Απειλή για το οικονομικό κλίμα η αύξηση τιμών σε ενέργεια και αγαθά

Τον νέο κίνδυνο για το οικονομικό κλίμα και την ανάκαμψη μετά την πανδημία αποτελούν οι τιμές ενέργειας και αγαθών, όπως τονίζουν οι αναλυτές της Eurobank, σχολιάζοντας την κάμψη του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Σεπτέμβριο, μετά την άνοδο, τον Αύγουστο, στη δεύτερη υψηλότερη τιμή από τον Οκτώβριο του 2007.

Έπειτα από 7 μήνες συνεχούς ανοδικής πορείας, σημειώνουν, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα σημείωσε μείωση τον Σεπτέμβριο 2021. Διαμορφώθηκε στις 109,7 μονάδες από 113,0 μονάδες τον Αύγουστο 2021 (89,8 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2020). Ο αντίστοιχος δείκτης στην Ευρωζώνη αυξήθηκε οριακά στις 117,8 μονάδες (βλέπε Σχήμα 1α).

Παρά την άνοδο των κρουσμάτων και τις φυσικές καταστροφές τον Αύγουστο 2021, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα τον συγκεκριμένο μήνα έλαβε την 2η υψηλότερη τιμή από τον Οκτώβριο 2007. Ως εκ τούτου, η κάμψη του Σεπτεμβρίου 2021 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια μορφή διόρθωσης. Όσον αφορά στους δείκτες εμπιστοσύνης που συνθέτουν τον δείκτη οικονομικού κλίματος, οι τομείς της βιομηχανίας, των καταναλωτών και του λιανικού εμπορίου κινήθηκαν πτωτικά, ενώ οι αντίστοιχοι στις υπηρεσίες και τις κατασκευές ανοδικά (βλέπε Σχήμα 1β).

Παρά την κάμψη του Σεπτεμβρίου 2021, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα βρέθηκε σε επίπεδα σχετικά κοντά με αυτά προ πανδημίας. Το ίδιο ισχύει και για τους δείκτες εμπιστοσύνης στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Μια πιθανή ερμηνεία του εν λόγω ποιοτικού χαρακτηριστικού είναι ότι με τις παρούσες συνθήκες η πιθανότητα για εκ νέου εφαρμογή αυστηρών περιοριστικών μέτρων (lockdown) έχει μειωθεί. Αναντίρρητα, η πανδημία εξακολουθεί να έχει κόστος για την οικονομία, εντούτοις η εμβολιαστική εκστρατεία, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η προσαρμογή των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η υγειονομική κρίση, οδηγούν σε σταδιακή αποκλιμάκωση της αβεβαιότητας.

Κάνοντας την υπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κάποια έντονη και αιφνίδια αρνητική εξέλιξη στο μέτωπο της πανδημίας, στην τρέχουσα χρονική περίοδο ο νέος πτωτικός κίνδυνος εστιάζεται κυρίως στις επιπτώσεις από τις αυξημένες τιμές ενέργειας και αγαθών (οι ανατιμήσεις στα είδη πρώτης ανάγκης συμπιέζουν το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών ενώ σε πρώτες ύλες και υλικά πλήττουν την οικονομική δραστηριότητα). Ο εν λόγω παράγοντας αναμένεται να επηρεάσει τις τιμές των δεικτών προσδοκιών και οικονομικής συγκυρίας του 4ου τριμήνου 2021. Η ένταση των προσδοκώμενων μεταβολών θα εξαρτηθεί από τις προσδοκίες που θα διαμορφωθούν για τη χρονική έκταση του εν εξελίξει φαινομένου.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο 2021, κλάδοι όπως της μεταποίησης και των κατασκευών, δηλαδή τομέων της οικονομίας των οποίων το κόστος παραγωγής επηρεάζεται άμεσα από τις τιμές ενέργειας, παρουσιάζουν ανθεκτικότητα. Ειδικά στον κλάδο των κατασκευών οι προσδοκίες διαμορφώνονται σε υψηλά πολλών ετών (βλέπε Σχήμα 2α), ενώ ο δείκτης PMI μεταποίησης παραμένει σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα του ορίου μηδενικής μεταβολής των 50 μονάδων δείκτη (58,4 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2021, βλέπε Σχήμα 2β). Παρά ταύτα, ο δείκτης τιμών υλικών κατασκευών νέων κτηρίων ενισχύθηκε σε ετήσια βάση 4,6% τον Αύγουστο 2021 (-0,3% τον Αύγουστο 2020), ενώ και στο δελτίο τύπου της IHS Marktit για τον δείκτη PMI μεταποίησης στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο 2021, τονίζεται η αύξηση των τιμών εισροών.