Το δρόμο για αυξήσεις ασφαλίστρων στα συμβόλαια υγείας ανοίγει η κυβέρνηση με ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή, σε μια όχι ανύποπτη χρονική συγκυρία για τον ασφαλιστικό κλάδο, καθώς βρίσκεται στην τελική ευθεία η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής και η νέα τροπολογία δημιουργεί καλύτερους όρους για την αποτίμηση της συναλλαγής.
Με τροπολογία στο νόμο για την προστασία του καταναλωτή (ν. 2251/1994), η οποία περιλήφθηκε στο νομοσχέδιο για το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών, το υπουργείο Ανάπτυξης επιτρέπει στις ασφαλιστικές εταιρείες να αυξάνουν κατά το δοκούν τα ασφάλιστρα ήδη ισχυόντων μακροχρόνιων συμβολαίων υγείας.
Πρόκειται για τη ρύθμιση ενός κατ’ εξοχήν «καυτού» θέματος της ασφαλιστικής αγοράς, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Πολλές ασφαλιστικές, βλέποντας να γίνονται βαριά ζημιογόνα πολλά συμβόλαια υγείας και ιδίως όσα πρόσφεραν «πλούσιες» καλύψεις, προχωρούσαν σε αυξήσεις ασφαλίστρων οι οποίες δεν συνδέονταν με αντικειμενικούς παράγοντες που ήταν εκ προτέρων γνωστοί στους ασφαλισμένους. Κατ’ επανάληψη και σε πολλές εταιρείες, η γενική γραμματεία Εμπορίου είχε επιβάλει πρόστιμα για τέτοιες πρακτικές.
Τώρα, όμως, η κυβέρνηση «ανάβει πράσινο» για τέτοιες αυξήσεις ασφαλίστρων. Η τροπολογία που έχει κατατεθεί προβλέπει ότι οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν αυξήσεις χωρίς να συνδέονται αυτές με αντικειμενικούς παράγοντες, με μοναδικό όρο ότι θα πρέπει να ενημερώνουν τον ασφαλισμένο τουλάχιστον 60 ημέρες πριν την επιβολή των αυξήσεων. Ακολούθως, ο ασφαλισμένος δεν έχει πολλές επιλογές με βάση την προτεινόμενη ρύθμιση: ή θα αποδεχθεί την αύξηση ασφαλίστρου και θα συνεχίσει να πληρώνει το νέο ποσό, ή θα καταγγείλει τη σύμβαση, χάνοντας την κάλυψή του. Η προτεινόμενη ρύθμιση έχει αναδρομική ισχύ, καθώς, όπως διευκρινίζεται, «ισχύει και για μακροχρόνιες συμβάσεις ασφάλισης υγείας που έχουν καταρτισθεί μέχρι την έναρξη ισχύς του παρόντος».
Όπως εκτιμούν οι γνώστες της ασφαλιστικής αγοράς, με αυτή τη ρύθμιση οι ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορέσουν να προχωρήσουν, χωρίς άλλες νομικές περιπέτειες, σε ένα μεγάλο «ξεκαθάρισμα» των χαρτοφυλακίων υγείας, επιβάλλοντας αυξήσεις για να πάψουν να είναι ζημιογόνες πολλές συμβάσεις. Ακόμη και αν οι ασφαλισμένοι επιλέξουν την οδό της καταγγελίας των συμβάσεων, αυτό δεν θα είναι επιζήμιο για τις εταιρείες, αφού θα μπορέσουν να «ξεφορτωθούν» συμβάσεις που τις επιβαρύνουν οικονομικά.
Ο δικηγόρος Γιάννης Κυριακόπουλος, που έχει γνώση των θεμάτων της ιδιωτικής ασφάλισης, επισημαίνει ότι η προτεινόμενη ρύθμιση είναι αντίθετη στο πνεύμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή. Όπως τονίζει, «στόχος της ρύθμισης είναι η εκ των προτέρων νομιμοποίηση αυθαίρετων αυξήσεων ασφαλίστρων και δυσμενών τροποποιήσεων όρων συμβολαίου».
Για τη δυνατότητα του καταναλωτή να καταγγείλει τη σύμβαση, σημειώνει ότι «είναι εντελώς προσχηματική, καθώς ο χρόνος κυλά πάντοτε εις βάρος του ασφαλισμένου». Και διερωτάται: «Τι θα κάνει, άραγε, μετά από 15 χρόνια που θα έχει πληρώσει ασφάλιστρα; Θα έχει ξαφνικά αλλάξει επί τα βελτίω η υγεία του; Θα μπορεί να ξανακάνει προασφαλιστικό έλεγχο σε άλλη ασφαλιστική, εάν καταγγείλει την προηγούμενη σύμβαση και θα τον βρει υγιέστερο 15 χρόνια μετά; Είναι απολύτως βέβαιο ότι ο ασφαλισμένος δεν θα κάνει τίποτα. Θα συνεχίσει να πληρώνει, εάν και όσο αντέχει. Ενώ η ασφαλιστική δεν θα κινδυνεύει να δεχθεί πρόστιμα, όπως αυτά που επιβλήθηκαν παλαιότερα και ήταν αρκετά υψηλά».
Η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής
Αν και όλες οι εταιρείες του κλάδου αναμένεται να ωφεληθούν από τη ρύθμιση για τις αναπροσαρμογές των ασφαλίστρων, η τροπολογία ενδέχεται να έχει άμεση επίδραση στο μεγαλύτερο συζητούμενο deal της αγοράς, αυτή την περίοδο. Η τροπολογία κατατίθεται «στο παρά πέντε» των αποφάσεων της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας για την πώληση του 80% της Εθνικής Ασφαλιστικής, μεγαλύτερης εταιρείας του κλάδου με μερίδιο αγοράς 17,3% το 2019.
Η διαδικασία πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής έχει μετατραπεί σε ένα σίριαλ που κρατά από τον Οκτώβριο του 2019 και, καθώς έχει συμπληρωθεί ήδη ένας χρόνος, αναμένεται από εβδομάδα σε εβδομάδα η έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της μητρικής τράπεζας, η οποία καλείται να αποφασίσει αν θα κάνει αποδεκτή τη μοναδική προσφορά εξαγοράς από το fund CVC.
Το μεγάλο εμπόδιο στην ολοκλήρωση της συναλλαγής είναι το προσφερόμενο τίμημα, της τάξεως των 450 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες, το οποίο αντιστοιχεί σε λιγότερο από το ήμισυ των ιδίων κεφαλαίων της Εθνικής Ασφαλιστικής το 2019.
Η τροπολογία που αλλάζει τους κανόνες παιχνιδιού στον κλάδο υγείας ενδέχεται να επιτρέψει, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, μια βελτιωμένη αποτίμηση της Εθνικής Ασφαλιστικής, δεδομένου ότι η εταιρεία έχει τα περισσότερα «πλούσια» προγράμματα κάλυψης υγείας στο χαρτοφυλάκιό της και μάλιστα συνέχιζε τα τελευταία χρόνια να προσφέρει «γενναιόδωρες» καλύψεις, όταν οι άλλες εταιρείες του κλάδου ακολουθούσαν πολιτική «λιτότητας» στα νέα συμβόλαια.
Όπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς, η βιασύνη της κυβέρνησης να εντάξει την τροπολογία για τα ασφάλιστρα στο άσχετο νομοσχέδιο για τις ρυθμίσεις οφειλών ενδέχεται να αποτελεί μια προσπάθεια για να δοθεί ώθηση στο κλείσιμο της συμφωνίας για την Εθνική Ασφαλιστική. Το προσεχές διάστημα θα φανεί αν η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου θα έχει πράγματι επίδραση στη διαμόρφωση ενός υψηλότερου τιμήματος.
Τι προβλέπει η τροπολογία με θέμα «Αναπροσαρμογή ασφαλίστρων»
Στον ν. 2251/1994 (A’ 191) προστίθεται άρθρο 2 Α ως εξής:
«Άρθρο 2 Α Αναπροσαρμογή ασφαλίστρων
1. Συμβατικές ρήτρες αναπροσαρμογής ασφαλίστρων σε μακροχρόνιες συμβάσεις ασφάλισης υγείας μπορούν να εξαρτούν την αναπροσαρμογή από αντικειμενικούς παράγοντες, που στηρίζονται στην αρχή της καταλληλότητας, ήτοι σε πραγματικά και επίκαιρα δεδομένα της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας, όπως ιδίως η ηλικία του ασφαλισμένου και δείκτες, που είναι σαφείς, αντικειμενικοί, ευρέως προσβάσιμοι και επαληθεύσιμοι από τα συμβαλλόμενα μέρη, οι οποίοι διαμορφώνουν την τελική τιμή του ασφαλίστρου ανά έτος αναφοράς.
Η συμμόρφωση των προαναφερόμενων ρητρών με την αρχή της διαφάνειας και ιδίως με τις παρ. 1, 6 και 7 περ. ε) και ια) του άρθρου 2 πληρούται με μόνο τον προσδιορισμό των παραγόντων και δεικτών, από τους οποίους εξαρτάται η αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων, στη σύμβαση ασφάλισης.
Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να καθορίζονται οι κρίσιμοι δείκτες ή παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αναπροσαρμογή.
2. Σε περίπτωση που η αναπροσαρμογή ευρίσκεται εκτός των ορίων των παραγόντων και δεικτών της παρ. 1, οι ασφαλιστικές εταιρίες οφείλουν να ενημερώνουν τους λήπτες της ασφάλισης για το ύψος της αναπροσαρμογής των ασφαλίστρων, παρέχοντας διευκρινίσεις για την απόκλιση από τα όρια των παραγόντων και δεικτών της παρ. 1. Η ενημέρωση γίνεται από την ασφαλιστική εταιρία εντός προθεσμίας εξήντα (60) τουλάχιστον ημερολογιακών ημερών πριν από κάθε επερχόμενη αναπροσαρμογή.
3. Αν η συμβατική ρήτρα για την αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων είναι ασαφής ή ελλιπής ή αν έχει προβλεφθεί κατά τρόπο που δεν πληροί τις αρχές της διαφάνειας και της καταλληλότητας κατά την παρ. 1, χωρεί εκ του νόμου αναπροσαρμογή σύμφωνα με τους παράγοντες και δείκτες της παρ. 1, μόνο εάν ο λήπτης της ασφάλισης ενημερωθεί για κάθε επερχόμενη αναπροσαρμογή και τον τρόπο με τον οποίο αυτή υπολογίζεται εντός προθεσμίας εξήντα (60) τουλάχιστον ημερολογιακών ημερών πριν τη θέση σε ισχύ της επερχόμενης αναπροσαρμογής.
Στην περίπτωση που ο λήπτης της ασφάλισης δεν συμφωνεί με την αναπροσαρμογή, μπορεί να καταγγείλει την ασφαλιστική σύμβαση, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών από τη γνωστοποίηση της αναπροσαρμογής. Τα αποτελέσματα της καταγγελίας επέρχονται με τη λήξη της περιόδου υπολογισμού του τρέχοντος ασφαλίστρου.
4. Οι παρ. 2 και 3 ισχύουν και για μακροχρόνιες συμβάσεις ασφάλισης υγείας που έχουν καταρτισθεί μέχρι την έναρξη ισχύς του παρόντος.
5. Οι πάσης φύσεως ενημερώσεις και απευθυντέες δηλώσεις από την ασφαλιστική εταιρία προς τον λήπτη της ασφάλισης μπορεί να γίνονται με αποστολή συστημένης επιστολής στην πιο πρόσφατη διεύθυνση που έχει δηλώσει ο λήπτης της ασφάλισης ή στην πιο πρόσφατη δηλωθείσα διεύθυνση του αντικλήτου του. Στην περίπτωση που ο λήπτης της ασφάλισης έχει ζητήσει εγγράφως με κάθε μέσο να λαμβάνει τις πάσης φύσεως ενημερώσεις ή απευθυντέες δηλώσεις με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), η σχετική επικοινωνία λαμβάνει χώρα στην τελευταία ηλεκτρονική διεύθυνση την οποία έχει δηλώσει ο λήπτης της ασφάλισης στην ασφαλιστική εταιρία. Η παράδοση της συστημένης επιστολής κατά το πρώτο εδάφιο και η αποστολή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) κατά το δεύτερο εδάφιο αντίστοιχα, αποτελούν τεκμήριο ότι οι πάσης φύσεως ενημερώσεις ή απευθυντέες δηλώσεις περιήλθαν στον λήπτη της ασφάλισης και ότι ο τελευταίος έλαβε γνώση αυτών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
