«Καυτό» το φθινόπωρο για Εγνατία, Αττική Οδό αλλά και τον ΒΟΑΚ

Με εξελίξεις για τη συμπλήρωση του παζλ των μεγάλων παραχωρήσεων μπαίνει το φθινόπωρο, καθώς ο Σεπτέμβριος βάζει σε τροχιά την είσπραξη 4,62 δισ. ευρώ από τη «νέα σελίδα» για Αττική Οδό και Εγνατία. Τα δύσκολα όμως δεν έχουν μείνει πίσω ούτε για τον ΒΟΑΚ, που αντιμετωπίζει καθυστερήσεις ενώ είναι ανοιχτό και το μέτωπο των προσφυγών που πρόκειται να εξετασθούν τον Νοέμβριο.

Το «πράσινο φως» του χθεσινού υπουργικού συμβουλίου για τις υπογραφές των απαιτούμενων αποφάσεων για τη νέα παραχώρηση της Αττικής Οδού βάζει μπρος τις μηχανές. Η ίδρυση πριν λίγες ημέρες των δύο εταιρικών σχημάτων που θα αναλάβουν την παραχώρηση και τη λειτουργία της «Νέας Αττικής Οδού», όπως έγραψε το BD, έδωσε το σήμα ότι η υπογραφή της σύμβασης με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα πέσουν εντός Σεπτεμβρίου.

Θα ακολουθήσει η κύρωση της νέας 25ετούς σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή, όμως για το οικονομικό κλείσιμο θα απαιτηθεί να κλείσουν ορισμένες εκκρεμότητες από την πλευρά του Δημοσίου. Επιθυμία του ΤΑΙΠΕΔ είναι οι διαδικασίες να τρέξουν, ώστε το τίμημα των 3,27 δισ. να καταβληθεί εντός 2024. Στελέχη πάντως του κλάδου βλέπουν ως πιο ρεαλιστικό το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Εντωμεταξύ, ο άξονας στις 6 Οκτωβρίου θα επιστρέψει στα χέρια του Δημοσίου, με τα διόδια να αναμορφώνονται στα 2,50 ευρώ από 2,80 ευρώ που είναι σήμερα. Χρέωση που θα διατηρηθεί για μια πενταετία, βάσει και των προβλέψεων της νέας σύμβασης. Στο μεταβατικό διάστημα το ΤΑΙΠΕΔ θα αναλάβει την ανάθεση της λειτουργιάς του αστικού αυτοκινητόδρομου.

Η πρόθεση πάντως του ΤΑΙΠΕΔ να κλείσει σύντομα τη διαδικασία έχει στόχο την είσπραξη των εσόδων, που έχουν προϋπολογιστεί για το 2024. Σημειώνεται ότι τα έσοδα από τις παραχωρήσεις της Αττικής Οδού και της Εγνατίας Οδού θα κατευθυνθούν βάσει του ιδρυτικού νόμου του Ταμείου στην αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, αντιστοιχώντας σε πάνω από 1,2% αυτού..

Εκκρεμότητες για την Εγνατία

Μέσα στον Σεπτέμβριο αναμένεται να σταλεί στη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Egis Projects, η οποία υπεγράφη τον περασμένο Μάρτιο. Οι εκκρεμότητες για την έναρξη της παραχώρησης, διάρκειας 35 ετών, είναι πολυσύνθετες και ο χρονικός ορίζοντας παραμένει θολός. 

Για να καταβληθεί το τίμημα των 1,35 δισ. ευρώ θα πρέπει να ολοκληρωθεί η πιστοποίηση των σηράγγων του αυτοκινητόδρομου, αφού προηγηθούν οι απαραίτητες εργασίες, ώστε να πληρούν τις προδιαγραφές των σύγχρονων κανονισμών ασφαλείας και να γίνει πλήρης καταγραφή της κατάστασης του αυτοκινητόδρομου.

Ακόμα, να ληφθούν από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών οι οριστικές αποφάσεις για τους ακυρωθέντες από το ΣτΕ σταθμούς διοδίων σε Μάλγαρα, Χαλάστρα και Πολύκαστρο, αλλά και να μπει ψαλίδι στις κάρτες δωρεάν διελεύσεων, που σύμφωνα με πληροφορίες είναι περί τις 75 χιλιάδες. Απόφαση που σίγουρα θα έχει και πολιτικό κόστος. Εκτιμάται ότι ο ορίζοντας για την ολοκλήρωση όλων των παραπάνω είναι το πρώτο εξάμηνο του 2025.

Τα εμπόδια του ΒΟΑΚ

Το μεγάλο στοίχημα πάντως αποτελεί η μεγαλύτερη νέα οδική παραχώρηση της Ευρώπης, που δεν είναι άλλη από τον ΒΟΑΚ, αξίας 1,75 δισ. ευρώ. Την περασμένη εβδομάδα δόθηκε παράταση ενός μήνα περίπου ως τις 30  Σεπτεμβρίου για την οριστικοποίηση των νομιμοποιητικών εγγράφων του προσωρινού αναδόχου. 

Η παράταση δόθηκε μετά από αιτήματα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο εν εξελίξει διαγωνισμός για τον Ανεξάρτητο Μηχανικό, που παρατάθηκε ως τις 6 Σεπτεμβρίου, αλλά και λόγω του μεγάλου όγκου των απαιτούμενων στοιχείων, δικαιολογητικών και εγγράφων που πρέπει να καταρτιστούν. Σε συνδυασμό με το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του έργου, το πλήθος των εμπλεκομένων μερών αλλά και το σημαντικό μέρος της αιτούμενης χρηματοδότησης.

Ακόμα, η συζήτηση στο ΣτΕ των προσφυγών που έχουν καταθέσει οι δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου για τη χάραξη του μεγάλου τμήματος «Χανιά – Ηράκλειο», στέλνει τις εξελίξεις για το έργο τουλάχιστον στις αρχές του 2025. Αυτό συμπιέζει δραματικά το περιθώριο για τα 200 εκατ. του Ταμείου Ανάκαμψης που έχουν «κλειδώσει» για το κομμάτι της παραχώρησης. Για αυτό και αναζητείται μία φόρμουλα, ώστε να μην χαθούν οι πόροι. Όμως η απόφαση είναι στα χέρια της Ευρώπης. 

Εφόσον, πάντως, οι προσφυγές γίνουν δεκτές, τότε θα πρέπει να επανεκτιμηθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, γεγονός που θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις, απειλώντας να στείλει τα έργα το 2026, με προφανή επίπτωση και στο κόστος. Ο Δήμος Ηρακλείου, για παράδειγμα, έχει εκτιμήσει το επιπλέον κόστος για τη μερική έστω υπογειοποίηση στα 100-120 εκατ. ευρώ.