Νέα δεδομένα δημιουργούνται στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά, μετά τη συμφωνία των πιστωτών για την απορρόφηση της ΑΝΕΚ από τον όμιλο Attica Group, τον μεγαλύτερο ακτοπλοϊκό όμιλο της χώρας και έναν από τους μεγαλύτερους σε όλο τον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, θα αποτελέσει πρόκληση για τη διοίκηση του νέου ομίλου η εξυπηρέτηση του εξαιρετικά υψηλού δανεισμού.
Πλέον, η Attica Group είναι η 5η μεγαλύτερη ακτοπλοϊκή εταιρεία στον κόσμο όσον αφορά τους επιβάτες και 7η στην παγκόσμια κατάταξη όσον αφορά στη γραμμική δυνατότητα φόρτωσης οχημάτων, ενώ η ΑΝΕΚ κατατάσσεται στην 18η θέση. Αριθμοί που αν μη τι άλλο δείχνουν το εκτόπισμα και την τεράστια δυναμική της ελληνικής ακτοπλοΐας.
Η συμφωνία περιλαμβάνει τη συγχώνευση με απορρόφηση της ΑΝΕΚ από την Attica Group, με σχέση ανταλλαγής μία κοινή ή προνομιούχο μετοχή της ΑΝΕΚ προς 0,1217 νέες κοινές ονομαστικές μετοχές της Attica Group και την καταβολή του ποσού των 80 εκατ. ευρώ προς πλήρη και ολοσχερή εξόφληση του δανεισμού της ΑΝΕΚ προς τους πιστωτές από το ενοποιημένο σχήμα που θα προκύψει κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συγχώνευσης.
Οι πιστωτές αποδέχθηκαν ένα «κούρεμα» που ξεπερνά τα 2/3 του χρέους της ΑΝΕΚ, με ανεξόφλητο κεφάλαιο ύψους 236,4 εκατ. ευρώ πλέον του συνόλου ανεξόφλητων τόκων ως την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συναλλαγής.
Ο μεγάλος βραχνάς του δανεισμού
Σημειώνεται ότι ο συνολικός δανεισμός της Attica Group (χωρίς την ΑΝΕΚ) διαμορφώνεται με βάση στοιχεία τέλους α’ εξαμήνου στα 467,42 εκατ. ευρώ (έναντι 481,59 εκατ. στο τέλος του 2021), κάτι που σημαίνει ότι ο όμιλος έχει μπροστά του πολύ δρόμο μέχρι να αρχίσει να εξυπηρετεί με βιώσιμο τρόπο το χρέος του.
Το μεγάλο στοίχημα είναι να αυξηθεί η λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) αρκετά, ώστε να αντιμετωπίζονται χωρίς δυσκολίες οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους. Αναλυτές επισημαίνουν ότι ακόμη και πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, που επιδείνωσε δραματικά τα οικονομικά μεγέθη της Attica, η σχέση του καθαρού δανεισμού προς τα EBITDA ήταν αρκετά υψηλή, στις 3,9 φορές, τη στιγμή που θεωρείται γενικά ως αποδεκτό όριο για να εξυπηρετείται ομαλά ο δανεισμός οι τρεις φορές.
Η εικόνα επιδεινώθηκε έντονα με την πανδημία και την επιδείνωση των στοιχείων της λειτουργικής κερδοφορίας. Στο τέλος α’ εξαμήνου 2021 ο δείκτης είχε εκτιναχθεί στις 10,63 φορές και συνέχισε να χειροτερεύει το α’ εξάμηνο του 2022, ανεβαίνοντας στις 10,88 φορές. Εξάλλου, όπως φαίνεται στον πίνακα, το επόμενο 12μηνο η Attica θα έχει να αντιμετωπίσει μεγάλου ύψους αποπληρωμές δανείων, που ανέρχονται στο ποσό των 113,8 εκατ. ευρώ.
Ο ενοποιημένος δανεισμός της Attica (στοιχεία 30ης Ιουνίου 2022)
Μακροπρόθεσμες Δανειακές Υποχρεώσεις | 30.6.2022 | 31.12.2021 |
Υποχρεώσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης | 20.654 | 5.733 |
Δάνεια με εξασφαλίσεις | 17.858 | 39.722 |
Ομολογιακά δάνεια με εξασφαλίσεις | 424.794 | 418.285 |
Επιστρεπτέα προκαταβολή | - | 2.575 |
Μείον: Μακροπρόθεσμα δάνεια πληρωτέα την επόμενη χρήση | -120.818 | -119.956 |
Σύνολο μακροπρόθεσμων δανείων | 342.488 | 346.359 |
Βραχυπρόθεσμες Δανειακές Υποχρεώσεις | 30.6.2022 | 31.12.2021 |
Υποχρεώσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης | 6.981 | 1.731 |
Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (Factoring) | 34 | 3.778 |
Τραπεζικός δανεισμός με εξασφαλίσεις | 3.200 | 11.500 |
Επιστρεπτέα προκαταβολή | 873 | - |
Πλέον: Μακροπρόθεσμα δάνεια πληρωτέα την επόμενη χρήση | 113.837 | 118.225 |
Σύνολο βραχυπρόθεσμων δανείων | 124.925 | 135.234 |
Σύνολο δανεισμού | 467.413 |
Σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις της ΑΝΕΚ, πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία με τους πιστωτές και τους μετόχους αφήνει πίσω της χρέη προς το Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, προμηθευτές και εργαζόμενους, τα οποία αναλαμβάνει να εξυπηρετήσει η νέα εταιρεία, καθώς το «κούρεμα» αφορά μόνο τους πιστωτές οι οποίοι διατηρούν ενυπόθηκα δάνεια. Στο τέλος της τρέχουσας χρήσης ή το αργότερο στις αρχές του 2023, οι μέτοχοι της ΑΝΕΚ θα βρεθούν να κατέχουν περίπου το 11,5% της νέας Attica που θα προκύψει από τη συγχώνευση.
Αυξημένες λειτουργικές ζημιές λόγω πετρελαίου
Σ’ ό,τι αφορά τα μεγέθη της Attica Group, το 1ο εξάμηνο του 2022 παρουσίασε ενοποιημένες πωλήσεις 201,45 εκατ. ευρώ, έναντι 122,19 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ οι ενοποιημένες ζημιές προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν στα 9,61 εκατ. έναντι 4,38 εκατ. ευρώ πέρυσι. Η μεγάλη αύξηση των λειτουργικών ζημιών αποδίδεται κυρίως στο κόστος των καυσίμων, το οποίο αυξήθηκε κατά 131%.
Οι ενοποιημένες ζημιές μετά από φόρους διαμορφώθηκαν στα 30,54 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 34,05 στο αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Με την άρση του μειωμένου πρωτοκόλλου μεταφοράς επιβατών στα πλοία από τα μέσα Μαρτίου 2022, ο κύκλος εργασιών του ομίλου αυξήθηκε κατά 65% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, σηματοδοτώντας την σταδιακή επαναφορά των εργασιών του ομίλου στα προ Covid- 19 επίπεδα.
Οι προκλήσεις
Ο νέος όμιλος έχει να αντιμετωπίσει τη βασική πρόκληση της μεγέθυνσης των εργασιών του ύστερα από μια πολύ δύσκολη περίοδο, με τρόπο ώστε να επανέλθει με βιώσιμο τρόπο σε κερδοφορία που θα είναι επαρκής τουλάχιστον για την ομαλή εξυπηρέτηση των δανείων. Σε αυτή την εξίσωση, κρίσιμο ρόλο, εκτός από την αύξηση της επιβατικής κίνησης, θα έχουν οι τιμές των καυσίμων, που αποτελούν πηγή συνεχούς πίεσης στην κερδοφορία το τελευταίο διάστημα.
Σημειώνονται, επίσης, σαν ένα «βαρίδι» για τη ρευστότητα του ομίλου, οι καθυστερήσεις του Δημοσίου στην καταβολή οφειλών από τον Ιούνιο του 2021 για τις άγονες γραμμές, (που με βάση πληροφορίες για την Attica, που φέρει και το μεγαλύτερο βάρος για την κάλυψη των απομακρυσμένων νησιών ανέρχεται στο ύψος των 46 εκατ. ευρώ).
Πάντως, μια ανάσα δίνει το ότι διασφαλίστηκε με παρέμβαση του υπουργού Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη παράταση εξαίρεσης από την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού FuelEU Maritime έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029 για τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους. Η απόφαση αυτή που ελήφθη τον Ιούνιο από το Συμβούλιο Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ελληνική ακτοπλοΐα, που θα επιβαρυνόταν με τεράστια κόστη μετάβασης στα «καθαρά» καύσιμα.
Τα νέα στοιχήματα
Μέσω της συμφωνίας των πιστωτών (Τρ. Πειραιώς, Alpha Bank, ASTIR NPL FINANCE 2020-1 DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, CROSS OCEAN AGG COMPANY I) για την απορρόφηση και εν τέλει τη διάσωση της ΑΝΕΚ, επιτυγχάνονται πολλά:
- Πρώτο και σπουδαιότερο είναι ότι γίνεται ένα βήμα για να διασωθεί ένας ιστορικός και εμβληματικός ακτοπλοϊκός όμιλος, η ΑΝΕΚ, ενώ διασώζονται και οι θέσεις εργασίας.
- Δεύτερον, παραμένει σε ελληνικά χέρια η ελληνική ακτοπλοΐα, καθώς πλέον ο όμιλος Attica Group αποκτά ένα πολύ ισχυρό μέγεθος, ακόμη και για τα διεθνή δεδομένα.
- Η νέα Attica Group, θα έχει το μέγεθος ώστε να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις μεγάλες απαιτήσεις χρηματοδότησης της ανανέωσης και μετασχηματισμού του στόλου της, σύμφωνα με τα νέα περιβαλλοντικά πρότυπα που υπαγορεύουν οι διεθνείς κανονισμοί.
Ζητούμενο είναι να βρεθεί φόρμουλα εξορθολογισμού δρομολογίων με τις Μινωικές Γραμμές του ομίλου Γκριμάλντι, καθώς πλέον η Attica Group μαζί με τις Μινωικές θα έχουν σε πολλά δρομολόγια επικάλυψη, όπως δύο δρομολόγια στα Χανιά, ενώ υπάρχει ταύτιση και στην Αδριατική. Μεγάλο ενδιαφέρον θα έχουν το επόμενο διάστημα οι κινήσεις του ομίλου Γκριμάλντι που δραστηριοποιείται στις ελληνικές θάλασσες μέσω των Μινωικών Γραμμών, ενώ υπάρχει και ο ανταγωνισμός από τη Seajets που έχει ισχυρή παρουσία στο Αιγαίο.
Το εκτόπισμα της Attica Group
Η Attica Group έχει καταστεί πλέον ένας «εθνικός πρωταθλητής», έχοντας ξεχωρίσει εδώ και πολλά χρόνια στα ακτοπλοϊκά δρώμενα της χώρας μας, συνάμα με τη διασφάλιση της απρόσκοπτης συνδεσιμότητας των νησιών, έργο που ασφαλώς είναι κρίσιμης εθνικής σημασίας.
H Attica Group δραστηριοποιείται στην επιβατηγό ναυτιλία μέσω των Superfast Ferries, Blue Star Ferries, Hellenic Seaways και Africa Morocco Link με συνολικά 36 πλοία που προσφέρουν θαλάσσιες μεταφορικές υπηρεσίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα πλοία του στόλου της ταξιδεύουν σε τέσσερις χώρες, σε 60 μοναδικούς προορισμούς, ενώ προσεγγίζουν 71 λιμάνια. Παράλληλα, μεταφέρουν πάνω από 7 εκατ. επιβάτες, 1 εκατ. Ι.Χ. οχήματα και 400.000 φορτηγά αυτοκίνητα ετησίως.
Όλα τα πλοία του Ομίλου είναι ιδιόκτητα, πλην ενός επιβατηγού – οχηματαγωγού που τελεί υπό μακροχρόνια ναύλωση. Τα πλοία του Ομίλου πραγματοποίησαν ακτοπλοϊκά δρομολόγια στην Ελλάδα (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη, Β.Α. Αιγαίο, Σαρωνικό και Σποράδες) και στις γραμμές σύνδεσης Ελλάδας - Ιταλίας (Διεθνείς Πλόες), ενώ ένα πλοίο ήταν ναυλωμένο στο εξωτερικό.
Μετά την ολοκλήρωση της απορρόφησης της ΑΝΕΚ, θα δημιουργηθεί ένας όμιλος που θα διαχειρίζεται περί τα 44 πλοία σε όλες τις γραμμές της Ελλάδας και της Ιταλίας. Τα πλοία του ομίλου θα δραστηριοποιούνται στις δύο χώρες, εξυπηρετώντας 62 προορισμούς, εκτελώντας σε ετήσια βάση κατά μέσο όρο πάνω από 13.000 δρομολόγια.
Η ΑΝΕΚ: Η σημερινή θέση και η ιστορία της
Σε λειτουργικό επίπεδο, το 2021 ο όμιλος της ΑΝΕΚ δραστηριοποιήθηκε με ιδιόκτητα και ναυλωμένα πλοία (εννέα πλοία συνολικά) σε γραμμές της Αδριατικής (Ανκόνα, Βενετία), της Κρήτης (Χανιά, Ηράκλειο), των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων. Στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα συνεχίστηκε η εκτέλεση δρομολογίων σε γραμμές δημόσιας υπηρεσίας. Στις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής τα πλοία του ομίλου συνέχισαν να εκτελούν συνδυασμένα δρομολόγια κοινοπρακτικά με πλοία της Attica Group, ενώ συνεχίστηκε η εκναύλωση ενός πλοίου στο εξωτερικό.
Η Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρεία Κρήτης ιδρύθηκε στις 10 Απριλίου του 1967 με τον διακριτικό τίτλο ANEK LINES και αρχικούς μετόχους απλούς ανθρώπους της Μεγαλονήσου που ήθελαν μεγάλα και ασφαλή πλοία στα συχνά ταξίδια τους προς την Ηπειρωτική Ελλάδα με πρωτοβουλία του μακαριστού Επισκόπου Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη.
Η δραστηριοποίηση της ΑΝΕΚ στον χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας ήταν τομή για τη χώρα. Άρχισε τον Σεπτέμβριο του 1970 με τη δρομολόγηση του πρώτου πλοίου της «ΚΥΔΩΝ» στη γραμμή Πειραιά – Χανιά.
Ο μεγάλος και σύγχρονος στόλος της σήμερα περιλαμβάνει οκτώ ιδιόκτητα πλοία, ελληνικού νηολογίου, τα οποία είναι πιστοποιημένα με τα Διεθνή Συστήματα Ασφάλειας και Ποιότητας ISM & ISPS Systems, ΙSO & HACCP αντίστοιχα. Απασχολεί κατά μέσο όρο 650 εργαζόμενους στο σύνολο των πληρωμάτων και των διοικητικών υπηρεσιών ξηράς, ενώ η έδρα της είναι στα Χανιά.