Η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων καταναλωτών, σε ποσοστό 85%, επιθυμεί να διατηρηθεί η ευρεία αποδοχή των μετρητών, ενώ σχεδόν οι μισοί έφηβοι (46%) και πάνω από τους μισούς ενήλικες (52%) εκφράζουν ανησυχία ότι ενδέχεται να χάσουν το δικαίωμα επιλογής στη μέθοδο πληρωμής στο μέλλον.
Τα παραπάνω αποτελούν βασικά ευρήματα πρόσφατης πανευρωπαϊκής έρευνας καταναλωτή για τις ψηφιακές πληρωμές, που διεξήχθη τον Μάιο και Ιούνιο 2025. Τα αποτελέσματα της έρευνας, στην οποία συμμετείχε και η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ), δημοσιεύθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Καταναλωτών (BEUC).
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 10 χώρες —Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία και Ολλανδία—, με τη συμμετοχή περισσότερων από 10.000 καταναλωτών.
Από την 1η Νοεμβρίου 2023, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει ξεκινήσει την πρώτη φάση προετοιμασίας για την κυκλοφορία του ψηφιακού ευρώ. Πρόκειται για μια εξέλιξη που στοχεύει στη δημιουργία ενός ψηφιακού ισοδύναμου των μετρητών, ενισχύοντας το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το ψηφιακό ευρώ διαφέρει θεμελιωδώς από τα κρυπτονομίσματα, καθώς στηρίζεται στην ΕΚΤ, η οποία διασφαλίζει τη σταθερότητα και την αξία του. Θα έχει ισοτιμία με το φυσικό νόμισμα και θα μπορεί να αξιοποιείται σε καθημερινές συναλλαγές, εντός και εκτός συνόρων.
Το ψηφιακό ευρώ προσφέρει μια νέα εναλλακτική λύση για τις πληρωμές των πολιτών. Το ψηφιακό πορτοφόλι θα μπορεί να δημιουργείται όχι μόνο μέσω τραπεζών, αλλά και από δημόσιους φορείς, όπως τα ταχυδρομεία. Ο χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει χρήματα από τραπεζικό λογαριασμό ή να καταθέτει μετρητά στο ψηφιακό πορτοφόλι.
Το νέο μέσο θα υποστηρίζει τόσο online όσο και offline συναλλαγές. Στις πληρωμές εκτός σύνδεσης, τα στοιχεία της συναλλαγής θα είναι ορατά μόνο μεταξύ του πληρωτή και του αποδέκτη, διασφαλίζοντας έτσι ένα επίπεδο ιδιωτικότητας αντίστοιχο με αυτό των συναλλαγών με μετρητά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της BEUC, οι καταναλωτές θέτουν συγκεκριμένες απαιτήσεις για τις ψηφιακές πληρωμές και ειδικότερα για το ψηφιακό ευρώ:
1. Το 55% ζητά ασφάλεια και αξιοπιστία. Τα τελευταία πέντε χρόνια, το 22% των ενηλίκων και το 18% των εφήβων υπήρξαν θύματα απάτης ή παραβίασης ασφαλείας που σχετίζεται με ψηφιακές πληρωμές.
Η πλειοψηφία (86% των ενηλίκων και 82% των εφήβων) εκφράζει ανησυχία για το ενδεχόμενο μη αποζημίωσης σε περίπτωση απάτης. Στην Ελλάδα, το 14,8% των καταναλωτών ανέφερε πως έπεσε τουλάχιστον μία φορά θύμα υποκλοπής ή απάτης στον τραπεζικό λογαριασμό του, με το 18,2% να αφορά πιστωτικές/χρεωστικές κάρτες και το 7,8% ψηφιακά πορτοφόλια.
2. Το 53% των καταναλωτών αξιώνει ευκολία στη χρήση. Η πλειοψηφία των χρηστών ψηφιακών μεθόδων πληρωμής αναφέρει δυσκολίες που σχετίζονται με τεχνικά σφάλματα, θέματα ασφαλείας ή έλλειψη δεξιοτήτων.
3. Το 49% επιθυμεί οι πληρωμές να είναι δωρεάν ή με ελάχιστες χρεώσεις. Το 87% θεωρεί ότι οι ψηφιακές πληρωμές πρέπει να είναι δωρεάν για τους καταναλωτές, ενώ το 88% πιστεύει πως κάθε τραπεζικός λογαριασμός πρέπει να συνοδεύεται από δωρεάν κάρτα πληρωμής.
4. Το 81% των ενηλίκων και το 72% των εφήβων ανησυχούν για παραβίαση της ιδιωτικότητάς τους.
5. Το 44% ζητά άμεση και εύκολη αποζημίωση σε περίπτωση απάτης.
6. Το 85% των καταναλωτών υποστηρίζει τη διατήρηση της ευρείας αποδοχής των μετρητών, ενώ σημαντικό ποσοστό εφήβων (46%) και ενηλίκων (52%) ανησυχούν για πιθανό περιορισμό της ελευθερίας επιλογής στον τρόπο πληρωμής στο μέλλον.