Πώς επεκτείνεται ο προαστιακός, πού μπαίνουν οι μετροπόντικες

Μπαίνουν στις ράγες τα έργα για την επέκταση του Προαστιακού στη Δυτική Αττική, όπου θα βγάλει από τη μεταφορική απομόνωση την Ελευσίνα, τα Μέγαρα, τον Ασπρόπυργο, τη Νέα Πέραμο. Ενώ η Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας βρίσκεται σε φάση υλοποίησης, αναμένοντας τη βύθιση και του δεύτερου μετροπόντικα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου, η επόμενη εν αναμονή επέκταση είναι και αυτή στα δυτικά από την Ανθούπολη προς το Ίλιον.

Σήμερα, η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών θα βρεθεί στα Μέγαρα, στο εργοτάξιο του έργου της αναβάθμισης της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής που θα ενώνει τα Άνω Λιόσια με τα Μέγαρα, αποτελώντας έναν νέο κλάδο του Προαστιακού της Αθήνας. Οι υπογραφές με την ανάδοχο ΜΕΤΚΑ (Όμιλος Μυτιληναίου) έπεσαν λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και οι μηχανές μπαίνουν στο φουλ, καθώς το έργο, προϋπολογισμού 132,61 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η νέα προαστιακή γραμμή θα πατά στον διάδρομο της παλιάς μετρικής γραμμής του ΟΣΕ προς Πελοπόννησο, συνδέοντας και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, όπως ΕΛΠΕ, Motoroil, Fulgor, Sulphur. Πρόκειται για ένα έργο που θα δώσει ανάσα στις μετακινήσεις κατοίκων και εργαζομένων σε σημαντικές βιομηχανικές και εμπορευματικές ζώνες της Αττικής.  Η γραμμή, μήκους 34,6 χλμ., θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα περνά από τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα.

Θα κάνει στάση σε: ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, Ασπρόπυργο, Ελευσίνα, ΕΛΠΕ Ελευσίνας, Λουτρόπυργο, Νέα Πέραμο, Μέγαρα (ΣΓΥΤ), ενώ με την προαίρεση μπαίνει στο κάδρο και ο Παλαιός Σ.Σ. Μεγάρων, με την κατασκευή κλάδου γραμμής, που θα ενεργοποιηθεί με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για το εν λόγω τμήμα.

Η σύνδεση με τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, καθώς και η δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξης κλάδων σύνδεσης με τη βιομηχανική περιοχή της Βαμβακιάς ή/και τα ναυπηγεία Ελευσίνας, παρέχει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης και εμπορευματικών μεταφορών. Τα έργα θα διαρκέσουν 28 μήνες από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.

Σε ορίζοντα 2034 οι επεκτάσεις σε Λαύριο και Ραφήνα

Ακόμη δύο επεκτάσεις του Προαστιακού της Αθήνας βρίσκονται στα μελλοντικά πλάνα, όμως το ζήτημα της χρηματοδότησης προσγειώνει τους σχεδιασμούς. Παρότι η σύνδεση του προαστιακού δικτύου με τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ραφήνας, έχει βγει ήδη σε διαγωνιστική διαδικασία από την ΕΡΓΟΣΕ, ο εξορθολογισμός των έργων από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, μεταθέτει τον δυνητικό χρόνο υλοποίησης.

Ειδικότερα, τα δύο έργα είναι εντός του μεγάλου σιδηροδρομικού πακέτου των 4 δισ. ευρώ, όμως αν και η σύνδεση του τρένου με τα βασικά λιμάνια της χώρας είναι αναμφισβήτητης αξίας, η διασφάλιση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης αποδεικνύεται δύσκολη άσκηση. Με αυτό το δεδομένο, οι δύο επόμενες επεκτάσεις του Προαστιακού εντάσσονται στο μεσοπρόθεσμο επενδυτικό πλάνο του νέου ΟΣΕ, με ορίζοντα ως το 2034.

Η σιδηροδρομική σύνδεση με τον λιμένα Λαυρίου, προϋπολογισμού 391 εκατ. ευρώ, είναι στον πενταετή στρατηγικό προγραμματισμό, μαζί με την πολυσυζητημένη επέκταση του Προαστιακού της Θεσσαλονίκης, επίσης προς τα δυτικά, επιμέρους προϋπολογισμού 20 εκατ. ευρώ. Επί του παρόντος, και αυτό το έργο είναι σε ενιαίο διαγωνισμό με τη σιδηροδρομική σύνδεση του 6^ου προβλήτα του ΟΛΘ, συνολικού ύψους 53,5 εκατ. ευρώ. Η δε σύνδεση του λιμανιού της Ραφήνας, προϋπολογισμού310 εκατ. ευρώ, φαίνεται πως θα τερματίσει τελευταία, καθώς αποτελεί μέρος του δεκαετούς προγραμματισμού του νέου ενιαίου σιδηροδρομικού φορέα της χώρας.

Επόμενος σταθμός Ίλιον

Το μεγαλύτερο έργο σταθερής τροχιάς είναι βεβαίως το μετρό της Αθήνας, που βλέπει και πάλι εργοτάξια. Ήδη ο πρώτος μετροπόντικας έχει ξεκινήσει το ταξίδι του από την Κατεχάκη, έχοντας σκάψει περί τα 500 μέτρα, με κατεύθυνση προς τον Ευαγγελισμό. Αντίστοιχα, η συναρμολόγηση του δεύτερου μετροπόντικα στο Άλσος Βεΐκου εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί εντός των πρώτων δύο εβδομάδων του Φεβρουαρίου, ώστε να ξεκινήσουν οι πρώτες δοκιμαστικές διανοίξεις. Τα δύο TBM αναμένεται να συναντηθούν διανοίγοντας τη σήραγγα της Γραμμής 4 «Άλσος Βεΐκου – Γουδή» το 2026.

Παράλληλα, προετοιμάζεται και η πρώτη νέα επέκταση του υφιστάμενου δικτύου μετρό. Ο διαγωνισμός για την επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον βρίσκεται σε εξέλιξη. Η ολοκλήρωση τηςπεριβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου θα ξεκινήσει η επόμενη φάση του διαγωνισμού, ώστε εντός του 2024 να κατατεθούν οι οικονομικές προσφορές. Τα ενδιαφερόμενα σχήματα είναι: ΤΕΡΝΑ, Intrakat, Άβαξ-Ghella-Alstom και ΑΚΤΩΡ-Μυτιληναίος.

Τα περίπου 4 χλμ. νέας γραμμής έχουν σχεδιαστεί για την κάλυψη πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών της Δυτικής Αττικής. Εκτιμάται πως το νέο τμήμα της επέκτασης της Γραμμής 2, μετά την Ανθούπολη με τρεις σταθμούς σε Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο, θα εξυπηρετεί τουλάχιστον 67.000 επιβάτες ημερησίως.

Οι μελλοντικές προτεραιότητες

Προτεραιότητα για την επόμενη επέκταση του δικτύου της πρωτεύουσας αποτελεί η σύνδεσή του με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Αφορά στην υπόγεια σύνδεση του ηλεκτρικού (Γραμμή 1) μετά τον σταθμό του Θησείου προς την Καλλιθέα, μήκους 5 χλμ., με τέσσερις σταθμούς: Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου/Τζιτζιφιές και ΚΠΙΣΝ. Το κόστος εκτιμάται στα 450 εκατ. ευρώ.

Η ωρίμανση του έργου έχει ξεκινήσει από την Ελληνικό Μετρό και υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί. Υπάρχει κι επόμενη φάση ανάπτυξης του νέου αυτού κλάδου προς το Παλαιό Φάληρο, κατά μήκος της λεωφόρου Αμφιθέας.

Παράλληλα, σε αρχικό στάδιο είναι η ωρίμανση της επέκτασης του δικτύου προς τα βόρεια προάστια. Δεδομένου ότι βασικοί οδικοί άξονες, όπως η λεωφόρος Κηφισίας, αντιμετωπίζουν σήμερα συνθήκες ασφυξίας, η αποσυμφόρηση της πόλης σχεδιάζεται με την επέκταση της υπό κατασκευής Γραμμής 4. Αρχικά, η πορτοκαλί γραμμή θα συνδεθεί με το Μαρούσι από το Γουδή με επτά νέους σταθμούς. Θα εξυπηρετεί τους δήμους Ψυχικού-Φιλοθέης, Χαλανδρίου και Αμαρουσίου, ώστε εν συνεχεία, να τραβήξει προς Εθνική Οδό. Το διπλό έργο έχει συνολικό εκτιμώμενο προϋπολογισμό άνω του 1 δισ. ευρώ.