Πώς θα κοπεί το... τσάμπα στα λεωφορεία με νέα ηλεκτρονικά συστήματα

Με σύμμαχο την τεχνολογία, οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας επιδιώκουν να περιορίσουν τη διαφυγή εσόδων. Οι ελεγκτές είναι μόλις 35, ενώ η επιβατική κίνηση έχει ανακάμψει. Οι ελάχιστοι έλεγχοι και τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα πιέζουν ασφυκτικά την οικονομική θέση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Η εισιτηριοδιαφυγή είναι μία από τις μεγάλες πληγές για τις αστικές συγκοινωνίες. Μέχρι σήμερα οι διαθέσιμες εκτιμήσεις περιορίζουν το ποσοστό των επιβατών που δεν πληρώνουν σε 10-20% στην Αθήνα, με τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ να αποτελούν τον μεγάλο ασθενή. Η τοποθέτηση  real time καταμετρητών επιβατών και επικυρώσεων, με την αρχή να γίνεται από τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία της πόλης, θα δώσει στις Οδικές Συγκοινωνίες τις συντεταγμένες του προβλήματος.

Μετρώντας πόσοι επιβάτες ανεβοκατεβαίνουν σε κάθε λεωφορείο, σε συνδυασμό με τα δεδομένα των επικυρώσεων, που παρέχει το ηλεκτρονικό εισιτήριο, ο ΟΑΣΑ θα αποκτήσει εικόνα τόσο για το ακριβές μέγεθος της εισιτηριοδιαφυγής, όσο και για το πού εντοπίζεται. Αν υπάρχουν δηλαδή γραμμές που είναι πιο ευάλωτες.

Αρχικά, εφοδιασμένο με καταμετρητές θα είναι το 1/3 του στόλου. Το σύστημα θα εγκατασταθεί και στα καινούρια οχήματα φυσικού αερίου, ενώ θα προβλέπεται και στη νέα προμήθεια για 750 καινούργια μη ρυπογόνα οχήματα, που θα περιλαμβάνει ηλεκτροκίνητα λεωφορεία, 200 τρόλεϊ και τουλάχιστον 50 λεωφορεία υδρογόνου. Η εγκατάστασή του προβλέπεται τόσο στον λογαριασμό για το νέο leasing, όσο και για τα καινούργια οχήματα που θα προμηθευτούν τα ΚΤΕΛ για τα αστικά δρομολόγια σε Ανατολική και Δυτική Αττική.

Είδος προς εξαφάνιση οι έλεγχοι

Πάντως, το ασαφές νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τους ελέγχους κομίστρου δημιουργεί προβλήματα στις εταιρείες των αστικών συγκοινωνιών. Η κουλτούρα κατά των ελέγχων που καλλιεργήθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αποψίλωσε τους φορείς από ελεγκτές.

Ακόμα και σήμερα, η ΟΣΥ, που είναι επιφορτισμένη με το συγκοινωνιακό έργο 200 γραμμών του λεκανοπεδίου, διαθέτει μόλις 35 ελεγκτές κομίστρου διαχωρισμένους σε βάρδιες με αποτέλεσμα οι έλεγχοι, όσο καλά στοχευμένοι και να είναι, να μην κρίνονται αποτελεσματικοί. Στη ΣΤΑΣΥ αντίστοιχα, από τα 45 άτομα στο σώμα ελεγκτών τον Αύγουστο του 2022, ενισχύθηκε με προσωπικό μέσω τις ΔΥΠΑ, φτάνοντας περί τους 150.

Οι θύρες θωρακίζουν τη γραμμή του αεροδρομίου

Αυτή την περίοδο, κλείνει επιτέλους και μία μεγάλη τρύπα στο μετρό. Με τη σταδιακή τοποθέτηση ως και τον Απρίλιο των θυρών του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και στους έξι σταθμούς της επέκτασης προς Πειραιά, το σύστημα του μετρό θωρακίζεται πλήρως. Αναμένεται η επίπτωση να είναι σημαντική, διότι μέχρι σήμερα -από το 2020 για τους τρεις πρώτους σταθμούς- μπορούσε κάποιος να μπει στο μετρό από το λιμάνι του Πειραιά χωρίς να «χτυπήσει» εισιτήριο και να φτάσει ανενόχλητος ως το αεροδρόμιο.

Κι αυτή είναι μια σημαντική απώλεια, αν αναλογιστεί κανείς ότι με την επιστροφή στην κανονικότητα, ήδη από το 2022 χάρη στη μεγάλη αύξηση των τουριστικών ρευμάτων, τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης εσόδων κατέγραψαν τα κόμιστρα του αεροδρομίου. Ειδικότερα, το μερίδιο του αεροδρομίου στις συνολικές εισπράξεις έφτασε το 24% έναντι 20% που ήταν το 2021. Το σύνολο των εισπράξεων από προϊόντα κομίστρου που αφορούσαν στο αεροδρόμιο ανήλθε το 2022 σε 38,34 εκατ. ευρώ. 

Συνολικά, τα έσοδα του ομίλου ΟΑΣΑ από πωλήσεις εισιτηρίων και καρτών το 2022 ανήλθαν σε 210 εκ. ευρώ έναντι 135 εκατ. ευρώ το 2021. Οι πωλήσεις εισιτηρίων και καρτών -μαζί με την κοινωνική πολιτική- ξεπέρασαν την εποχή προ covid που ήταν 184,4 εκατ. ευρώ. Η τάση συνεχίστηκε και το 2023, όπως φαίνεται από τα δεδομένα των μέσων σταθερής τροχιάς. Η αύξηση των επικυρώσεων το 2023 έφτασε στο 12%, ανακτώντας την επιβατική κίνηση προ πανδημίας. Οι δύο πρώτοι μήνες του 2024 δείχνουν περαιτέρω μεγέθυνση με άνοδο κατά 8% τον Ιανουάριο και 13% τον Φεβρουάριο, συγκριτικά με την περσινή χρονιά.