Με ανακούφιση άκουσαν την ομιλία του πρωθυπουργού την ΔΕΘ οι τράπεζες αλλά και χρηματιστές. Η απουσία αναφορών για τις τράπεζες και την κερδοφορία τους και η εγκατάλειψη της αρκετά επιθετικής ρητορικής που είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση (και ακόμα περισσότερο διάφοροι κυβερνητικοί παράγοντες) το τελευταίο διάστημα διασκέδασε τις σχετικές ανησυχίες. Μεταξύ μας, θα ήταν κάπως περίεργο να βγάλει στη σέντρα τις τράπεζες ο πρωθυπουργός, τη στιγμή που η κυβέρνηση, μέσω του ΤΧΣ, έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες και τις επαφές για την πώληση σε επενδυτές του 10% (από το 18,39% που συνολικά κατέχει το ΤΧΣ) των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζει σε βάθος τα των αγορών και ότι θα ήταν παράλογο να βάλει θέμα κερδών –πολύ περισσότερο, έκτακτων φόρων όπως επέβαλε στα διυλιστήρια- τι στιγμή που η κυβέρνηση επιχειρεί την διάθεση μετοχών της Εθνικής στη διεθνή επενδυτική κοινότητα.
-- Το ερώτημα βεβαίως είναι κατά πόσο η ίδια λογική θα πρυτανεύσει και μετά το placement. Διότι, όταν με το καλό δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα για τη χρήση του 2024 (μέσα Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου) και τα οποία θα είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετικά, ίσως επανέλθουν οι πιέσεις περί έκτακτου φόρου.
-- Για να δούμε. Πάντως πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι τα placement λειτουργούν σαν ασπίδα, δεδομένου ότι εκτός του πακέτου που θα πωληθεί τις επόμενες εβδομάδες έχουν διατεθεί κυρίως σε ξένους και άλλα μεγάλο πακέτα τραπεζικών μετοχών (Πειραιώς – Εθνική). Και δεν μας φαίνεται πιθανό οι ξένοι να μην ζήτησαν και να μην έλαβαν διαβεβαιώσεις περί μη αιφνιδιασμού.
-- Επίσης αποτρεπτικά στο ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου λειτουργεί και το Χρηματιστήριο. Δεδομένου ότι η εγχώρια αγορά είναι τραπεζοκεντρική, ένας έκτακτος φόρος στις τράπεζες θα μπορούσε να «διαλύσει» τον Γενικό Δείκτη. Φανταστείτε τις τραπεζικές μετοχές να υποχωρούν κατά -20% όπως συνέβη με την μετοχή της Motor Oil μετά τον φορολογικό αιφνιδιασμό.
-- Βέβαια όλα αυτά είναι σχετικά καθώς στην Ελλάδα ζούμε και μέχρι τον Μάρτιο του 2025 έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Άλλωστε και στα διυληστήρια δόθηκαν διαβεβαιώσεις το 2023 ότι ο έκτακτος φόρος ήταν μια ειδική κατάσταση που δεν θα επαναληφθει και τελικά επιβλήθηκε ξανά άλλος ένας έκτακτος φόρος.
Η Microsoft και το τέρας της γραφειοκρατίας
Φως στο τούνελ βλέπει η εμβληματική επένδυση ύψους 1 δισ.της Microsoft στην Ελλάδα για την κατασκευή τριών data center, καθώς ξεπεράστηκαν και οι τελευταίες γραφειοκρατικές δυσκολίες, τουλάχιστον για ένα τμήμα της έκτασης, για να εκδοθεί η πρώτη οικοδομική άδεια. Η επένδυση που είχε ανακοινωθεί αρχικά τον Οκτώβριο του 2020 έχει περάσει από μια γραφειοκρατική Οδύσσεια και είχε τεθεί σε κίνδυνο η ολοκλήρωση του εγχειρήματος εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των σκοπέλων που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Microsoft. Το πρόβλημα, βεβαίως, ήταν... κλασικό για τα ελληνικά δεδομένα: εντοπίστηκαν αρχαία στο ακίνητο όπου θα ανεγερθεί το data center. Τελικά, η κινητοποίηση της κυβέρνησης και των τοπικών αρχών και η διάθεση να ξεπεραστούν οι δυσκολίες επέτρεψαν στη Microsoft να εξασφαλίσει την οικοδομική άδεια, έστω και τέσσερα χρόνια μετά την εξαγγελία της επένδυσης από τον πρωθυπουργό και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Microsoft, Μπραντ Σμιθ (εδώ το σχετικό βίντεο). Είναι αξιοσημείωτο ότι η επένδυση της Microsoft σηματοδότησε την αλλαγή πίστας για την Ελλάδα στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, και έφερε την χώρα μας στον παγκόσμιο χάρτη για την διακίνηση δεδομένων, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν οι κολοσσοί Google και Amazon, καθώς και η γαλλική Data4.
-- Τέλος καλό, όλα καλά. Όμως, η όλη υπόθεση αφήνει ορισμένες «πικρές» απορίες. Αν μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, που το «αφεντικό» της μπορεί να σηκώνει ανά πάσα στιγμή το τηλέφωνο και να μιλάει με τον πρωθυπουργό, πέρασε από «σαράντα κύματα» για να εκδώσει μια οικοδομική άδεια, τι ακριβώς θα αντιμετωπίσει ένα μικρός επιχειρηματίας που θα βρεθεί μόνος του μπροστά στο τέρας της ελληνικής γραφειοκρατίας; Επίσης, ακόμη και αν ο Μπραντ Σμιθ κατάφερε να ξεμπλοκάρει την επένδυση της Microsoft, τι θα λέει άραγε σε συνομιλητές του από τον επιχειρηματικό κόσμο, όταν τον ρωτούν για την εμπειρία του στην Ελλάδα; Θα προβάλλει τη χώρα μας ως ιδανική για επενδύσεις, ή θα τους λέει «μακριά, θα μπλέξετε»;
-- Δυστυχώς, η υπόθεση αυτή, αν και επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα είναι πλέον ελκυστική για επενδύσεις, ωστόσο το περιβάλλον, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει, παραμένει εχθρικό, με τη γραφειοκρατία να ναρκοθετεί κάθε βήμα που θα κάνει ένας επενδυτής.
Η αμηχανία της Λαγκάρντ
Ήταν μια αμήχανη στιγμή στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου της Κριστίν Λαγκάρντ. Δημοσιογράφος ζήτησε σχόλιο της προέδρου της ΕΚΤ για την εξαγορά μετοχών της γερμανικής Commerzbank από την ιταλική Unicredit, υπενθυμίζοντας ότι η κεντρική τράπεζα συνεχώς δηλώνει την υποστήριξή της στις διασυνοριακές τραπεζικές συμφωνίες, που θα δημιουργούσαν μεγαλύτερα και ισχυρότερα σχήματα στην ευρωπαϊκή αγορά. Η Λαγκάρντ απέφυγε το... δόλωμα και δεν επανέλαβε πόσο καλές είναι οι διασυνοριακές εξαγορές και συγχωνεύσεις και πόσο τις υποστηρίζει η ΕΚΤ. Αναφέρθηκε μόνο «στεγνά» στον εποπτικό ρόλο που ασκεί η ΕΚΤ, μέσω του SSM, λέγοντας ότι αν έλθει η ώρα που η Unicredit θα ξεπεράσει το προβλεπόμενο όριο συμμετοχής (10%) θα γίνει ο απαιτούμενος έλεγχος της συμφωνίας από τον SSM. Η στάση της Λαγκάρντ επιβεβαιώνει αυτό που όλοι ξέρουν: η Ευρώπη είναι μια πολύ ιδιόμορφη ενιαία/κοινή αγορά. Μπορεί η οικονομική λογική να λέει ότι δύο τράπεζες από διαφορετικές χώρες θα πήγαιναν καλύτερα αν συγχωνεύονταν, αλλά υπάρχουν και οι εθνικές διαχωριστικές γραμμές, που πάντα περιπλέκουν όλες τις κινήσεις ενοποίησης. Για παράδειγμα, στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι καθόλου εύκολο να χωνέψει ένας Γερμανός καγκελάριος, ή ένας απλός πολίτης, ότι μια ιταλική τράπεζα έχει υπερδιπλάσια κεφαλαιοποίηση από την Deutsche Bank και έρχεται στη Γερμανία με σκοπό να εξαγοράσει μια άλλη μεγάλη γερμανική τράπεζα, που μάλιστα είχε διασωθεί με λεφτά των φορολογούμενων, και να παίξει ηγετικό ρόλο στη γερμανική οικονομία.
-- Αυτά βεβαίως τα γνωρίζει πολύ καλά η Κρ. Λαγκάρντ, γι' αυτό και μετράει με τόση προσοχή τα λόγια της: ξέρει ότι αρχίζει να μυρίζει... μπαρούτι και ότι μια κουβέντα παραπάνω, υπέρ ή κατά του deal, από τον... διαιτητή του τραπεζικού συστήματος θα μπορούσε να προκαλέσει πολιτικές εκρήξεις.
Τα βρήκαν Αθήνα και Λευκωσία;
Για νέα συμφωνία μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας σχετικά με τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου έκαναν λόγο ορισμένα δημοσιεύματα χθες, χωρίς να το επιβεβαιώνουν οι αρμόδιες αρχές. Το σίριαλ σχετικά με το Great Sea Interconnector συνεχίζεται και φαίνεται ότι αν δεν υπάρχει οριστική συμφωνία με όλες τις υπογραφές, δεν επιβεβαιώνει κανείς τίποτα. Από την άλλη, όμως, δεν διαψεύδεται και επισήμως η πληροφορία. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις και ότι έπεσαν οι τόνοι μεταξύ των δύο πλευρών τις τελευταίες ημέρες. Και φαίνεται λογικό αυτό που ακούγεται, περί ενός συμβιβασμού όπου το πιθανό κόστος των γεωπολιτικών κινδύνων θα μοιραστούν εξίσου η Ελλάδα και η Κύπρος.
-- Χθες ήταν η σειρά του υπουργού Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ Έλι Κοέν να παρέμβει. Αν και το καλώδιο θα επεκταθεί μέχρι το Ισραήλ, δεν έχουν ακουστεί και πολύ οι απόψεις των Ισραηλινών, καθώς κυριαρχεί η συζήτηση για τα θέματα της Αθήνας και της Λευκωσίας. Σε ανάρτηση του στο X, ο υπουργός ανέφερε ότι επικοινώνησε με τον υπουργό Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργο Παπαναστασίου, σε μια συζήτηση όπου «υπογραμμίσαμε την ισχυρή σχέση και τη συνεχή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου και τόνισα τη μεγάλη σημασία του έργου "Great Sea Interconnector" για το Ισραήλ. Το έργο θα συνδέσει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ με το ευρωπαϊκό μέσω Κύπρου και Ελλάδας και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή. Αυτό το πρωτοποριακό έργο αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε διάφορες αγορές ενέργειας και ενισχύει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο».
-- Απ' ό,τι φαίνεται τα επόμενα 24ώρα θα είναι κρίσιμα για τη συμφωνία.
Παρασκευή και 13 με τη Moody's
Σχεδόν βέβαιη θεωρείται η αναβάθμιση της Ελλάδας και από τη Moody's στην επενδυτική βαθμίδα, στη νέα αξιολόγηση που θα ανακοινωθεί απόψε. Με αυτή την αναβάθμιση, η Ελλάδα θα έχει πλέον το investment grade και από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, ενώ αναμένεται ότι θα ακολουθήσουν και αναβαθμίσεις τραπεζών, ώστε να προσαρμοστούν στη νέα αξιολόγηση του Δημοσίου. Την αναβάθμιση ουσιαστικά έχει προαναγγείλει, με αρκετό χιούμορ, κορυφαίο στέλεχος της Moody's, ο Κόλιν Έλις, που είχε μιλήσει σχετικά στο συνέδριο του Economist στις αρχές Ιουλίου. Όπως είχε πει τότε, η επόμενη ημερομηνία αξιολόγησης της Ελλάδας είναι την Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου και θεωρεί βέβαιο ότι θα συζητηθεί η αναβάθμιση της Ελλάδας. Απέφυγε να προβλέψει ευθέως το αποτέλεσμα, αλλά είπε χαρακτηριστικά: «Έχω ένα προαίσθημα ότι θα είναι μια πολύ πιο ευχάριστη ημέρα από την Παρασκευή και 13 της γνωστής σειράς ταινιών θρίλερ».
Η Aegean και τα 814 εκατ.
Πλήρωσε μέρισμα, νωρίτερα εξαγόρασε τα warrants του Δημοσίου, αλλά παρότι έφυγαν 153 εκατ. από το ταμείο της, αυτό «αβγάτισε» και ξεπερνά τα 814 εκατ. ευρώ. Ο λόγος, βεβαίως, για την Aegean: όπως είπε στην τηλεδιάσκεψη των αναλυτών για τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος τηςAEGEAN, Μιχάλης Κουβελιώτης, παρά την εξαγορά των warrants από το Δημόσιο έναντι 85,4 εκατ. ευρώ στις 02.01.2024, αλλά και την πρώτη μετά από μία τετραετία, καταβολή μερίσματος ύψους 67,6 εκατ. ευρώ στους μετόχους στις 27.05.2024, τα ταμειακά αποθέματα και τα άμεσα ρευστοποιήσιμα χρηματοοικονομικά στοιχεία αυξήθηκαν σε 814,4 εκατ. στο τέλος Ιουνίου από 706,3 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2023, κυρίως χάρη στις θετικές ταμειακές ροές αλλά και τις προπωλήσεις εισιτηρίων της καλοκαιρινής περιόδου.
-- Κατά τα άλλα, η εταιρεία στοιχηματίζει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυτό το φθινόπωρο. Μετά την καλή πορεία του Ντουμπάι, θα πετάει από τον Οκτώβριο και προς το Άμπου Ντάμπι. Ακόμη θα συνδέσει την Αθήνα με το Λας Πάλμας (Γκραν Κανάρια) και τη Θεσσαλονίκη με το Άμστερνταμ. Η αεροπορική επενδύει στην επέκταση της σεζόν για να βελτιώσει την κερδοφορία της σε όλη τη διάρκεια του έτους και να αμβλύνει τις επιπτώσεις από τη σταδιακή καθήλωση μέρους του στόλου των νέων Airbus Α320/Α321 neo για τους απαραίτητους πρόωρους ελέγχους στους κινητήρες GTF. Διαδικασία που έχει επιβαρύνει σημαντικά το κόστος της εταιρείας σε καύσιμα, το κόστος συντήρησης αλλά και τα μισθώματα αεροσκαφών. Σύμφωνα με την εταιρεία, η αποζημίωση που λαμβάνεται από τον κατασκευαστή, καλύπτει σημαντικό μέρος αλλά σε καμία περίπτωση το σύνολο της αύξησης του κόστους και τις απώλειες προσφοράς επιπλέον διαθεσίμων θέσεων.
Τα νεύρα των Τούρκων
Γράφαμε την Τετάρτη για τον Οδικό Χάρτη Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ, που προβλέπει, μεταξύ άλλων, και την «οικοδόμηση διαλειτουργικότητας μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων» των δύο χωρών. Μόλις στέγνωσε το μελάνι της σχετικής ανακοίνωσης -σημειωτέον ότι για πρώτη φορά οι δύο χώρες μπαίνουν σε τέτοιας μορφής αμυντική συνεργασία- το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έδειξε με τον πιο σαφή τρόπο την ενόχληση της Άγκυρας. «Αυτά τα βήματα», όπως ισχυρίζεται σε ανακοίνωσή του, «υπονομεύουν την ουδετερότητα της θέσης των ΗΠΑ έναντι της Κύπρου και καθιστούν δυσκολότερη την κατάληξη σε μια δίκαιη, διαρκή και βιώσιμη λύση του ζητήματος της Κύπρου».
-- Αυτό, βεβαίως, δεν είναι το μόνο πρόβλημα που έχει αυτόν τον καιρό ο Ερντογάν με τις ΗΠΑ. Αν χάσει ο Ντόναλντ Τραμπ τις εκλογές του Νοεμβρίου, όπως φαίνεται ότι είναι και το πιθανότερο, ο Ερντογάν θα περάσει άλλη μια πολύ δύσκολη τετραετία με εχθρικό τον Λευκό Οίκο.
Η Λεπέν περιμένει στη γωνία...
Αρκετά περίεργα τα δεδομένα στη γαλλική πολιτική σκηνή. Πριν από τον β’ γύρο των βουλευτικών εκλογών, τα κόμματα από το κέντρο έως την άκρα αριστερά ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να μην κερδίσει την πρώτη θέση η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν. Η προσπάθεια αποδείχθηκε επιτυχημένη, αλλά ακολούθησε ένας δίμηνος αγώνας προκειμένου ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμ. Μακρόν να βρει το πρόσωπο που θα τον ικανοποιούσε και να τον τοποθετήσει στη θέση του πρωθυπουργού. Αυτό βρέθηκε στο όνομα του πρώην Επιτρόπου, Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος καλείται να περάσει τον σκόπελο του Κοινοβουλίου, το οποίο πρέπει να εγκρίνει την τοποθέτησή του στον θώκο και κατόπιν να… τρέξει για να καταθέσει το προσχέδιο προϋπολογισμό του 2025.
-- Προκειμένου, όμως, ο Μπαρνιέ να βγει νικητής από τη μάχη στο Κοινοβούλιο θα πρέπει να τον στηρίξει η Λεπέν, με δεδομένο ότι ο αριστερός συνασπισμός έχει ταχθεί εναντίον του. Όπως τονίζουν οι πολιτικοί αναλυτές η ακροδεξιά τελικά αποτελεί τον βασικό «παίκτη» που θα καθορίσει το μέλλον της γαλλικής κυβέρνησης και είναι βέβαιο ότι εάν δώσει τη στήριξή της στον Μπαρνιέ θα το πράξει μετά από σημαντικά ανταλλάγματα, με κομβικό αυτό της αλλαγής του εκλογικού νόμου.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες της στήλης παρέχονται αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως συμβουλή, πρόταση, προσφορά για αγορά ή πώληση κινητών αξιών, ούτε ως προτροπή για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε μορφής επένδυσης. Δεν υφίσταται ουδεμία ευθύνη της ιστοσελίδας για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.