Ελένη Βρεττού: Τα πλεονεκτήματα των «πράσινων» χρηματοδοτήσεων

Στα πλεονεκτήματα και τη νέα πραγματικότητα που δημιουργούν οι χρηματοδοτήσεις νέας γενιάς οι οποίες ενσωματώνουν κριτήρια Περιβάλλοντος, Κοινωνικής Συνοχής και Διακυβέρνησης (ESG), συνδυάζοντας την ανάπτυξη με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, αναφέρθηκε η Ανώτερη Γενική Διευθύντρια της Τράπεζας Πειραιώς - Επικεφαλής Corporate και Investment Banking, Ελένη Βρεττού, μιλώντας στο 11^ο Αnnual Capital Link Sustainability Forum.

Όπως τόνισε η κ. Βρεττού:

• Η Τράπεζα Πειραιώς προωθεί έμπρακτα την Υπεύθυνη Τραπεζική με την υιοθέτηση κριτηρίων Περιβάλλοντος, Κοινωνικής Συνοχής και Διακυβέρνησης (ESG) που συνδυάζουν την ανάπτυξη και την οικονομική απόδοση με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
• Από το 2004, ξεκίνησε σταδιακά να προσφέρει προϊόντα στοχευμένα στην πράσινη επιχειρηματικότητα, ενώ ήταν η πρώτη τράπεζα που δημιούργησε εξειδικευμένες χρηματοδοτικές γραμμές για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (σήμερα κατέχει ηγετική θέση στη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με χρηματοδοτήσεις που αντιστοιχούν στο 28% της εγκατεστημένης χωρητικότητας ΑΠΕ στην Ελλάδα).
• Η συμμετοχή της Τράπεζας Πειραιώς το 2019, στη διαδικασία για τη διαμόρφωση των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής μαζί με άλλα 29 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο του UNEP FI αποτέλεσε για εμάς μια  αυτονόητη επιλογή καθώς οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινωνικής συνεισφοράς και της υπεύθυνης τραπεζικής συμπεριφοράς είναι θεμελιώδη στοιχεία της στρατηγικής μας.
• Έχουμε εντάξει στις εσωτερικές μας διαδικασίες ένα πλαίσιο αξιολόγησης περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων που προκύπτουν από την υλοποίηση κάθε επιχειρηματικής χρηματοδότησης. Το Συστήμα Διαχείρισης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών κινδύνων αποτελεί μια μεθοδολογία εντοπισμού, αναγνώ­ρισης, αξιολόγησης, διαχείρισης και παρακολούθησης κινδύνων που δύναται να προκύψουν από την επιχειρηματική δραστηριότητα των εταιριών.
• Στο πλαίσιο των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής προχωρήσαμε στο σχεδιασμό ενός πρωτοποριακού προϊόντος, των Sustainability Linked Loans, για τη χορήγηση στοχευμένων  χρηματοδοτήσεων άμεσα συνδεδεμένων με τη λειτουργία των επιχειρήσεων και των στόχων που έχουν θέσει σε θέματα περιβάλλοντος (Ε), κοινωνίας (S) και εσωτερικής διακυβέρνησης(G)., εφαρμόζοντας μια νέα πρακτική τόσο  για την Ελλάδα  όσο και την Τράπεζα, ενώ άμεσα αναμένεται η ένταξη και άλλων πελατών στο προϊόν (ήδη έχουν γίνει χρηματοδοτήσεις με ESG κριτήρια σε ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή / Matrix Pack / ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ). 

Να προσθέσω σε αυτά και τις χρηματοδοτήσεις ακινήτων/ real estate projects, όπως είναι το Ελληνικό και άλλα, ή ξενοδοχειακών καταλυμάτων που γίνονται πλέον αυστηρά με κριτήρια «πράσινα» και τα νέα πρότυπα που εφαρμόζουν και διεθνείς οργανισμοί όπως η EBRD.

Αλλά και προϊόντα καινοτόμα και φιλικά προς το περιβάλλον μέσω της Πειραιώς Leasing που υποστηρίζουν τις μετακινήσεις με μηδενικές εκπομπές ρύπων, παρέχοντας τη δυνατότητα απόκτησης ή χρήσης ηλεκτροκίνητου οχήματος με leasing (ëv-lease), συμβάλλοντας ενεργά στη διεύρυνση της ηλεκτροκίνησης στις οδικές μεταφορές η οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της μετάβασης σε μια βιώσιμη οικονομία χαμηλών ρύπων

• Στόχος της Τράπεζας είναι η προσαρμογή των επιχειρήσεων στο νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, η ενίσχυσή της ανταγωνιστικότητάς τους στη διεθνή αγορά και η συμμετοχή μας στην επίτευξη των Στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που διαμόρφωσαν τα Ηνωμένα Έθνη (SDGs) και τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.
• Για τα επόμενα χρόνια, ακολουθώντας τις τάσεις και τις εξελίξεις της αγοράς, προγραμματίζουμε να επεκταθούμε στο χώρο της αποθήκευσης ενέργειας, αλλά και σε νέες τεχνολογίες που ακόμη είναι υπό ανάπτυξη, όπως το καθαρό υδρογόνο. 

Πέρα όμως της ενέργειας λόγω και της έμφασης που δίνουμε στον κλάδο της αγροδιατροφής έχουμε ήδη επενδύσει και εστιάσει στην ευφυή γεωργία, τη βελτιστοποίηση των υδάτινων πόρων, τις βιολογικές καλλιέργειες κλπ.  ενώ ήδη εξετάζουμε και νέες δράσεις για εφαρμογή στη βιομηχανία. 

• Θα ήθελα να τονίσω ότι για εμάς στην Τράπεζα Πειραιώς, οι αρχές της υπεύθυνης τραπεζικής και του ESG δεν αποτελούν ακόμη «ένα προϊόν» ή ένα marketing εργαλείο.  Είναι βασικά ένας νέος τρόπος αξιολόγησης των επενδύσεων και των προσφερόμενων χρηματοδοτικών προιόντων που νομοτελειακά στο μέλλον θα αποτελέσει μονόδρομο και το βασικό κριτήριο αξιολόγησης για το σύνολο του έργου μας που γίνεται επιτακτική ανάγκη όσο συνειδητοποιούμε όλοι την ευθύνη που έχουμε απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνία και τις επόμενες γενιές.  Απλά η μετάβαση γίνεται σταδιακά προκειμένου να μπορέσουμε όλοι να εκπαιδευτούμε και να προσαρμοστούμε ομαλά.
• Οι εταιρικοί πελάτες μας βρίσκονται σε διαφορετικό στάδιο «ωριμότητας» σε σχέση με την κατανόηση, την αναγκαιότητα και την υιοθέτηση των αρχών του ESG στη λειτουργία τους και την εταιρική διακυβέρνησή τους.  Θα έλεγα ότι στους πολύ μεγάλους εταιρικούς πελάτες ο βαθμός εξοικείωσης τους είναι ιδιαίτερα υψηλός, καθώς ήδη δημοσιεύουν εδώ και χρόνια την εταιρική και κοινωνική τους ευθύνη, αλλά και λόγω των επενδυτών που έχουν σε εισηγμένα αξιόγραφα που εκδίδουν (μετοχές ή ομόλογα). 

Το στοίχημα λοιπόν για εμάς σε αυτή την κατηγορία πελατών είναι να βρίσκουμε και να προτείνουμε συνεχώς νέες λύσεις και εργαλεία και εκτός της πεπατημένης για να μπορέσουμε να επιταχύνουμε και να αυξήσουμε το βαθμό ενσωμάτωσης των ESG κριτηρίων, με τα πρότυπα που βλέπουμε σε αντίστοιχους ομίλους του εξωτερικού έτσι ώστε μια μεγάλη εισηγμένη ελληνική εταιρία να είναι αντίστοιχα ανταγωνιστική ως και προς το ESG κομμάτι των δραστηριοτήτων τους. 

• Η δυσκολία είναι μεγαλύτερη στις μεσαίες ή μεγάλες μη εισηγμένες επιχειρήσεις και ακόμη πιο έντονη στις μικρομεσαίες ή πολύ μικρές οικογενειακές εταιρείες που έχουν ακόμη τις επιφυλάξεις τους και βλέπουν το ESG ως μια κοστοβόρα καινοτομία, ή ένα marketing εργαλείο των τραπεζών. 

Εκεί ο ρόλος της τράπεζας είναι ακριβώς αυτός να τους καθοδηγήσει και να τους συμβουλεύσει και να τους μεταφέρει την ασφάλεια ότι η μετάβαση όχι μόνον επιζήμια δε θα είναι για τη λειτουργία της εταιρείας, αλλά είναι μονόδρομος. 

Οι πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει ως Τράπεζα Πειραιώς είναι πολλαπλές και ειδικότερα:

• Δίνουμε χρηματοοικονομικά κίνητρα (δηλ. ανταγωνιστικό επιτόκιο ή περισσότερο ευέλικτούς όρους) για την υιοθέτηση sustainability linked δανείων – εδώ να σημειώσω ότι λέγοντας sustainability linked δάνειο δεν είναι μόνο τα δάνεια που έχουν σκοπό τη μείωση ρύπων ή την πράσινη μετάβαση.  Είναι και χρηματοδοτήσεις γενικού σκοπού που όμως προσβλέπουν στην υιοθέτηση εφαρμογών καλύτερης εταιρικής διακυβέρνησης δηλ. ποσοστό εκπροσώπησης γυναικών στη διοίκηση της εταιρίας ή δείκτες κοινωνικής ευθύνης.
• Όπως ανέφερα και προηγουμένως, δημιουργούμε συνεχώς νέα πακέτα προϊόντων και εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών λύσεων σε όλους τους τομείς προκειμένου να έχουμε περισσότερα ελκυστικά εργαλεία για όλο και μεγαλύτερο φάσμα πελατών σε όλους τους κλάδους και τα μεγέθη.
• Σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης,  κάνουμε στοχευμένες παρουσιάσεις σε πελάτες μας (ήδη έχουν γίνει περισσότερες από 100) που παρουσιάζουν τις ευκαιρίες και το πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και πως αυτό συνδυάζεται και προάγει τις αρχές του ESG.
• Διοργανώνουμε ημερίδες με τη μορφή webinars για τους πελάτες μας με ομιλητές, τόσο ακαδημαικούς όσο και θεσμικούς φορείς της αγοράς και ηγέτες επιχειρηματίες, αλλά και ομιλητές από το εξωτερικό που παρουσιάζουν τα best practices, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, για την υιοθέτηση και το πλεονεκτήματα του ESG. 

Να αναφέρω ότι η τελευταία διαδικτυακή ημερίδα που οργανώσαμε πέρυσι με θέμα το Sustainable Finance για τους πελάτες μας στέφθηκε με πρωτοφανή επιτυχία έχοντας πάνω από 800 πελάτες που συμμετείχαν και με την πλειονότητα να είναι από τον κόσμο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καταδεικνύοντας ότι σίγουρα υπάρχει πολύ μεγάλη κινητικότητα και ενδιαφέρον στον τομέα αυτόν.

• Πέμπτον, μαζί με το Χρηματιστήριο Αθηνών συμμετέχουμε στο πρόγραμμα Roots το οποίο ως στόχο έχει να εκπαιδεύσει πιο μικρές εταιρείες στις αρχές της ισορροπημένες εταιρικής διακυβέρνησης και έτσι να τους δώσει πρόσβαση σε περισσότερες αγορές κεφαλαίων. 
• Επίσης αξιοποιούμε τις συνεργασίες με Ευρωπαϊκούς Αναπτυξιακούς Φορείς και πρωτοπορεί παρέχοντας  καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως:
• το χρηματοδοτικό εργαλείο Private Finance for Energy Efficiency (PF4EE) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το οποίο χρηματοδοτεί έργα ενεργειακής αναβάθμισης και μικρά φωτοβολταϊκά &
• το Ταμείο  Υποδομών Ταμείο Υποδομών (Infrastructure Fund of Funds – InfraFoF) με σκοπό την χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων έργων, δίνοντας έμφαση στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της αστικής ανάπτυξης. Εκτιμάται, ότι μέσου του Ταμείου θα χρηματοδοτηθούν έργα «καθαρής» ενέργειας, όπως αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκοί και υδροηλεκτρικοί σταθμοί, εγκαταστάσεις βιοαερίου και βιομάζας, ενώ θα εξεταστούν νέες επενδύσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητα σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια
• Ειδικά για Private Finance 4 Energy Efficiency αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για ένα πιλοτικό προϊόν της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με 10 μόνο Τράπεζες να συμμετέχουν στην Ευρώπη. Η επιλογή της Τράπεζας Πειραιώς καταδεικνύει την εμπειρία και την τεχνογνωσία μας στο χώρο και αποτελεί μια πολύ σημαντική αναγνώριση για τις προσπάθειες των τελευταίων ετών.

Και θα ήθελα να κλείσω ότι το βασικότερο εργαλείο όλων είναι ότι πρώτη η Τράπεζα προσπαθεί να δείξει το δρόμο στους πελάτες μας, με το ίδιο το δικό μας το παράδειγμα – υιοθετώντας δηλαδή τις αρχές του ESG στη δική μας καθημερινότητα και τη λειτουργία και βιώνοντας από πρώτο χέρι και τις προκλήσεις της μετάβασης αλλά και τις ευκαιρίες και δυνατότητες που αυτή δημιουργεί.  Αυτή την εμπειρία θέλουμε να μεταφέρουμε και στους πελάτες μας καθημερινά. 

Στόχος μας είναι να στηρίζουμε τους πελάτες μας σε κάθε προσπάθεια ανάπτυξης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας και των επενδύσεων τους σε τομείς κρίσιμους για την βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας.