Απομακρύνθηκαν οι καταναλωτές από τα παντοπωλεία την περίοδο της κρίσης καθώς η δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου μειώθηκε κατά 21,7% στην περίοδο 2010-2019. Τα είδη διατροφής παραμένουν η μεγαλύτερη κατηγορία στις δαπάνες των καταναλωτών, ωστόσο καταγράφονται σημαντικές αλλαγές σε καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΛΚΑ η δαπάνη μόνο για τρόφιμα έχει μειωθεί κατά 17,11%. Συγκεκριμένα το 2009, το μέσο νοικοκυριό δαπανούσε ετησίως σε είδη παντοπωλείου 5.578 ευρώ ενώ το 2019 το ποσό αυτό είχε κατρακυλήσει κατά 1.211 ευρώ, και έχει διαμορφωθεί πλέον στα 4.367 ευρώ.
Ενθαρρυντικό είναι ωστόσο το γεγονός πως την περίοδο 2016-2019, η δαπάνη των νοικοκυριών σε τρόφιμα παρουσιάζει αύξηση κατά 3,83%, από 1.337 ευρώ κατά κεφαλήν που ήταν το 2016 σε 1.388 ευρώ το 2019.
Η αύξηση αυτή αν και δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις μειώσεις των προηγούμενων ετών, εμφανίζεται σε ένα περιβάλλον σταθερών τιμών, καθώς ο δείκτης τιμών καταναλωτή από το 2016 ως το 2019, παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητος με αύξηση μόλις 0,61% σε βάθος 4ετίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου σε αξία μειώθηκε την τελευταία δεκαετία, η δαπάνη ως ποσοστό επί των συνολικών αγορών των νοικοκυριών αυξήθηκε. Το 2009 η δαπάνη σε είδη διατροφής αντιστοιχούσε στο 17,3% των αγορών του μέσου νοικοκυριού, ενώ το 2019 αντιστοιχούσε στο 20,0% αυξήθηκε δηλαδή κατά 2,7%.
Η μείωση στη δαπάνη που καταγράφεται στα είδη παντοπωλείου οφείλεται πέρα από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος του καταναλωτικού κοινού την δεκαετία του 2010, στις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, στην υιοθέτηση έξυπνων αγορών, στις προσφορές, αλλά και στη φορολογία.
Όπως επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ, ένα σημαντικό ποσοστό της μείωσης αντιστοιχεί σε μεταβολή καταναλωτικών συνηθειών με την υιοθέτηση έξυπνων αγορών από τους καταναλωτές, όπως αναζήτηση προσφορών, φθηνότερες εναλλακτικές προϊόντων, διαφορετικές συσκευασίες, μείωση της σπατάλης, σύγκριση τιμών, αξιοποίηση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας κλπ. Κύριος στόχος αυτών των έξυπνων συνηθειών είναι η ικανοποίηση των ίδιων αναγκών με λιγότερα χρήματα.
Σημειώνει επίσης πως ένα μεγάλο ποσοστό της μείωσης της δαπάνης που παρατηρείται αντιστοιχεί στην επίδραση στην δαπάνη των προσφορών και εκπτώσεων. Οι 9 στους 10 καταναλωτές εξοικονομούν χρήματα μέσω προσφορών και 7 στους 10 τουλάχιστον 5% της αξίας των αγορών τους. Η μεσοσταθμική εξοικονόμηση που καταγράφεται στις ετήσιες έρευνες του ΙΕΛΚΑ κυμαίνεται από 9,5% έως 12.8%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
