Εδραιώνεται στις συνειδήσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS, με την ανάπτυξη της υπηρεσίας την τελευταία τριετία στην Ελλάδα να είναι εκρηκτική, ενώ ετοιμάζεται να περάσει σε νέα εποχή μετά την υποχρεωτική επιβολή της χρήσης του από επιχειρήσεις από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Η διατραπεζική υπηρεσία IRIS έχει καταφέρει μέσα σε τρία χρόνια να τετραπλασιάσει τους χρήστες, καθώς πλέον ανέρχονται σε 2,2 εκατ. σημειώνοντας άνοδο κατά 60% σε σχέση με το 2022, έχοντας κάνει και ρεκόρ τον Δεκέμβριο με 102.000 νέους χρήστες, ενώ την προτίμησή τους στην υπηρεσία δείχνουν οι νέοι, καθώς επτά στους δέκα χρήστες είναι έως 34 ετών.
Παράλληλα η αύξηση των χρηστών έχει φέρει και έκρηξη συναλλαγών μέσω της υπηρεσίας καθώς στο IRIS P2P οι άμεσες μεταφορές πίστωσης έχουν αυξηθεί κατά 26 φορές σε σχέση με το 2020, φτάνοντας τα 20,4 εκατ. ενώ σε σχέση με την περυσινή χρονιά έχουν σημειώσει άνοδο 250,3%.
Οι άμεσες πληρωμές καθιερώθηκαν στην ευρωζώνη από το 2018 όταν η ΕΚΤ ανέλαβε την πρωτοβουλία να αναπτύξει το σχετικό υποσύστημα μέσα στο σύστημα πληρωμών TARGET. Στη συνέχεια οι ελληνικές τράπεζες θέλοντας να διευρύνουν το σύστημα άμεσων πληρωμών συμφώνησαν σε μια κοινή ονομασία (IRIS) για να διευκολυνθούν οι καταναλωτές, με αποτέλεσμα από τότε η υπηρεσία να σημειώνει ραγδαία ανάπτυξη.
Ο αριθμός των συναλλαγών αυξήθηκε κατά 10,5% σε σχέση με το 2022, ενώ κατά μέσο όρο το 2023 πραγματοποιούνταν 1,6 εκατ. συναλλαγές αξίας 1,7 δισ. ευρώ. Στις 2 Οκτωβρίου του 2023 σημειώθηκε και ρεκόρ με 5,2 εκατ. συναλλαγές αξίας 3,8 δισ. ευρώ.
Η ομπρέλα προϊόντων IRIS περιλαμβάνει τρία επιμέρους προϊόντα:
- συναλλαγές P2P, δηλαδή συναλλαγές μέσω φυσικών προσώπων,
- συναλλαγές P2B, δηλαδή πληρωμή ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων
- συναλλαγές eCommerce, πληρωμές αγορών προϊόντων, υπηρεσιών, φόρων κ.α.
Καθοριστική για την ανάπτυξη του IRIS είναι η υιοθέτησή του ως μέσου πληρωμών από την ΑΑΔΕ, για την πληρωμή των φόρων, αλλά και για πληρωμές σε άλλους φορείς. Το μεγάλο πλεονέκτημα της πληρωμής φόρων μέσω IRIS είναι ότι η εφορία βλέπει σε πραγματικό χρόνο την πληρωμή, κάτι που δεν γίνεται όταν η πληρωμή γίνεται μέσω τράπεζας και της ταυτότητας πληρωμής.
Οι οργανισμοί του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα που χρησιμοποιούν τον Κωδικό Πληρωμής RF/QR είναι οι ακόλουθοι: φορολογικές αρχές (για είσπραξη φόρων, όπως τα τέλη κυκλοφορίας), φορείς κοινωνικής ασφάλισης, εταιρείες στον τομέα της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, ασφαλιστικές και φαρμακοβιομηχανίες, εταιρείες ταχυμεταφορών, εμπορίας αυτοκινήτων, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικών ειδών, ειδών ένδυσης, καλλυντικών κ.ά.
Το IRIS στη ζωή των επαγγελματιών
Το IRIS μέχρι πρότινος λειτουργούσε σαν υπηρεσία όπου οι χρήστες μπορούσαν να μεταφέρουν χωρίς χρέωση έως 500 ευρώ ημερησίως. Ωστόσο από την 1η Ιανουαρίου του 2024 το IRIS έχει στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων, μετά τη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία του υπ. Οικονομικών, και τις τράπεζες να φέρνουν χρεώσεις για τους επιχειρηματίες που χρησιμοποιούν την υπηρεσία, αλλά το κόστος να είναι σαφώς χαμηλότερο από εκείνο των POS.
Η υπηρεσία IRIS για επιχειρήσεις και επαγγελματίες, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ήταν να γίνει υποχρεωτική στα τέλη του 2024, ωστόσο το πλάνο προχώρησε κατά ένα χρόνο μπροστά, δίνοντας στις επιχειρήσεις μια περίοδο προσαρμογής μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024.
Η υπηρεσία IRIS P2B αριθμούσε στο τέλος του 2023 και πριν γίνει η υπηρεσία υποχρεωτική για τις επιχειρήσεις, μόλις 155.000 εγγεγραμμένους επαγγελματίες. Αν και ο αριθμός αυτός είναι μικρός -εκτιμάται πως θα αυξηθεί «εκρηκτικά» άμεσα στο επόμενο δίμηνο που η υπηρεσία γίνεται υποχρεωτική- είναι ωστόσο ο τριπλάσιος σε σχέση με το 2020, ενώ και οι συναλλαγές αυξήθηκαν κατά 292,8% σε σύγκριση με το 2022, ενώ είναι 12 φορές περισσότερες έναντι του 2020. Είναι χαρακτηριστικό πως τον Δεκέμβριο και μετά την ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, εγγράφηκαν στην υπηρεσία IRIS P2B, 30.000 επαγγελματικά ΑΦΜ.
Παράλληλα, η υπηρεσία IRIS προσφέρει ακόμα ένα εργαλείο για τους επιχειρηματίες που έχουν ηλεκτρονικό κατάστημα, με το IRIS eCommerce, όπου οι συναλλαγές αυξήθηκαν το 2023 κατά 61% έναντι του 2022, και έχουν πενταπλασιαστεί σε σχέση με το 2020. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των εμπόρων που χρησιμοποιούν στα e-shop τους το IRIS commerce έχει αυξηθεί κατά 19 φορές το 2023 σε σχέση με το 2020.
Με την αξιοποίηση συστημάτων άμεσων πληρωμών όπως το IRIS οι συναλλαγές διεκπεραιώνονται άμεσα (σε 2 έως 5 δευτερόλεπτα), χωρίς προμήθεια για τους καταναλωτές, ενώ η σύνδεση του επαγγελματικού λογαριασμού με σύστημα άμεσων πληρωμών συμβάλλει και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Μέχρι σήμερα το όριο των συναλλαγών μέσω IRIS είναι στα 500 ευρώ, ωστόσο στο τραπέζι έχει πέσει και η διεύρυνση των δυνατοτήτων του IRIS Payments και την αύξηση του ημερήσιου ορίου συναλλαγών για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δέχονται από τους πελάτες τους υψηλότερες πληρωμές ανά συναλλαγή.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
