ΕΧΑΕ: Η μετοχή - πρεσβευτής του ΧΑ, οι δαπάνες και το πρόβλημα των εσόδων

Είναι η μετοχή – πρεσβευτής του Χρηματιστηρίου Αθηνών: Αν κάποιος πιστεύει στις προοπτικές της αγοράς, δεν μπορεί παρά να την εξετάσει ως επενδυτική επιλογή. Όμως, φαίνεται ότι η διαχρονική τάση της Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. (ΕΧΑΕ) προς τις… πολυτελείς λειτουργικές δαπάνες αποτελεί ένα σοβαρό περιοριστικό παράγοντα για την κερδοφορία της και την ανταμοιβή των μετόχων. Ένα παράγοντα που προβληματίζει αρκετούς αυτή την περίοδο, καθώς παρά την δραστική μείωση των εσόδων τα τελευταία χρόνια η διοίκηση της εταιρείας δεν έχει καταφέρει να περιορίσει τις δαπάνες στα νέα δεδομένα της αγοράς. Έτσι τα έσοδα δεν επαρκούν ώστε να οδηγήσει σε σημαντική κερδοφορία για τους μετόχους.

Με τη χρηματιστηριακή αγορά σε τροχιά ανόδου και ισχυρής αύξησης των συναλλαγών, οι αναλυτές δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι κατατάσσουν τη μετοχή της ΕΧΑΕ στις βασικές επιλογές τους ωστόσο το τρέχον επίπεδο συναλλαγών απέχει πολύ από τα προ κρίσης επίπεδα ενώ πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν αν θα επιστρέψουμε σε αυτά τα επίπεδα. 

Η εταιρεία αντλεί τα έσοδά της από τις χρηματιστηριακές συναλλαγές και θα είναι κατ’ εξοχήν ωφελημένη από την αναμενόμενη αύξησή τους, όχι μόνο από την καθημερινή κινητικότητα στο χρηματιστηριακό ταμπλό, αλλά και από τις αναμενόμενες μεγάλες συναλλαγές της επόμενης χρονιάς: Από την εισαγωγή του Αεροδρομίου Αθηνών στο ΧΑ και τις επόμενες κινήσεις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την αποεπένδυση από τις τράπεζες ή του ΤΑΙΠΕΔ για αποκρατικοποιήσεις, ως τις αυξήσεις κεφαλαίου των εισηγμένων και τις νέες εκδόσεις ομολόγων.

Η βασική «δεξαμενή» από την οποία αντλεί τα έσοδά της η ΕΧΑΕ, ο τζίρος του χρηματιστηρίου, οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα για τη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων της: φέτος, ο μέσος ημερήσιος τζίρος ξεπερνά τα 111 εκατ. ευρώ, με μια αύξηση κατά 69%, σε σχέση με το 2022. Η Optima Bank εκτιμά ότι ο μέσος ημερήσιος τζίρος θα αυξηθεί στα 172,6 εκατ. ευρώ την περίοδο 2023-26. Πάντως, ακόμη και μετά την αύξηση, θα παραμείνει 19% χαμηλότερα από τις καλές εποχές της αγοράς (2000 – 2012), όταν έφθανε στα 212,6 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με την Beta Χρηματιστηριακή, που κατατάσσει την ΕΧΑΕ στις κορυφαίες επενδυτικές επιλογές της, η ΕΧΑΕ είναι η οντότητα που αναμένεται να ωφεληθεί περισσότερο από τις αναβαθμίσεις της ελληνικής αγοράς. Η χρηματιστηριακή τοποθετεί την τιμή στόχο στα 8,6 ευρώ, 59% υψηλότερα από τα τρέχοντα επίπεδα και προβλέπει ότι η εταιρία θα καταγράψει κέρδη 10,04 εκατ. ευρώ φέτος, και 14,35 εκατ. το 2024, με αύξηση 42,9%. Η μερισματική απόδοση εκτιμάται στο 2,77%.

Σύσταση «αγοράς» για τη μετοχή δίνει και η Optima, τοποθετώντας την τιμή στόχο σαφώς χαμηλότερα από την Beta, στα 5,4 ευρώ, με περιθώριο ανόδου περίπου 17%.  Εκτιμά ότι φέτος τα έσοδα θα αυξηθούν κατά 23% στα 46,7 εκατ. ευρώ και κατά 20% το 2024, στα 56,1 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη της εταιρείας προβλέπει ότι θα ανέλθουν φέτος στα 13,1 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 60%, ενώ το 2024 θα αυξηθούν κατά 37% στα 17,9 εκατ. ευρώ. Συνεχής αύξηση προβλέπεται για το μέρισμα, από 0,15 ευρώ ανά μετοχή το 2022, στα 0,22 για το 2023, στα 0,3 ευρώ το 2024 και στα 0,43 ευρώ το 2025.

Με αυτά τα δεδομένα, η μετοχή της ΕΧΑΕ έχει αποδειχθεί καλό «όχημα» για μια τοποθέτηση στο ελληνικό χρηματιστήριο σε ανοδική περίοδο. Όπως φαίνεται στο γράφημα, σε βάθος 12 μηνών η μετοχή έχει σημειώσει άνοδο 74%, υποσκελίζοντας την απόδοση του Γενικού Δείκτη, που διαμορφώθηκε την ίδια περίοδο στο 39%.

Η μετοχή της ΕΧΑΕ (+73,87%) έναντι του Γενικού Δείκτη (+38,83%), τελευταίο 12μηνο

Οι «πλούσιες» δαπάνες προβληματίζουν...

Παρ’ όλα αυτά, ένα στοιχείο που προβληματίζει, σε σχέση με τις αποδόσεις για τους μετόχους, είναι η διαχρονική αδυναμία της εταιρείας να συγκρατήσει τις λειτουργικές δαπάνες της, που αφορούν, κατά κύριο λόγο, τις αμοιβές των στελεχών και του προσωπικού. Φαίνεται, μάλιστα, ότι οι δαπάνες αυτές παίρνουν την ανιούσα, στο όνομα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού χρηματιστηρίου, χωρίς να είναι ακόμη σαφές ποια ανταποδοτικότητα έχουν.

Ενδεικτικό της διαχρονικής αδυναμίας των διοικήσεων της ΕΧΑΕ να περιορίσουν τις δαπάνες είναι ότι ακόμη και στην περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης, όταν οι ημερήσιες συναλλαγές στην αγορά κατέρρευσαν, συμπαρασύροντας και τα έσοδα της εταιρείας, η περιστολή δαπανών παρέμεινε… άγνωστη έννοια. Ασφαλώς ένα μέρος των δαπανών οφείλεται στις αυξημένες τεχνολογικές επενδύσεις που πραγματοποιεί η εταιρεία. 

Όπως φαίνεται στον πίνακα, μεταξύ 2009 και 2022 οι αμοιβές και τα έξοδα προσωπικού μειώθηκαν μόλις κατά 6%, ενώ το σύνολο των λειτουργικών δαπανών αυξήθηκαν κατά 3,5%. Έτσι, καθώς τα έσοδα υπέστησαν καθίζηση κατά 51%, τα κέρδη προ φόρων κατέληξαν να συρρικνωθούν κατά 81%. Όπως εκτιμούν αναλυτές, αν η εταιρεία είχε δείξει μεγαλύτερη ευελιξία και αποτελεσματικότητα στην περιστολή του λειτουργικού κόστους, θα είχε προσαρμοσθεί πολύ καλύτερα στην περίοδο «ισχνών αγελάδων» του ΧΑ, ενώ και σήμερα θα μπορούσε, με αντίστοιχες κινήσεις, να έχει πολύ καλύτερη απόδοση για τους μετόχους.

Δαπάνες, έσοδα και κέρδη της ΕΧΑΕ

Επαναφορά (πρόωρη;) στις καλές εποχές

Η διοίκηση της ΕΧΑΕ φαίνεται ότι κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή της λιτότητας για τη μεγιστοποίηση των αποδόσεων για τους μετόχους, ιδιαίτερα από τον Μάρτιο του 2022, όταν ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου ο Γιάννος Κοντόπουλος:

• Μια από τις λίγες κινήσεις που είχαν σηματοδοτήσει μια προσαρμογή στις δυσκολίες της προηγούμενης δεκαετίας είχε γίνει στα τέλη του 2011, όταν είχαν μειωθεί οι μεικτές αποδοχές του διευθύνοντος συμβούλου από τα 300.000 ευρώ στα 162.500 πλέον επιδόματος θέσης ευθύνης (12.500 ευρώ).
• Με την έλευση του κ. Κοντόπουλου, οι αποδοχές του CEO επανήλθαν περίπου στα προ κρίσης επίπεδα: για  τη  χρήση  2022, δηλαδή για την περίοδο από 9 Μαρτίου έως 31 Δεκεμβρίου, ο κ. Κοντόπουλος έλαβε συνολικά 406.246 ευρώ, στα οποία περιλαμβάνεται και «πριμ μεταγραφής» (signing  bonus) ύψους 150.000 ευρώ.
• Τα στοιχεία του 9μήνου 2023 επιβεβαιώνουν ότι συνέχισαν να πνέουν οι άνεμοι της διόγκωσης των δαπανών για το προσωπικό. Όπως φαίνεται στον πίνακα, αυξήθηκαν κατά 19 οι μόνιμοι υπάλληλοι (+8%), ενώ οι αποδοχές προσωπικού διογκώθηκαν κατά 33,6% και ανήλθαν στα 8,2 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των δαπανών προσωπικού για εννέα μήνες έφθασε τα 10,6 εκατ. ευρώ.

Άλμα 33,6% στις δαπάνες προσωπικού της ΕΧΑΕ

Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ποσό, όταν τα κέρδη προ φόρων της περιόδου ήταν 10,4 εκατ. ευρώ και δείχνει, όπως λένε αναλυτές, πόσο υψηλότερη κερδοφορία θα μπορούσε να παρουσιάζει η ΕΧΑΕ, εάν έκανε πιο λελογισμένη διαχείριση των δαπανών αυτής της κατηγορίας. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο, όπου η εξέλιξη της τεχνολογίας επιτρέπει μεγάλες εξοικονομήσεις σε εταιρείες όπως η ΕΧΑΕ, που πρωτίστως βασίζονται στα συστήματα πληροφορικής για τη λειτουργία τους.

Η πορεία της μετοχής της ΕΧΑΕ, Σεπτέμβριος 2004 - Δεκέμβριος 2023 (εβδομαδιαία κλεισίματα)