Υποχρεωτικά όλα τα κινητά στο gov.gr, τέλος στα «χάρτινα» έγγραφα

Ένα σημαντικό βήμα για να ενισχυθεί η λειτουργικότητα του gov.gr και να βελτιωθούν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές με το κράτος κάνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, επιβάλλοντας την υποχρεωτική καταχώρηση στη βάση δεδομένων του gov.gr των αριθμών κινητών τηλεφώνων όλων των πολιτών. Επιπλέον, καταργούνται εντελώς οι επιδόσεις εγγράφων στους πολίτες και ορίζεται, σε σχετικό νομοσχέδιο, ότι όλες οι επικοινωνίες θα γίνονται μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων.

Ειδικότερα, η κεντρική βάση μοναδικής καταχώρισης στοιχείων των πολιτών, μέσω της οποίας ενημερώνονται και τα δεδομένα που τηρούν όλοι οι φορείς, «οπλίζεται» και με τα στοιχεία των συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας των πολιτών, που θα καταχωρούνται υποχρεωτικά στο εξής, όπως προβλέπουν σχετικές διατάξεις στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή με θέμα «Ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, απλοποίηση διαδικασιών, χρήση τεχνητής νοημοσύνης και διατάξεις για τη λειτουργία του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο», λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης».

Επιπλέον γίνεται ένα ακόμη σημαντικό βήμα ψηφιακού μετασχηματισμού του Δημοσίου, καθώς καταργείται εντελώς η... «χαρτούρα» στις επικοινωνίες του κράτους με τους πολίτες. Στο εξής, όλα τα έγγραφα που πρέπει να αποστέλλονται από δημόσιες υπηρεσίες σε πολίτες θα στέλνονται μόνο ηλεκτρονικά και θα θεωρείται ότι έχουν παραληφθεί από τον παραλήπτη. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα διακινούνται έγγραφα μέσα από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου,

• Με το άρθρο 17 του ν. 4704/2020 (Α’ 133) θεσπίστηκε η δημιουργία κεντρικής βάσης μοναδικής καταχώρισης των στοιχείων επικοινωνίας όλων των πολιτών, αποκλειστικά μέσω της οποίας ενημερώνονται τα αντίστοιχα δεδομένα των πληροφοριακών συστημάτων των φορέων του δημόσιου τομέα κατά την έννοια του άρθρου 3 του ν. 3979/2011 (Α’ 138).
• Λαμβάνοντας υπόψη την εκθετική αύξηση των υπηρεσιών του Δημοσίου που είναι πλέον διαθέσιμες στους πολίτες με ηλεκτρονικά μέσα, την ανάγκη ενίσχυσης του επιπέδου ασφαλείας τους μέσω της χρήσης δεύτερου παράγοντα αυθεντικοποίησης, καθώς και τη θετική επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εξυπηρέτησης πολιτών, με την παρούσα τροποποίηση εισάγεται η υποχρέωση των πολιτών να καταχωρίζουν υποχρεωτικά στη βάση του Εθνικού Μητρώου Επικοινωνίας (Ε.Μ.Επ.) τον αριθμό κινητού τηλεφώνου, εφόσον υφίσταται.
• Επιπρόσθετα, οι πολίτες καταχωρίζουν είτε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους είτε την ταχυδρομική διεύθυνση διαμονής ή την ταχυδρομική διεύθυνση επικοινωνίας τους. Οι φορείς του δημοσίου τομέα θα πρέπει να διαθέτουν επιβεβαιωμένα και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας, προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφαλής και απρόσκοπτη επικοινωνία με τους πολίτες.
• Το εν λόγω μέτρο ενισχύει παράλληλα την τήρηση των κανόνων προστασίας δεδομένων, με βάση τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων [Κανονισμός (ΕΕ) 679/2016], ιδίως σε ό,τι αφορά την ακρίβεια των δεδομένων, αλλά και την ελαχιστοποίησή τους, καθώς τα στοιχεία θα αποθηκεύονται σε μία μόνο βάση δεδομένων, από την οποία υποχρεωτικά θα μπορούν να τα αντλούν και οι λοιποί φορείς.
• Με το άρθρο 29 του ν. 4727/2020 (Α’ 184) εισήχθη η δυνατότητα διακίνησης δημοσίων εγγράφων με χρήση ΤΠΕ, επέχουσα θέση επίδοσης ή κοινοποίησης στις περιπτώσεις που το έγγραφο εκδίδεται μετά από αίτηση του πολίτη ή εφόσον έχει επιλέξει την ηλεκτρονική επίδοση εγγράφων στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας Πολιτών. Τέσσερα χρόνια μετά τη διάταξη αυτή κρίνεται ότι οι συνθήκες είναι ώριμες προκειμένου το προαναφερθέν καθεστώς «opt in» να μετατραπεί σε «opt out», δηλαδή η ηλεκτρονική επίδοση εγγράφων να αποτελέσει τον κανόνα.
• Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται με βέλτιστο τρόπο το δημόσιο συμφέρον λόγω της επίσπευσης των διαδικασιών βεβαίωσης και είσπραξης τυχόν δημοσίων εσόδων που προκύπτουν από τις επιδόσεις διοικητικών πράξεων, αναβαθμίζεται η ασφάλεια των επιδόσεων λόγω της αποφυγής περιπτώσεων πλημμελών επιδόσεων με μη ηλεκτρονικό τρόπο, ενώ περιορίζεται το κόστος για το Δημόσιο από την πραγματοποίηση επιδόσεων με μη ηλεκτρονικό τρόπο.
• Οι ηλεκτρονικές κοινοποιήσεις και επιδόσεις διαθέτουν άλλωστε τις απαιτούμενες δικλείδες ασφαλείας με βάση το ίδιο άρθρο, καθώς θα βρίσκεται σε ισχύ, μηχανισμός για την εξακρίβωση του ακριβούς χρόνου κατά τον οποίο έλαβαν χώρα η αποστολή, παραλαβή και πρόσβαση του πολίτη στο περιεχόμενο των εγγράφων, ώστε με ασφάλεια και από εκείνο το χρονικό σημείο να εκκινούν οι έννομες συνέπειες για τον πολίτη. Ως προϋπόθεση τίθεται επίσης η υποχρέωση ειδοποίησης του ενδιαφερόμενου για την έκδοση και ανάρτηση των εγγράφων δια της αποστολής ηλεκτρονικού μηνύματος.
• Στην περίπτωση που δεν είναι εφικτή η ηλεκτρονική κοινοποίηση ή επίδοση, αυτές μπορούν να πραγματοποιούνται μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών, με βάση διαδικασία που θα καθοριστεί σε κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
• Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος με τίτλο «Σύστημα Αυθεντικοποίησης και Εξουσιοδότησης Προσώπων», εφεξής «Σ.Α.Ε.Π.», με σκοπό την αυθεντικοποίηση φυσικών προσώπων κατά την πρόσβασή τους σε ψηφιακά συστήματα φορέων του Δημοσίου κατά την έννοια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) και φορέων του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να βελτιωθούν η αποτελεσματικότητα και η ταχύτητα στη διαδικασία πιστοποίησης και επιβεβαίωσης της ταυτότητας των φυσικών προσώπων, οι οποίοι είναι χρήστες ψηφιακών συστημάτων φορέων του Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και με την οποία αναγνωρίζεται και επιβεβαιώνεται η ορθότητα της ταυτότητάς τους και εξασφαλίζεται ότι κανείς άλλος πέραν αυτών δεν έχει πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα.
• Την παραγωγική λειτουργία και τεχνολογική υποστήριξη του εν λόγω πληροφοριακού συστήματος θα έχει η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Για την ορθή λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος, επίσης, προβλέπεται η σύσταση τουλάχιστον έξι υποσυστημάτων που θα ενεργοποιηθούν σταδιακά.