Διευρύνεται η στήριξη στον αγωγό East Med, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι Αμερικανοί ρίχνουν το πολιτικό τους βάρος υπέρ του αγωγού που ενοχλεί έντονα την Τουρκία, η οποία θα ήθελε να περάσει μέσα από τα δικά της εδάφη το φυσικό αέριο της Αν. Μεσογείου προς την Ευρώπη, ενώ εκδηλώθηκε και συντεταγμένη κίνηση 6 κρατών που θα εξετάσουν τις δυνατότητες εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Μετά από πρωτοβουλία Ελλάδας και Ισραήλ έγινε τηλεδιάσκεψη, την περασμένη εβδομάδα, υπουργών Ενέργειας από 6 κράτη (Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας και Σερβίας) όπου αποφασίστηκε να διερευνηθούν οι δυνατότητες εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης δια μέσου της Ελλάδας. Το ενδεχόμενο εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις αγορές της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα ενισχύσει την οικονομική βιωσιμότητα του αγωγού East Med, λειτουργώντας συμπληρωματικά στην ιταλική αγορά.
Κατόπιν εισήγησης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, οι υπουργοί που συμμετείχαν στην τηλεδιάσκεψη αποφάσισαν να συντάξουν κοινή επιστολή που θα απευθύνεται στην Ευρωπαία Επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, στην οποία θα υπογραμμίζουν τη σημασία του αγωγού East Med για την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα της ενεργειακής τους μετάβασης προς την πράσινη ενέργεια, με μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο.
Ο EastMed θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα νέα κοιτάσματα στη λεκάνη της Λεβαντίνης (Νοτιοανατολική Μεσόγειος) στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, μέσω της Ελλάδας και της Κύπρου. Ο αγωγός έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το σύνολο των μελετών και ερευνών του, χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ πρόσφατα, η κοινοπραξία IGI Poseidon αποφάσισε την επένδυση 70 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση των εναπομεινάντων σταδίων ανάπτυξης και ωρίμανσης του έργου σε επίπεδο λήψης τελικής επενδυτικής απόφασης.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ στις 13 Ιανουαρίου υπέβαλαν αίτημα ένταξης στο Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο (EMGF) Το καταστατικό του EMGF υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο 2020 από τα επτά μέλη του (Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστίνη) και έχει ήδη κυρωθεί από τα τέσσερα εξ αυτών και πρόσφατα και από την ελληνική Βουλή. Σημειώνεται ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει το Φόρουμ σαν μια εχθρική συνεργασία εναντίον της, αλλά αυτό δεν φαίνεται να εμποδίζει τους Αμερικανούς να επιδιώκουν συμμετοχή.
«Το EMGF θα εδρεύει στο Κάιρο και θα είναι ανοικτό να δεχθεί ως μέλος του κάθε χώρα που μοιράζεται τα κοινά συμφέροντα και τους στόχους του Φόρουμ, καθώς και για χώρες ή περιφερειακούς ή διεθνείς οργανισμούς που επιθυμούν να παρακολουθούν τις εργασίες του ως Παρατηρητές», επισημαίνει το ΥΠΕΝ και προσθέτει: «Έως τα τέλη του 2020 ήδη η Γαλλία είχε εκφράσει το ενδιαφέρον της να συμμετέχει ως μέλος του Φόρουμ κάτι που δεν γίνεται, καθώς δεν προβλέπεται από το καταστατικό για χώρες που δεν γειτνιάζουν ή βρίσκονται στην περιοχή, ενώ οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν ως Παρατηρητές. Στις 13/1/2021 οι ΗΠΑ υπέβαλλαν αίτημα ένταξης στον οργανισμό.
Η Ελλάδα υποστηρίζει σθεναρά την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς επιδιώκει να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς που θα επιτρέψουν στις χώρες να αξιοποιήσουν το μεγάλο ενεργειακό δυναμικό της περιοχής προς όφελος των πολιτών τους», επισημαίνει το ΥΠΕΝ.
«Είναι άλλωστε», τονίζει το υπουργείο, «το γεγονός ότι οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στον ενεργειακό τομέα, όπως η ανάγκη διαφοροποίησης των ενεργειακών πόρων και των διαδρομών, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η ανάγκη εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης νέων ενεργειακών υποδομών. Το EMGF μπορεί με τον τρόπο αυτό να χρησιμεύσει ως υπόδειγμα για την προώθηση του πολυμερούς διαλόγου και την προώθηση των σχέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής και την έναρξη ενός διαρθρωμένου και συστηματικού πολιτικού διαλόγου για το φυσικό αέριο που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και σταθερότητας της περιοχής».
Οι κύριοι στόχοι του EMGF περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Υποστήριξη της δημιουργίας μιας περιφερειακής αγοράς αερίου προς όφελος των χωρών-μελών μέσω της ασφάλειας της προσφοράς και της ζήτησης, της βελτιστοποιημένης ανάπτυξης πόρων και του κόστους των υποδομών, της ανταγωνιστικής τιμολόγησης και των βελτιωμένων εμπορικών σχέσεων.
- Εξασφάλιση του εφοδιασμού και της ζήτησης των χωρών-μελών, βελτιστοποίηση της ανάπτυξης των πόρων, αποτελεσματική αξιοποίηση των υφιστάμενων και νέων υποδομών, εξασφάλιση ανταγωνιστικής τιμολόγησης και προώθηση βελτιωμένων εμπορικών σχέσεων.
- Ενίσχυση της συνεργασίας, με τη δημιουργία διαρθρωμένου και συστηματικού διαλόγου για το φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών πολιτικών για το φυσικό αέριο.
- Προώθηση, βάσει του διεθνούς δικαίου, της καλύτερης κατανόησης της μεταξύ των μελών του Οργανισμού.
- Υποστήριξη των χωρών παραγωγής και των χωρών με αποθέματα φυσικού αερίου στην περιοχή, στις προσπάθειές τους να αποτιμώνται τα υπάρχοντα και μελλοντικά τους αποθέματα, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ τους και με τις χώρες διέλευσης και κατανάλωσης στην περιοχή, αξιοποιώντας την υπάρχουσα υποδομή και αναπτύσσοντας περισσότερες επιλογές υποδομής για να ικανοποιήσει τις υπάρχουσες και μελλοντικές ανακαλύψεις.
- Παροχή αρωγής στις καταναλώτριες χώρες ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους και, μαζί με τις χώρες διέλευσης, να διαμορφώνουν τις πολιτικές αερίου στην περιοχή.
- Εξασφάλιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της έρευνας, παραγωγής, μεταφοράς και κατασκευής υποδομών φυσικού αερίου και προώθηση της ενσωμάτωσης του φυσικού αερίου σε άλλους ενεργειακούς πόρους, ιδίως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.