Αγορά δύο ταχυτήτων στα ακίνητα με πτώση στις περισσότερες περιοχές

Σε σκληρή δοκιμασία μπαίνει η αγορά ακινήτων το 2021, παρά τα μέτρα υποστήριξης της κυβέρνησης, καθώς η οικονομία βυθίζεται σε νέα υφεσιακή φάση.

Κύκλοι της αγοράς αναθεωρούν τις εκτιμήσεις τους για το 2021 μετά από το αρνητικό ξεκίνημα του πρώτου τριμήνου, όπου φαίνεται ότι, τόσο η οικονομία της Ελλάδας, όσο και της ευρωζώνης, θα συρρικνωθούν, αντί να προχωρήσουν στο δρόμο της ανάπτυξης, όπως έδειχναν οι προβλέψεις μέχρι πρόσφατα.

Μετά από σερί ανοδικής πορείας 7 τριμήνων, οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα αναμένεται να σταθεροποιηθούν ή ακόμα και να κινηθούν ελαφρώς πτωτικά, το 2021, εκτιμούν οικονομολόγοι και παράγοντες της αγοράς. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο δείκτης τιμών των διαμερισμάτων (σε τριμηνιαία βάση) έχει θετικό πρόσημο από το δ’ τρίμηνο του 2017.

Τα τελευταία στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι μετριάζεται η άνοδος την τιμών υπό το βάρος της πανδημίας. Το γ’ τρίμηνο το 2020 οι τιμές αυξήθηκαν κατά 0.5%, σε σχέση με αντίστοιχη αύξηση το β' τρίμηνο, ενώ καταγράφηκε άνοδος κατά 1.8% το α’ τρίμηνο της χρονιάς.

Για φέτος, εκτιμάται ότι θα κινηθεί η αγορά σε σχήμα «Κ», δηλαδή, οι τιμές στις περιοχές με ακίνητα «πρώτης» κατηγορίας (prime assets) όπου υπάρχει ισχυρή ζήτηση, όπως η Μύκονος, θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Στον αντίποδα, οι τιμές στις περισσότερες περιοχές της χώρας, προβλέπεται να κινηθούν πτωτικά, ειδικότερα στα παλαιότερα ακίνητα, με αποτέλεσμα ο μέσος όρος τιμών να δείξει μηδενική ανάπτυξη ή να καταγραφεί μια μικρή πτώση.

Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, η κτηματαγορά «αντιστέκεται» στην πανδημία. Στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύθηκαν πριν από λίγες μέρες παρουσίασαν αύξηση τιμών κατά 1.3% το γ’ τρίμηνο στην ευρωζώνη, σε σχέση με άνοδο κατά 1% το πρώτο τρίμηνο του 2020. Η ανάκαμψη των τιμών στην Βουλγαρία, την Πορτογαλία, την Γαλλία και την Γερμανία το γ’ τρίμηνο ήταν σαφής.

Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης, δεν φαίνεται να μπορεί να αποφευχθεί ένας νέος πτωτικός κύκλος στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα «Γέφυρα» έχει δώσει σημαντική «ανάσα» στους δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο, μειώνοντας την «ορμή» των νέων «κόκκινων» δανείων που θα προκύψουν από την πανδημία, ενώ το πρόγραμμα Εξοικονομώ συμβάλλει στην αναβάθμιση των κατοικιών.

Η περαιτέρω ενίσχυση του προγράμματος «Εξοικονομώ», όπως έχει ανακοινωθεί, θα δώσει νέα ώθηση στην αγορά, βελτιώνοντας την ποιότητα των σπιτιών προς πώληση. Ωστόσο, προς το παρόν, λίγες είναι οι αγοραπωλησίες που γίνονται. Το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και η έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης κρατάνε τη ζήτηση χαμηλά.

Επίσης, ο βασικότερος «κινητήριος μοχλός» της αγοράς, η αγοραστική ζήτηση από το εξωτερικό, θα συνεχίσει να απουσιάζει. Με την πανδημία να μαίνεται και σε πολλές χώρες να παρατηρείται ακόμα κι ένα «τρίτο κύμα» νέων κρουσμάτων, όλα δείχνουν ότι για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών απαιτούνται ακόμη αρκετοί μήνες, ανάλογα φυσικά και με την πορεία των εμβολιασμών.

Το μειωμένο αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό πιστοποιείται και από την πορεία των εισροών κεφαλαίων για την πραγματοποίηση αγορών ακινήτων. Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020, εισέρρευσαν στην χώρα 220,7 εκατ. ευρώ, μέγεθος που υπολείπεται κατά 25% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.

Κύκλοι της αγοράς, επίσης, εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τον όγκο τον ακινήτων που αναμένεται να βγουν προς πώληση όταν μπει σε εφαρμογή ο νέος πτωχευτικός κώδικας και ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί ακινήτων, αυξάνοντας κατακόρυφα την προσφορά. «Όσο πιο πολύ παρατείνεται αυτό το θέμα, τόσο θα διογκώνεται το πρόβλημα που θα βρούμε μπροστά μας», τονίζει κορυφαίο στέλεχος του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, περίπου 100.000 ακίνητα αναμένεται να περάσουν υπό τον έλεγχο των εταιρειών διαχείρισης ή και των τραπεζών, οι οποίες ήδη ετοιμάζονται για να τα μεταπωλήσουν. Κρίσιμο ρόλο θα παίξει η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου στην πράξη, καθώς εισάγεται ο θεσμός της Δεύτερης Ευκαιρίας, κάτι που μπορεί να απορροφήσει ένα σημαντικό αριθμό κατοικιών. Ακόμα, η γραφειοκρατία της χώρας ίσως λειτουργήσει θετικά εδώ, συμβάλλοντας στην σταδιακή ροή των ακινήτων που θα βγουν προς πώληση.

Σημειώνεται, ότι ο νέος πτωχευτικός κώδικας προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Μαρτίου 2021 για τις επιχειρήσεις και από την 1η Ιουνίου για τους ιδιώτες.