Σε «μαγνήτη» προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων εξελίσσεται φέτος η ελληνική αγορά ακινήτων, καθώς, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά την διάρκεια του φετινού πρώτου εξαμήνου καταγράφηκε αύξηση της τάξεως του 94,6% στις εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό για την αγορά ακινήτων.
Αυτό σημαίνει ότι το τελικό μέγεθος πιθανώς να προσεγγίσει ή και να ξεπεράσει τα 2,5 δις ευρώ, εφόσον διατηρηθεί ο ίδιος ρυθμός μέχρι το τέλος του έτους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις αρχές της δεκαετίας, όταν η οικονομική κρίση είχε «χτυπήσει κόκκινο», οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων στην αγορά ακινήτων (π.χ. απευθείας αγορά, ανάπτυξη ακινήτου κτλ.) σπάνια ξεπερνούσαν τα 150-200 εκατ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν στο 1/10 του σημερινού επιπέδου.
Η εξέλιξη αυτή λαμβάνει ακόμα μεγαλύτερη σημασία, αν συνεκτιμηθεί ότι ακόμα δεν έχουν αποτυπωθεί τα στοιχεία από τις αγοραπωλησίες του φετινού καλοκαιριού, διάστημα κατά το οποίο κορυφώνονται οι κινήσεις ξένων αγοραστών στον κλάδο των εξοχικών κατοικιών.
Στο σύνολο του 2018, υπολογίζεται ότι επενδύθηκαν περίπου 1,3 δις ευρώ στην εγχώρια αγορά ακινήτων, εκ των οποίων περί τα 655 εκατ. ευρώ αφορούσαν απευθείας αγορές ακινήτων. Επιπλέον 650 εκατ. ευρώ αφορούσαν ανακατασκευές υφιστάμενων κτιρίων, ή αναπτύξεις νέων. Αντίστοιχα, το 2017 το σχετικό ποσό προσέγγισε τα 500 εκατ. ευρώ, δείγμα της σημαντικής αύξησης των τελευταίων ετών.
Αγοράζουν αστικά ακίνητα
Πέραν της δεδομένης ζήτησης για εξοχικές κατοικίες στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, οι ξένοι επενδυτές στην ελληνική αγορά ακινήτων προχωρούν πλέον και σε μαζικές αγορές αστικών ακινήτων, σε όλη την Αττική, είτε για την εκμετάλλευσή τους μέσω των ψηφιακών πλατφορμών βραχυχρόνιων μισθώσεων (π.χ. Airbnb), είτε για να αποκτήσουν άδεια παραμονής στο πλαίσιο του σχετικού προγράμματος επενδυτικών “βίζα” (Golden Visa). Ήδη, από την έναρξη του σχετικού προγράμματος, στα μέσα του 2013 και μέχρι τις αρχές του φετινού Ιουνίου, έχουν χορηγηθεί πάνω από 4.500 άδειες διαμονής.
Η χρυσή βίζα
Μάλιστα, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το εν λόγω πρόγραμμα αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, με την έμφαση να δίνεται στην προσέλκυση ανθρώπων ακόμα υψηλότερου εισοδήματος, οι οποίοι εξακολουθούν να προτιμούν άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως η Ισπανία και η Κύπρος.
Επίσης, στόχος του οικονομικού επιτελείου, είναι και η παροχή κινήτρων, ώστε να αυξηθεί και ο αριθμός των φορολογικών κατοίκων, καθώς σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των επενδυτών ακινήτων, δεν διαμένουν μόνιμα στην χώρα και συνεπώς τα σταθερά έσοδα για το δημόσιο ταμείο είναι χαμηλά.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται ακόμα η χορήγηση ελληνικής υπηκοότητας (πέραν δηλαδή της άδειας παραμονής) σε όσους επενδυτές από χώρες εκτός Ε.Ε. αποκτήσουν ακίνητα αξίας τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ανάλογο πρόγραμμα με αυτό που «τρέχει» με ιδιαίτερη απήχηση και η Κύπρος.
Περιορισμοί και έλεγχοι
Παράλληλα, προκειμένου να μην εγείρει αντιδράσεις εντός κι εκτός των τειχών, η κυβέρνηση σχεδιάζει το εν λόγω πρόγραμμα στην Ελλάδα να εισαχθεί με περιορισμό των αριθμών εκδιδόμενων διαβατηρίων σε μόλις 200 ετησίως. Επίσης, προκειμένου να αποφεύγονται πρακτικές, όπως ξέπλυμα μαύρου χρήματος, που αποτελεί δεδομένο κίνδυνο, θα γίνεται ενδελεχής έλεγχος του ενδιαφερόμενου, αξιοποιώντας και διεθνές ελεγκτικές υπηρεσίες.
Την ελληνική υπηκοότητα θα μπορεί να λάβει και πολίτης τρίτης χώρας ακόμα και αν έχει αποκτήσει τα ακίνητα αυτής της αξίας μέσω νομικού προσώπου με την προϋπόθεση ότι οι μετοχές και τα εταιρικά μερίδια να ανήκουν εξ ολοκλήρου στον ίδιο.
Θα πρέπει επίσης να καθίσταται μόνιμος κάτοικος Ελλάδας με κατοικία αγοραίας αξίας 500.000 ευρώ κια να καταβάλλει ετησίως τουλάχιστον 50.000 ευρώ για έξοδα συντήρησης της κατοικίας. Με τον τρόπο αυτό, τα οικονομικά οφέλη από την εν λόγω κίνηση θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς θα ενισχύονται οι ροές εσόδων προς τα δημόσια ταμεία, ενώ παράλληλα θα τονωθεί και ο κλάδος των ακινήτων, με ένα πιο βιώσιμο τρόπο απ’ ότι μέχρι σήμερα.
Άλλωστε, σύμφωνα με μεσιτικά γραφεία, όσο οι τιμές των κατοικιών κινούνται ανοδικά, τάση, η οποία έχει ξεκινήσει ήδη από τις αρχές του 2018, τόσο αρκετοί ξένοι επενδυτές θα κινούνται σε εναλλακτικές αγορές, αναζητώντας νέες ευκαιρίες. Ως εκ τούτου, είναι καθοριστικής σημασίας η προσέλκυσή τους στην Ελλάδα, μέσω της παροχής κινήτρων, τουλάχιστον αντίστοιχων με εκείνα που ισχύουν σε άλλες χώρες της Μεσογείου.
Για παράδειγμα, το αντίστοιχο πρόγραμμα στην Πορτογαλία έχει γνωρίσει τεράστια επιτυχία μέχρι σήμερα, ακριβώς λόγω της δυνατότητας λήψης και υπηκοότητας (πέραν της άδειας παραμονής), με τους επενδυτές να παραβλέπουν το γεγονός ότι οι τιμές πώλησης, μόνο ευκαιρίες δεν είναι, έχοντας αυξηθεί κατά 35% τα τελευταία τρία χρόνια.