Κάτι που δεν συνειδητοποιούμε, δέσμιοι της καθημερινότητας και της ψευδαίσθησης του ελέγχου, είναι η κυριαρχία των ακούσιων συνεπειών στη ζωή μας: την απόσταση, δηλαδή, μεταξύ των αρχικών προσθέσεων των ατόμων και των τελικών αποτελεσμάτων που προκύπτουν όταν αυτά ενεργούν σύμφωνα με τις προθέσεις τους. Δηλαδή του τι επιδιώκουμε να κάνουμε, και τι τελικά γίνεται. Ίσως το πιο κλασσικό παράδειγμα ακούσιων συνεπειών είναι οι όρθιοι στο γήπεδο: χιλιάδες άτομα παρακολουθούν καθιστοί έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, όταν ξαφνικά, είτε για να δουν καλύτερα μία φάση ή για να διαμαρτυρηθούν για μια απόφαση του διαιτητή, κάποιοι θεατές σηκώνονται όρθιοι, αναγκάζοντας όσους κάθονται πίσω ή πλάι τους επίσης να σηκωθούν όρθιοι, αναγκάζοντας με τη σειρά τους όσους είναι πίσω τους επίσης να σηκωθούν κ.ο.κ. Έτσι, πολύ γρήγορα ένα μεγάλο μέρος των θεατών καταλήγουν όρθιοι. Βλέπουν τον αγώνα, όπως πριν, με τη διαφορά ότι τώρα είναι όρθιοι. Οι ακούσιες συνέπειες θριαμβεύουν στην πολιτική. Το 1985, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αποφάσισε να αναμετρηθεί με τη μάστιγα του αλκοολισμού στη Ρωσία. Για να περιορίσει την κατανάλωση, επέβαλε σε μια νύχτα τον τριπλασιασμό της τιμής της βότκας. Λίγους μήνες μετά, όχι μόνο είχε δημιουργηθεί μια μεγάλη μαύρη αγορά βότκας, αλλά οι θάνατοι από αλκοόλ αυξήθηκαν δραματικά, καθώς για να αντικαταστήσουν την πανάκριβη βότκα πολλοί Ρώσοι κατέφυγαν στην κατ' οίκον απόσταξη και παρασκευή αυτοσχέδιων αλκοολούχων, που δεν απείχαν πολύ από δηλητήρια. Τα σχετικά παραδείγματα είναι άφθονα.
-- Κάτι ανάλογο έχει πετύχει το πολιτικό προσωπικό στην Ελλάδα με τα στεγαστικά δάνεια. Επιδιώκοντας να προστατεύσουν τους αδύναμους οικονομικά δανειολήπτες και την πρώτη κατοικία, από το 2008 και μετά όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα κόμματα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπλοκάρουν τους πλειστηριασμούς και εμποδίζουν την αναγκαστική εκτέλεση. Αρχικά οι πλειστηριασμοί «πάγωσαν» το 2008 λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, μετά ήρθαν τα μνημόνια (τρία στη σειρά), μετά η πανδημία και τώρα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου οι πλειστηριασμοί θεωρούνται κάτι σαν ταμπού. Και μπορεί οι κυβερνήσεις πραγματικά να πέτυχαν το «πάγωμα» των πλειστηριασμών για μεγάλο χρονικό διάστημα (και μετά την υπολειτουργία τους) ωστόσο δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί τι έχει συμβεί με τα στεγαστικά δάνεια: οι τράπεζες απλά δεν δίνουν στεγαστικά δάνεια.
-- Αλήθεια, γιατί να δώσει σήμερα στεγαστικό δάνειο μια τράπεζα; Αν τύχει και πέσει σε κακοπληρωτή, θα πρέπει να περιμένει πέντε ή και παραπάνω χρόνια για να προχωρήσει σε αναγκαστική εκτέλεση με εξαιρετικά μεγάλο κόστος. Επιπλέον, εποπτικά θα πρέπει αμέσως μόλις χαρακτηριστεί μη εξυπηρετούμενο το δάνειο να «γράψει» τη ζημιά. Για να μην πούμε για την αρνητική δημοσιότητα, όπου πάντα θα βρεθεί κάποιος να καταγγείλει την κακιά τράπεζα (ακόμα και αν αυτός ο κάποιος δεν έχει πληρώσει ούτε μισή δόση του δανείου). Έτσι, οι τράπεζες έχουν υιοθετήσει εξαιρετικά αυστηρά πιστοδοτικά κριτήρια για στεγαστικά δάνεια, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις σχετικές ροές: ζητούν ίδια χρηματοδότηση τουλάχιστον 25% και αρκετά τσιμπημένα επιτόκια (τα «κόκκινα» δάνεια οδηγούν σε αυξημένα επιτόκια). Για να αγοράσει ένα σπίτι 150.000 ευρώ ένας νέος ή ένα νέο ζευγάρι θα πρέπει να έχει περίπου 40.000 ευρώ μετρητά προκειμένου να λάβει δάνειο. Πράγμα καθόλου εύκολο.
-- Οι τράπεζες διοχετεύουν το σύνολο της ρευστότητας σε επιχειρηματικά δάνεια και όχι σε στεγαστικά. Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι χορηγήσεις επιχειρηματικών δανείων «έτρεξαν» με ρυθμό αύξησης +12,3% ενώ τα στεγαστικά ήταν στο -3,7% (δηλαδή οι αποπληρωμές παλαιών στεγαστικών ήταν μεγαλύτερες από τις νέες χορηγήσεις), τον Δεκέμβριο του 2021 τα αντίστοιχα μεγέθη διαμορφώθηκαν σε +4,3% (επιχειρηματικά) και -3% (στεγαστικά) και τον Δεκέμβριο του 2020 +9,3% και -2,7%.
-- Έτσι, για να προστατευτούν κάποιες χιλιάδες ευάλωτοι (που θα έπρεπε να υποστηριχθούν μέσω κοινωνικής πολιτικής) και μαζί τους και κάποιοι πολλοί μπαταχτσήδες (αποκαλούμενοι ως στρατηγικοί κακοπληρωτές) πετύχαμε τη δραματική συρρίκνωση των στεγαστικών δανείων, αποκλείοντας στην ουσία όλους τους υπόλοιπους (εκτός ασφαλώς από όσους έχουν μεγάλη οικονομική επιφάνεια) από τη δυνατότητα λήψης στεγαστικού δανείου.
-- Μια ενδιαφέρουσα τάση για την Ελλάδα περιέγραψαν χθες τα στελέχη της PwC κατά τη διάρκεια παρουσίασης της μελέτης τους για τα κεφάλαια που προσέλκυσαν οι ελληνικές επιχειρήσεις το 2022, χρονιά ρεκόρ με συναλλαγές 12 δισ. ευρώ. Η PwC πρωτοστάτησε σε κάποιες από αυτές και συνεχίζει και το 2023 να «δουλεύει» ανάλογα deals. Σύμφωνα λοιπόν με τα στελέχη της, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό, όπου όλοι κάνουν δεύτερες σκέψεις για επενδύσεις, για την Ελλάδα δεν υπάρχει ανάλογο «μούδιασμα». Οι υποψήφιοι επενδυτές πιέζουν για κλείσουν μια ώρα γρηγορότερα οι συμφωνίες και δεν τους απασχολεί το ρίσκο των εκλογών. Όπως χαρακτηριστικά λένε τα στελέχη της PwC: Οι αγοραστές «δεν το κουράζουν», αν τους αρέσει κάτι δεν χάνουν το χρόνο τους με αέναες διαπραγματεύσεις. Επίσης, εκτίμησαν ότι το 2023 το Χρηματιστήριο Αθηνών θα πρωταγωνιστήσει, λόγω της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Για να δούμε πόσο μέσα θα πέσουν.
-- Με μια δόση απελπισίας, ένας μέτοχος της Deutsche Bank είχε ρωτήσει σε μια από γενικές συνελεύσεις των τελευταίων ετών: «Μα, δεν υπάρχει ένα σκάνδαλο, στο οποίο να μην εμπλέκεται η τράπεζα». Η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα προσπάθησε τα τελευταία χρόνια να δείξει καλή διαγωγή, υπό την ηγεσία του Κρίστιαν Σούινγκ, αλλά φαίνεται ότι μερικές κακές συνήθειες δύσκολα κόβονται. Κάποιοι από τους επενδυτικούς τραπεζίτες της D.B. που εδρεύουν στο Λονδίνο και ορισμένοι από τη θυγατρική στην Ισπανία έχουν εμπλακεί σε μια υπόθεση πώλησης επενδυτικών προϊόντων συναλλάγματος υψηλού κινδύνου σε επιχειρήσεις της Ισπανίας, χωρίς να έχουν ενημερώσει επαρκώς τους πελάτες για τους κινδύνους. Η τράπεζα ερευνά την υπόθεση από το 2019 και τώρα αναμένεται να ολοκληρωθεί η έρευνα, αλλά πληροφορίες που διέρρευσαν στους FT αναφέρουν ότι ο Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ και η γερμανική εποπτική αρχή, Bafin, δεν έχουν ικανοποιηθεί από τη μεθοδολογία της έρευνας και τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν. Να δούμε τώρα αν θα υπάρξουν και συνέπειες.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες της στήλης παρέχονται αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως συμβουλή, πρόταση, προσφορά για αγορά ή πώληση κινητών αξιών, ούτε ως προτροπή για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε μορφής επένδυσης. Δεν υφίσταται ουδεμία ευθύνη της ιστοσελίδας για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
