Υπερδιπλάσιο κύκλο εργασιών για τη ΔΕΘ-HELEXPO και οικονομικό αντίκτυπο για την πόλη της Θεσσαλονίκης που εκτιμάται ότι θα ξεπερνά ετησίως τα 500 εκατ. ευρώ προσδοκά το Υπερταμείο, βάζοντας μπρος το πρότζεκτ ανάπλασης της ΔΕΘ. Το έργο που έχει απασχολήσει εδώ και περίπου 20 χρόνια τους Θεσσαλονικείς, αν και διεφάνη πριν μια πενταετία ότι είχε τροχοδρομήσει, χρειάστηκε να φτάσουμε στα μέσα σχεδόν του 2024 για να δούμε φως στο τούνελ.
Παρότι το Προεδρικό Διάταγμα, που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του σχεδίου, εκδόθηκε το 2021, βασικό αγκάθι ήταν να «κλειδώσει» το μοντέλο χρηματοδότησης της ανάπτυξης. Η επένδυση που θα φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ θα υλοποιηθεί μέσω σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τη συμβολή του δημοσίου να φτάνει ως τα 120 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 1/3 της επένδυσης. Αυτή θα καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Ζητούμενο των διαβουλεύσεων που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, με πολλές πλευρές να εκφράζουν την αγωνία τους ότι η μεγαλύτερη συμβολή του ιδιώτη ισοδυναμεί με ιδιωτικοποίηση, ήταν η εξασφάλιση της ελκυστικότητας και της βιωσιμότητας της νέας ΔΕΘ. Η σχετική διαβούλευση καθυστέρησε και τις εξελίξεις. Τελικά, μέσα στην εβδομάδα η αρμόδια διϋπουργική επιτροπή ενέκρινε το ΣΔΙΤ, την ωρίμανση του οποίου θα τρέξει το PPFτου ΤΑΙΠΕΔ.
35ετής παραχώρηση
Ο σχεδιασμός του Υπερταμείου, στο χαρτοφυλάκιο του οποίου ανήκει -και διαβεβαιώνεται ότι θα παραμείνει- η ΔΕΘ – Helexpo, προβλέπει την παραχώρηση για 35 χρόνια του ιστορικού ακινήτου που στεγάζει τη Διεθνή Έκθεση στο κέντρο της Θεσσαλονίκης από το 1926, σε απαρχαιωμένες πια εγκαταστάσεις με ελάχιστο πράσινο. Στόχος είναι η ανάπτυξη ενός πολυχρηστικού εκθεσιακού και συνεδριακού χώρου, που θα ενισχύσει τη νέα ταυτότητα της πόλης.
Μετά την ανάπλαση, τη λειτουργία, διαχείριση και εκμετάλλευση του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου θα έχει η ΔΕΘ-HELEXPO, ενώ ο ανάδοχος θα μπορεί να αξιοποιεί εμπορικά τους χώρους για την οργάνωση γεγονότων. Κατά την προετοιμασίατων τευχών δημοπράτησης, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να του παραχωρείται ο χώρος, σύμφωνα με ένα συμφωνημένο μοντέλο συνεργασίας.
Ως προς την ακτινογραφία της ανάπλασης, σε συμφωνία με τον δήμο Θεσσαλονίκης, περί το 60% της έκτασης θα μετατραπεί σε Μητροπολιτικό Πάρκο, επιφάνειας 100 χιλιάδες τ.μ., ανοιχτό για τους πολίτες, ενώ περιμετρικά της ΔΕΘ θα υπάρχουν 10,8 χιλιάδες τ.μ. κοινόχρηστων χώρων, που θα συνδυαστούν με το μελλοντικό πάρκο 11,5 χιλιάδες τ.μ. της Αγίας Φωτεινής και με 2,7 χιλιάδες τ.μ. πρασίνου περιμετρικά του Αλεξάνδρειου Μέλαθρου. Ο σχεδιασμός προβλέπει πάνω από 3 χιλιάδες δενδροφυτεύσεις.
Ο σχεδιασμός προβλέπει την τμηματική ολοκλήρωση των έργων και παρεμβάσεων. Αυτό σημαίνει πως το σύνολο της εκθεσιακής δραστηριότητας, όπως και οι εμβληματικές Εκθέσεις ΔΕΘ και AGROTICA θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται, παράλληλα με το κατασκευαστικό έργο.
Εγχώριο και διεθνές ενδιαφέρον
Το προκαταρτικό market sounding που πραγματοποιήθηκε από το Υπερταμείο έδειξε πως υπάρχει ενδιαφέρον από εγχώριους και διεθνείς ιδιώτες επενδυτές, ωστόσο αυτό μένει να αποτυπωθεί στον διαγωνισμό. Κρίσιμος παράγοντας ελκυστικότητας θεωρείται πως είναι οι όριο του διαγωνισμού, όπως θα αποτυπωθούν στα τεύχη δημοπράτησης τα οποία προετοιμάζει αυτή την περίοδο το PPF. Στόχος είναι η νέα ΔΕΘ να συνδυάζει αρμονικά την οικονομική βιωσιμότητα με τα οφέλη για το ελληνικό Δημόσιο,την κοινωνία και το Περιβάλλον.
Έχουν προηγηθεί προκαταρκτικές μελέτες, εκπονήθηκαν και αξιολογήθηκαν εναλλακτικά σενάρια και παράμετροι, όπως οι χρηματοδοτικές πηγές, και έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων. Σημειώνεται ότι μπορούν από εδώ και πέρα να γίνουν μικρές αλλαγές και τροποποιήσεις στην προκαταρτική αρχιτεκτονική μελέτη, χωρίς όμως να αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του έργου. Θα πρέπει να ενισχύουν την συμβολή του στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και στην ανθεκτικότητα της Θεσσαλονίκης.
Το επόμενο διάστημα θα εκπονηθεί και το businessplanμε στόχο τον εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου της ΔΕΘ-HELEXPO, με τις εκτιμήσεις να βλέπουν υπερδιπλασιασμό του κύκλου εργασιών με την ανάπλαση. Στο πλαίσιο τουbusinessplan, θα προσδιοριστεί το περιεχόμενο των νέων εκθέσεων και συνεδρίων. Υπάρχει, μάλιστα, ήδη ενδιαφέρον από ξένους διοργανωτές να μεταφέρουν εκθεσιακή δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη. Στην Ευρώπη, για το 2023 η πόλη είναι μεταξύ των top 30 προορισμών, καταλαμβάνοντας την 26η θέση.
Ως την ολοκλήρωση των τευχών δημοπράτησης στα τέλη του έτους, θα επαληθευτούν οι παραδοχές ως προς τα οικονομικά οφέλη του έργου, προκειμένου να εξειδικευτεί το οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, όπως και η χρονική στιγμή που αυτό θα προκύψει. Βάσει σχεδιασμού, ο διαγωνισμός θα βγει στον αέρα στις αρχές του 2025, ώστε το έργο να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2026, στην επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση της ΔΕΘ.
Αναπτυξιακός πόλος
Η ανάπλαση της ΔΕΘ συμπληρώνει έναν ευρύ χάρτη έργων και επενδύσεων, που είτε έχουν μπει στην εκκίνηση είτε ωριμάζουν αυτή την περίοδο στο μητροπολιτικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Η ανάπλαση στο ΦΙΞ στη Δυτική Θεσσαλονίκη, η ανάπτυξη του επιχειρηματικού πάρκου καινοτομίας THESSINTEC, ο επικείμενος διαγωνισμός για τη δημιουργία κέντρου logistics στο Στρατόπεδο Γκόνου συνθέτουν ένα αναπτυξιακό παζλ στην πόλη. Σε αυτό θα συμβάλλει και το μετρό Θεσσαλονίκης που αναμένεται να λειτουργήσει τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας και η υλοποίησή του, εκτός από την ενίσχυση του προφίλ της Θεσσαλονίκης ως διεθνούς προορισμού, θα φέρει μια σειρά άμεσων και έμμεσων ωφελειών. Η επίδραση στη συνολική οικονομική δραστηριότητα της πόλης μετά από την ολοκλήρωση του έργου εκτιμάται ότι θα ανέρχεται στα 500 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Η ανάπλαση θα ενισχύσει άμεσα ή έμμεσα την αγορά εργασίας με πάνω από 1.500 θέσεις εργασίας ετησίως, ενδυναμώνοντας παράλληλα έναν από τους πλέον αποδοτικούς κλάδους, αυτόν τον εκθέσεων, που αποτελεί για την ελληνική οικονομία έναν από τους μεγαλύτερους πολλαπλασιαστές παραγόμενου προϊόντος.
Ακόμη, θα συμβάλει στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης με το Μουσείο MOMus, το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο και τη μετατροπή του κτηρίου ESSO PAPPAS σε Μουσείο Ιστορίας της ΔΕΘ.
Όλα τα παραπάνω συνδυαστικά θα συμβάλλουν στην ανάδειξη της ΔΕΘ σε μια έκθεση πραγματικά διεθνούς βεληνεκούς, με σύγχρονες εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών. Θα ενισχυθεί έτσι το προφίλ της Θεσσαλονίκης ως διεθνούς τουριστικού προορισμού και επιχειρηματικού κόμβου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, οδηγώντας στην επιμήκυνση της σεζόν.
Επιπροσθέτως, με τη δημιουργία χώρου στάθμευσης 1.300 νέων θέσεων συνδυαστικά με τη λειτουργία του μετρό, θα συνδράμει στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού προβλήματος που υπάρχει στην πόλη. Ως προς την κυκλοφοριακή επιβάρυνση, κατά τη διάρκεια του έργου, ο στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί η όχληση, που συνοδεύει κάθε τεχνικό έργο αυτού του μεγέθους. Η προκαταρκτική κυκλοφοριακή μελέτη έχει εκπονηθεί το 2022 από το ΙΜΕΤ του ΕΚΕΤΑ.