Πληθαίνουν τα «φέσια» στα ενοίκια εμπορικών καταστημάτων

Επιβεβλημένη και όσο το δυνατόν συντομότερα, θα πρέπει να είναι η κυβερνητική παρέμβαση για τις μειώσεις των ενοικίων σε εθελοντική βάση. Αυτό αναφέρουν παράγοντες της αγοράς ακινήτων, που εκτιμούν ότι αν δεν υπάρξει άμεσα κάποιο κίνητρο, ώστε να διευκολυνθούν οι εθελοντικές μειώσεις από την πλευρά των ιδιοκτητών, τότε ο τομέας των εμπορικών καταστημάτων κινδυνεύει με “κραχ”, εκτόξευση των λουκέτων και “φέσια”, τα οποία άλλωστε ήδη βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Έτσι, οι χθεσινές δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Οικονομίας, Χρήστου Σταϊκούρα για θεσμοθέτηση της δυνατότητας εθελοντικής μείωσης από την πλευρά των ιδιοκτητών, αποτελούν μια σημαντική εξέλιξη για την οποία πίεζαν ΠΟΜΙΔΑ και Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών (Ε.Σ.Α.), ήδη από τα μέσα Ιουλίου. Οι δύο φορείς έχουν έρθει σε συνεννόηση και κατέθεσαν κοινή πρόταση, η οποία όπως όλα δείχνουν, θα γίνει αποδεκτή από την κυβέρνηση και θα ψηφιστεί το προσεχές διάστημα. Αυτή προβλέπει την επέκταση της δυνατότητας συμψηφισμού φορολογικών οφειλών των ιδιοκτητών και σε όσους προχωρήσουν σε εθελοντικές μειώσεις ενοικίων.

Αυτό συμβαίνει σήμερα με όσους είχαν απώλειες εσόδων από ενοίκια, στο πλαίσιο της υποχρεωτικής μείωσης κατά 40% που έγινε στο πλαίσιο των μέτρων προστασίας από την πανδημία. Με βάση το σχετικό πλαίσιο, οι ιδιοκτήτες που απώλεσαν εισόδημα από τα ενοίκια των ακινήτων, μπορούν να το συμψηφίσουν μέχρι του ποσοστού του 30% (της απώλειας) με οφειλές τους στην εφορία (από τις 31 Ιουλίου και μετά), όπως φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ,  ΦΠΑ, εισφορά αλληλεγγύης και τέλος επιτηδεύματος.

Η ΠΟΜΙΔΑ και ο Ε.Σ.Α. ζητούσαν να συνεχιστεί το μέτρο αυτό και για τους ιδιοκτήτες εκείνους, που θα προχωρήσουν σε εθελοντικές μειώσεις ενοικίων μέχρι του ποσοστού του 40% και μέχρι το τέλος του έτους. Αυτό φαίνεται πως τελικά θα εφαρμόσει και η κυβέρνηση, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι ιδιοκτήτες στην εξεύρεση συναινετικών λύσεων με τους ενοικιαστές τους.

Υπενθυμίζεται ότι χθες έληξε η περίοδος υποχρεωτικής μείωσης ενοικίου κατά 40% και στις τελευταίες κατηγορίες ακινήτων που είχαν το σχετικό προνόμιο, δηλαδή σε καταστήματα εστίασης, ξενοδοχεία και αθλητικούς χώρους. Ωστόσο, ο κ. Σταϊκούρας προανήγγειλε την περαιτέρω παράταση του μέτρου τουλάχιστον και τον Σεπτέμβριο, σε συνδυασμό και με την εθελοντική μείωση στις υπόλοιπες κατηγορίες, δηλαδή κυρίως στα εμπορικά καταστήματα, όπου η σχετική μείωση ενοικίου έχει σταματήσει να ισχύει από τις αρχές Ιουλίου.

Η στόχευση των εμπόρων είναι να λειτουργήσουν με μειωμένα ενοίκια καθόλη την διάρκεια της κρίσης της πανδημίας. Το αν η μείωση αυτή είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες, ή εθελοντική, στο πλαίσιο συνεννόησης λίγη σημασία έχει. Το ζητούμενο, όπως τονίζουν στελέχη της ΠΟΜΙΔΑ, είναι να μην υπάρξει νέα γενιά “κουφαριών” στην αγορά ακινήτων, όπως συνέβη την περίοδο 2013-2015, όταν μέχρι και 40% δημοφιλών εμπορικών δρόμων (π.χ. Σταδίου) είχε κενά καταστήματα, λόγω των λουκέτων. Το φαινόμενο αυτό είχε προκληθεί βέβαια λόγω της οικονομικής κρίσης, πλην όμως σε αυτό συνέβαλε και η άτεγκτη στάση που τήρησαν πολλοί ιδιοκτήτες, όταν πρωτοήρθαν αντιμέτωποι με αιτήματα μείωσης των ενοικίων από τους καταστηματάρχες.

Τότε θεωρούσαν ότι η κρίση θα είναι παροδική και θα βρουν εύκολα νέο ενοικιαστή, αλλά διαψεύστηκαν στην πράξη, με αποτέλεσμα να χάσουν τελικά πολλαπλάσια ποσά, γιατί το ακίνητό τους έμεινε άδειο επί σειρά ετών. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια επιφυλακτικότητα, καθώς αρκετοί ιδιοκτήτες φοβούνται ότι θα είναι πολύ δυσκολότερη η επαναφορά των ενοικίων στα προ-κορωνοϊού επίπεδα, ακόμα και αν η αγορά ανακάμψει το 2021. Θεωρούν δηλαδή ότι θα παγιωθεί μια σημαντική μείωση στα ενοίκια σε βάθος χρόνου, η οποία θα είναι δύσκολο να ανατραπεί.

Πάντως, με δεδομένο ότι ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητά τα πρώτα “φέσια” από καταστηματάρχες που βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία, θα πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να διευκολυνθεί η κατάσταση. Άλλωστε, τα στοιχεία από την πρόσφατη έρευνα του Ε.Σ.Α. είναι αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με αυτά καταγράφεται δραματική επιδείνωση του κλίματος, καθώς πάνω από το 50% των εμπόρων ανέφερε μείωση του τζίρου τους έως και 50%, ενώ το 30% των εμπόρων είδε τον τζίρο του να υποχωρεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το ότι για το 34,5% των καταστηματαρχών, ο σημαντικότερος παράγοντας επιβίωσης είναι η ρύθμιση των μισθωμάτων, ενώ ακολουθεί με 29,5% η χρηματοδότηση και με 21,1% η ρύθμιση οφειλών.