Στις 18.216 ανήλθαν οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν τον Ιούλιο για απονομή σύνταξης. Τα στοιχεία της τελευταίας διαθέσιμης έκθεσης του συστήματος Άτλας δείχνουν ότι, συνολικά, στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου έχουν υποβληθεί 117.650 αιτήσεις, δηλαδή 16.807 το μήνα.
Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία θα υπερβούν τις 201.000 οι αιτήσεις για φέτος. Όμως, επειδή ο κύριος όγκος αιτήσεων συνταξιοδότησης συνήθως υποβάλλεται από τον Σεπτέμβριο και μετά, υπάρχει ο προβληματισμός ότι ο τελικός αριθμός τους, μπορεί να είναι αισθητά πιο υψηλός.
Το ρεκόρ ετήσιας υποβολής αιτήσεων, με 212.151 ανήκει στο 2021. Όμως, τότε υπήρχε σε πλήρη εξέλιξη η κρίση στην δημόσια υγεία, λόγω της πανδημίας που είχε προκαλέσει ο κορονοϊός. Φέτος κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, ώστε να δίνει ώθηση ή διέξοδο προς τη συνταξιοδότηση σε μεγάλη μερίδα πολιτών. Αντίθετα, αυτό που φαίνεται να καταγράφεται και μένει να αποτυπωθεί πιο ξεκάθαρα, είναι η φυγή προς τη σύνταξη των λεγόμενων baby boomers, δηλαδή εκείνων που προσλήφθηκαν μαζικά πριν από 35 - 40 χρόνια.
Πρόκειται για τη γενιά που γεννήθηκε μετά τη λήξη του β’ Παγκόσμιου Πολέμου, από το 1946 έως το 1964. Άρα σήμερα είναι από 60 έως 78 ετών. Ουσιαστικά, οι baby boomers περιγράφουν την «έκρηξη γεννήσεων» που πραγματοποιήθηκε στο δυτικό κόσμο, άρα και στην Ελλάδα, εκείνη την περίοδο. Αρκετοί εξ αυτών τώρα πρέπει να συνταξιοδοτηθούν. Σε ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που εδώ και μία 15ετία κινείται οριακά, γίνεται αντιληπτό ότι η μαζική έξοδος προς τη συνταξιοδότηση, δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα για τον ΕΦΚΑ.
Άλλωστε, η πορεία απονομής των συντάξεων, φαίνεται ότι παραμένει σταθερή. Τα στοιχεία του συστήματος Άτλας, δείχνουν για τον Ιούλιο ότι ολοκληρώθηκαν 19.220 αιτήματα κύριας σύνταξης. Από αυτά, 15.100 εγκρίθηκαν, άλλα 1.372 απορρίφθηκαν καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που ορίζει η νομοθεσία (πχ προϋπηρεσία ή όριο ηλικίας), ενώ υπήρξαν και 2.748 που έκλεισαν χωρίς να παρθεί οριστική απόφαση.
Οι τελευταίες αιτήσεις, είναι συνήθως εκείνες για τις οποίες δεν έχουν συγκεντρωθεί τα απαραίτητα δικαιολογητικά ή είναι διεθνείς. Σε αυτή την περίπτωση, τίθενται για κάποιο χρονικό διάστημα σε καθεστώς «αναμονής», μέχρι να υποβληθούν από τους ενδιαφερόμενους τα απαραίτητα δικαιολογητικά ή μέχρι να γίνει η απαραίτητη συνεννόηση ανάμεσα στον ΕΦΚΑ και στο Φορέα της άλλης χώρας, στην οποία έχουν πραγματοποιηθεί Ημέρες Ασφάλισης. Τότε μόνο, λαμβάνεται απόφαση έγκρισης ή απόρριψης επί αυτών των αιτήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, οι 15.100 αιτήσεις που ήδη εγκρίθηκαν κατά τον Ιούλιο, κινούνται στα επίπεδα των προηγούμενων μηνών, για το τρέχον έτος. Το πρόβλημα που μπορεί να υπάρξει σχετίζεται με την αθρόα, όσο και ξαφνική αύξηση των νέων αιτήσεων. Για παράδειγμα, κρίσιμος μήνας θεωρείται ο Σεπτέμβριος, καθώς τότε υποβάλλονται οι αιτήσεις συνταξιοδότησης από τον πολυπληθή κλάδο των εκπαιδευτικών. Ακόμα πιο κρίσιμος όμως, είναι και ο Δεκέμβριος, καθώς τότε υποβάλλονται οι αιτήσεις από εκείνους που γνωρίζουν ότι συμπληρώνουν το ηλικιακό όριο, για να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν.
«Φουσκώνει» η δαπάνη για συντάξεις
Οι αυξημένες συνταξιοδοτήσεις προβληματίζουν το οικονομικό επιτελείο. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την παρουσίαση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος έγινε συγκεκριμένη αναφορά – εκτίμηση ότι η δαπάνη για συντάξεις θα αυξηθεί κατά 1 δισ. ευρώ κατά τα επόμενα έτη. Ο λόγος είναι ασφαλώς η αύξηση του πλήθους των αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη σημαντική αύξηση της δαπάνης για την καταβολή των συντάξεων, θα προκύψει και από το γεγονός ότι πλέον οι εκκαθαρίσεις τους δεν καθυστερούν. Αυτό σημαίνει ότι με αργό, αλλά σταθερό ρυθμό, αυξάνεται το πλήθος των συνταξιούχων. Άρα, κάθε μήνα θα υπάρχει και ανάλογη αύξηση στη συνταξιοδοτική δαπάνη.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την έκθεση «Ήλιος» που απεικονίζει τη δαπάνη για τις συντάξεις, τον Ιούλιο καταγράφηκαν 2.498.434 συνταξιούχοι, περισσότεροι κατά 2.970 σε σχέση με τον Ιούνιο και κατά 4.699, συγκριτικά με τον Μάιο της φετινής χρονιάς. Άρα, διαπιστώνεται και από επίσημα στοιχεία, η αυξητική τάση στο πλήθος των συνταξιούχων.
Μοναδική «ελπίδα» για τον ΕΦΚΑ να περιορίσει κάπως τη συνταξιοδοτική δαπάνη του, είναι να συνεχίσουν να βγαίνουν μικρότερες οι νέες συντάξεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση κύρια σύνταξη γήρατος, τον Ιούλιο υπολογίστηκε στα 926,16 ευρώ.
Όμως, ειδικά στις νέες συντάξεις που απονεμήθηκαν, η διαφορά είναι τεράστια. Για 1.125 συντάξεις που προέρχονται από το Δημόσιο, ο μέσος όρος ήταν 1.127,98 ευρώ. Όμως, για 16.220 συντάξεις που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, ο μέσος όρος διαμορφώθηκε στα 770,05 ευρώ μόλις. Άρα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό, που έγιναν κατά τη μνημονιακή περίοδο με αποκορύφωμα τον διαβόητο «νόμο Κατρούγκαλου» (ν.4387/16) έφεραν αποτέλεσμα και μείωσαν σημαντικά τη συνταξιοδοτική δαπάνη, συνολικά. Όμως ταυτόχρονα, προκάλεσαν δραματική μείωση στο ποσό που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι, ειδικά όσοι προέρχονται από τον Ιδιωτικό Τομέα…