Διπλωματικό θρίλερ με Κίνα, Ε.Ε. και ΗΠΑ για τον έλεγχο του ΑΔΜΗΕ

Τις λεπτές ισορροπίες που πρέπει να τηρήσει η Ελλάδα έναντι των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον, χωρίς όμως να διαταράξει τις καλές της σχέσεις με το Πεκίνο, αναζητά η κυβέρνηση ενόψει της περαιτέρω αποκρατικοποίησης του ΑΔΜΗΕ.

Στην πράξη, η εκκίνηση των διαδικασιών για την πώληση κι άλλου πακέτου μετοχών του ΑΔΜΗΕ, στον οποίο η κινεζική State Grid κατέχει το 24%, θα αποτελέσει για την κυβέρνηση μια δύσκολη άσκηση που δεν πρέπει ούτε να προκαλέσει δυσαρέσκεια σε Ε.Ε. και ΗΠΑ, ούτε όμως και να διαταράξει την θερμή σχέση που αυτή επιχειρεί να «κτίσει» με την κινεζική ηγεσία και η οποία έχει άμεσο αντίκρισμα στις κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα.

Στο υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας έχουν πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους τις ευαίσθητες ισορροπίες που πρέπει να κρατήσει η χώρα έναντι της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών, που δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την επιθετική διείσδυση των Κινέζων σε στρατηγικές υποδομές. Το κοινοτικό δίκαιο, μάλιστα, έχει θέσει σαφείς περιορισμούς στη μετοχική εμπλοκή εταιρειών με παράλληλη παρουσία στην παραγωγή και στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ενέργειας, ακριβώς για να βάλει φρένο σε περαιτέρω κινεζική (και ρωσική) διείσδυση. Την ίδια στιγμή, όμως, η κυβέρνηση αρχίζει και αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με το Πεκίνο, όπως επιβεβαιώνει η επίσκεψη τον Νοέμβριο στην Αθήνα του Κινέζου Προέδρου Σι Τζιπίνγκ, λίγες μάλιστα ημέρες μετά το ταξίδι Μητσοτάκη στην Σαγκάη.

Το εγχείρημα επομένως της περαιτέρω αποκρατικοποίησης του ΑΔΜΗΕ μόνο απλό δεν θα είναι, πολλώ δε μάλλον όταν η State Grid έχει μεταφέρει από τον Νοέμβριο στον Κ.Χατζηδάκη την πρόθεση να αποκτήσει ένα περαιτέρω ποσοστό στην ελληνική εταιρεία. Στο ίδιο πάντα πλαίσιο έχει εκδηλώσει την βούληση να αποκτήσει το 20% στην «Αριάδνη», την θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, που τρέχει το μεγάλο έργο της διπλής ηλεκτρικής διασύνδεσης ύψους 1 δισ. ευρώ της Κρήτης με την Αττική.

Άλλωστε στη συμφωνία μετόχων (shareholders agreement) του 2017 μεταξύ Δημοσίου και State Grid είχε μπει όρος, σύμφωνα με τον οποίο η τελευταία έχει δικαίωμα πρώτης προσφοράς (right of first offer) υπέρ των λοιπών μετόχων, σε περίπτωση πώλησης μετοχών του ΑΔΜΗΕ. Με άλλα λόγια οι Κινέζοι έχουν τον πρώτο λόγο να υποβάλουν προσφορά σε περίπτωση που κάποιος από τους υπόλοιπους μετόχους (ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ - Δημόσιο, και ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών η οποία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο) αποφασίσει να πουλήσει μερίδιο των μετοχών του. 

Η προκήρυξη

Παρά τις δυσκολίες αυτές η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη εντός του επόμενου 3μηνου να προχωρήσει την αποκρατικοποίηση. Σύμφωνα λοιπόν με κάποιες πληροφορίες, οι όροι που θα συνοδεύουν τον διαγωνισμό θα σηματοδοτούν και το κατά πόσο είναι εύκολο και άρα εφικτό για την κινεζική State Grid να ασκήσει το δικαίωμα προαίρεσης που έχει να αποκτήσει επιπλέον ποσοστό. Το ακριβές ποσοστό που θα διατεθεί αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό εξέταση και δεν έχει αποφασιστεί αν θα είναι  20% ή 30%. Το πιθανότερο ωστόσο είναι ότι η προκήρυξη θα περιλαμβάνει τέτοιους όρους, οι οποίοι στην ουσία θα στέλνουν και το μήνυμα για τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης.

Όπως και να έχει το κλειδί των εξελίξεων στον ΑΔΜΗΕ κρατούν οι Κινέζοι. Σήμερα το Δημόσιο ελέγχει άμεσα και έμμεσα με 51% την πλειοψηφία των μετοχών. Συγκεκριμένα ο ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ ελέγχει το 25%, η State Grid το 24% και η ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, το 51%.

Η εμπλοκή των Κινέζων στον ΑΔΜΗΕ είναι εμφανής και μέσω της Bank of China. Ο διαχειριστής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει πάρει δάνειο ύψους 199 εκατ ευρώ από την Bank of China για την εκτέλεση από την θυγατρική του, Αριάδνη, του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής. 

Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο κεφάλαιο ΑΔΜΗΕ οι Κινέζοι θα επιμείνουν. Αναζητούν πύλη εισόδου στα δίκτυα ενέργειας της Ευρώπης και ο ΑΔΜΗΕ, ενόψει και του σχεδίου ενοποίησης του δικτύου μεταφοράς με τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στο πλαίσιο του target model, και η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ είναι ο  ευνοϊκότερος δρόμος προς αυτό τον σκοπό.