Σχεδόν 8 στα 10 ευρώ εισπράξεων από τον τουρισμό χάθηκαν το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου λόγω της καταστροφικής επίδρασης της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ ειδικά τον Μάιο οι εισπράξεις έπεσαν κοντά στο μηδέν (μείωση -99,2%). Θετική εξέλιξη, πάντως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ήταν η βελτίωση στο ισοζύγιο αγαθών, χάρη στην πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, την οποία επίσης προκάλεσε η πανδημία.
Η πανδημία φαίνεται ότι εκτινάσσει στα ύψη τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της οικονομίας, καθώς αυτές εκτινάχθηκαν σε 5 δισ. ευρώ το πεντάμηνο, έναντι μόλις 303 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της ΤτΕ:
Τον Μάιο του 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 914 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 270 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2019, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση στα ισοζύγια αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, δεδομένου ότι οι εισαγωγές μειώθηκαν περισσότερο από τις εξαγωγές. Η μείωση τόσο των εξαγωγών όσο και των εισαγωγών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, στην οποία συνέβαλε και η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 18,7% σε τρέχουσες τιμές (18,1% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό, κατά 27,8% (27,1% σε σταθερές τιμές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε σημαντικά, πρωτίστως λόγω της συρρίκνωσης του πλεονάσματος του ταξιδιωτικού ισοζυγίου, το οποίο σχεδόν μηδενίστηκε, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 97,7% και 99,2% αντίστοιχα. Παράλληλα, μείωση κατά 98,2% σημείωσαν και οι αντίστοιχες πληρωμές. Μείωση κατά 20,6% καταγράφηκε και στο ισοζύγιο μεταφορών, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων των θαλάσσιων και των αεροπορικών μεταφορών.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων αυξήθηκε, ενώ το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον αντίστοιχο μήνα του 2019, το οποίο οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP), το Μάιο του 2019. Η σχετική καταβολή για το 2020 θα καταγραφεί τον Ιούλιο του 2020.
Έλλειμμα 5,6 δισ. ευρώ το πεντάμηνο
Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 5,6 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 706 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019, καθώς η επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων υπεραντιστάθμισε τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς οι εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από τις εξαγωγές. Οι εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων αντίστοιχα, όπως προαναφέρθηκε. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 4,1% σε τρέχουσες τιμές (3,6% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 11,6% (11,1% σε σταθερές τιμές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά το ήμισυ, λόγω της επιδείνωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων και κυρίως του ταξιδιωτικού. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 63,8% και 78,5% αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο μεταφορών, το πλεόνασμά του περιορίστηκε κατά 20,4%.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Το Μάιο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 203 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 24 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2019, λόγω κυρίως της αύξησης των εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης. Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 594 εκατ. ευρώ, κατά 403 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Το Μάιο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 711 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 246 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2019. Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, το έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 5,0 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 303 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 218 εκατ. ευρώ και οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 81 εκατ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση (κατά 4,1 δισεκ. ευρώ), των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 2,1 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού είναι αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης κατά 489 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, θεσμικών επενδυτών και επιχειρήσεων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση χαρτονομισμάτων. Η αύξηση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση (κατά 6,4 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 1,2 δισεκ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 14,7 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 7,4 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (κατά 2,4 δισεκ. ευρώ) οφείλεται κυρίως στη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 20,3 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση (κατά 7,2 δισεκ. ευρώ) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Επισημαίνεται ότι, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2020, οι εξελίξεις στις κατηγορίες των επενδύσεων χαρτοφυλακίου και των λοιπών επενδύσεων οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε τιτλοποιήσεις δανείων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε προηγούμενους μήνες.
Στο τέλος Μαΐου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 8,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 6,5 δισεκ. ευρώ στο τέλος Μαΐου του 2019.