Γαλλία. Ωστόσο, σε άλλες αγροτικές περιοχές καταγράφηκε μεγαλύτερη επιδείνωση, η οποία μπορεί να σχετίζεται με
μείωση του τουρισμού σε αξιοθέατα και των επαγγελματικών ταξιδιών.
Η πανδημία θα συνεχίσει να διαμορφώνει τις προοπτικές φέτος τόσο άμεσα, λόγω των κυβερνητικών περιορισμών στα μη απαραίτητα ταξίδια, όσο και έμμεσα, στο βαθμό που οι δυνητικοί τουρίστες επιθυμούν να περιορίσουν τους κινδύνους, έως ότου επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης. Είναι πιθανό ότι τα επαγγελματικά ταξίδια και τα ταξίδια στην πόλη θα συνεχίσουν να επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό. Επιπλέον, η αβεβαιότητα στο σχεδιασμό μπορεί επίσης να έχει μεγάλο αντίκτυπο το 2021, ιδίως για περιοχές στις οποίο κυριαρχούν οι αεροπορικές μεταφορές. Για τα ταξίδια επισκεπτών εκτός ΕΕ αναμένεται ότι θα χρειασθεί περισσότερος χρόνος για να ανακτηθούν τα επίπεδα προ της πανδημίας. Κατά συνέπεια, τα ταξίδια πόλης θα δεχθούν ένα ακόμη χτύπημα. Επιπλέον, δεδομένου ότι οι εισερχόμενοι επισκέπτες από χώρες εκτός ΕΕ δαπανούν περισσότερα ανά ημέρα, τα έσοδα θα εξακολουθήσουν να επηρεάζονται.
Από την άλλη πλευρά, η μεγάλη αναβαλλόμενη ζήτηση και οι υψηλές αποταμιεύσεις είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μια καλύτερη θερινή περίοδο από το 2020. Δεδομένης της αβεβαιότητας για το σχεδιασμό των διακοπών και τη διάθεση των τουριστών να αποφύγουν τον συνωστισμό, η αναβαλλόμενη ζήτηση πιθανόν να οδηγήσει σε περισσότερα αυθόρμητα ταξίδια εντός της χώρας τους, ή σε προορισμούς που έχουν πρόσβαση με αυτοκίνητο. Έτσι, μια σχετικά πιο ισχυρή ανάκαμψη αναμένεται στον παράκτιο και τον αγροτικό τουρισμό. Συνολικά, πάντως, οι τουριστικές ροές δεν αναμένεται να φθάσουν το 2021 στα επίπεδα όπου βρίσκονταν προ της κρίσης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
