Τις αγορές από την Ασία μέχρι το Κατάρ και από τις ΗΠΑ μέχρι την Ρωσία, προκειμένου να βρει φθηνό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) «σαρώνει» τους τελευταίους μήνες η ΔΕΗ, σε μια ένδειξη της έντονης κινητικότητας που αναπτύσσεται πλέον στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου, καθώς το LNG ανατρέπει πλήρως τους συσχετισμούς και έχει ξεπεράσει σε μερίδιο το αέριο από αγωγούς.
Έχοντάς αλλάξει στρατηγική και παύοντας να προμηθεύεται φυσικό αέριο αποκλειστικά από την ΔΕΠΑ, η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ψάχνει παντού ευκαιρίες, προκειμένου να εκμεταλλευτεί τις χαμηλές τιμές της παγκόσμιας αγοράς LNG, όπως αποδεικνύεται και από τις τελευταίες εξελίξεις.
Χαρακτηριστικό είναι πρόσφατο ρεπορτάζ του Reuters για την μεγάλη κινητικότητα στην παγκόσμια αγορά LNG, που επικαλούνταν πληροφορίες για την ασιατική αγορά από το γραφείο του πρακτορείου στη Σιγκαπούρη, έκανε λόγο για την προσπάθεια της ΔΕΗ να κλείσει τρία φορτία LNG, προκειμένου να της παραδοθούν στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου - 1 Μαΐου.
Επίσης, προ ημερών η ΔΕΗ ανακοίνωσε τη σύναψη συμφωνίας με το ρωσικό κολοσσό Rosneft, υπογράφοντας Master Sale Agreement (MSA) για την προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου. Είχαν προηγηθεί συνομιλίες μεταξύ των δυο πλευρών, στη βάση σχετικού σχεδίου που είχε προ μηνών υποβάλει στη ΔΕΗ η Rosneft Trading.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Η ΔΕΗ έχει κάνει στροφή στην στρατηγική της, κοιτάζει πλέον και πέραν του παραδοσιακού μέχρι πρότινος προμηθευτή της, δηλαδή της ΔΕΠΑ και κινείται δυναμικά στην παγκόσμια αγορά, τόσο γιατί βλέπει να ανοίγονται μεγάλες ευκαιρίες για trading αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όσο και για να καλύψει τις ανάγκες των μονάδων της που λειτουργούν με φυσικό αερίο.
Στο δεύτερο αυτό σκέλος, η χαμηλότερη τιμή του LNG έναντι του αερίου των αγωγών, με διαφορά που ξεπερνούσε μέχρι πρότινος και το 40%, δημιουργεί μεγάλη εξοικονόμηση για μια εταιρεία σαν την ΔΕΗ, με ετήσια κατανάλωση 1,35 δισ. κυβικά μέτρα. Τούτο φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν συνεχίζει να προμηθεύεται αέριο από την ΔΕΠΑ, ωστόσο η επιχείρηση διερευνά εξονυχιστικά κάθε αγορά, μετά και την αποτυχία να εξασφαλίσει για φέτος slots (δηλαδή χρονικές περιόδους άφιξης φορτίων) στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στην Ρεβυθούσα.
Στην λογική αυτή η ΔΕΗ έχει πάρει την απόφαση να συμμετάσχει στο εν εξελίξει market test της Gastrade για το πλωτό τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης, επιχειρώντας να δεσμεύσει χωρητικότητα (capacity), ύψους 500 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου το χρόνο επί του συνόλου των 5,5 δισ κυβικών μέτρων.
Το παιχνίδι χοντραίνει
Σαν στόχευση τα παραπάνω έχουν τόσο την τροφοδοσία των μονάδων της και την είσοδό της στην αγορά λιανικής, όσο και την πώληση φυσικού αερίου στην αγορά χονδρικής, όπως κάνουν οι άλλοι μεγάλοι παίκτες που δραστηριοποιούνται στο χώρο. Η γειτονιά μας αναβαθμίζεται συνεχώς και η ΔΕΗ βλέπει να διανοίγονται σημαντικές ευκαιρίες για trading αερίου στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης μετά και την επικείμενη εμπορική λειτουργία των αγωγών TAP και ΙGB.
To μόνο σίγουρο είναι ότι παιχνίδι θα χοντραίνει διαρκώς, το LNG θα συνεχίζει όπως φαίνεται να ανατρέπει τις ισορροπίες στην αγορά και ο ανταγωνισμός θα οξύνεται μετά και τις τελευταίες κινήσεις της ΔΕΠΑ, με στόχο να καταστήσει πιο ανταγωνιστικά τα μακροχρόνια της συμβόλαια με ξένους προμηθευτές, όπως αυτό με την Gazprom. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τελευταία κατάφερε να έρθει σε συμφωνία με τους Ρώσους για να πετύχει αλλαγή της φόρμουλας υπολογισμού της τιμής του μεταξύ τους συμβολαίου, ύψους 2 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο.
Ενώ μέχρι τώρα το κόστος επηρεαζόταν κατά 100% από την τιμή του αργού πετρελαίου (oil indexed), ΔΕΠΑ και Gazprom φέρονται να συμφωνήσαν προκειμένου το 40% των ποσοτήτων να καθορίζεται με βάση το ολλανδικό TTF, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά hubs φυσικού αερίου διεθνώς όπου οι τιμές είναι σημαντικά χαμηλότερες. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα μέσα Ιανουαρίου, οι τιμές στη spot αγορά για το LNG στο TTF, για παράδοση Φεβρουαρίου, και μαζί με τα κόστη εισόδου στο ελληνικό σύστημα, βρίσκονταν στα 14 ευρώ/ ΜWh έναντι πάνω από 20,5 ευρώ/ MWh της τιμής του αερίου από αγωγούς. Δηλαδή το πρώτο ήταν φθηνότερο κατά 45%.
Σε εξέλιξη λέγεται ότι βρίσκεται η διαπραγμάτευση ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και την Gazprom και για το ακανθώδες θέμα της ρήτρας take or pay. Κινητικότητα φέρεται να υπάρχει και με άλλους διεθνείς προμηθευτες της ΔΕΠΑ, όπως για παράδειγμα με την αλγερινή Sonatrach από την οποία η ΔΕΠΑ προμηθεύεται LNG. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ελληνική εταιρεία έχει καταφέρει να μειώσει τις ποσότητες προμήθειας, πετυχαίνοντας έκπτωση.
Τα μερίδια αγοράς
Τις τεράστιες ευκαιρίες που υπάρχουν ακόμη στην αγορά αναδεικνύει και η μάχη που δόθηκε το Νοέμβριο μεταξύ των χρηστών των αποθηκευτικών χώρων στη Ρεβυθούσα (ΔΕΣΦΑ) για το πρόγραμμα εκφορτώσεων ποσοτήτων LNG του 2020. Δίχως να σημαίνει ότι όλες αυτές οι παραγγελίες θα γίνουν τελικά και πράξη, εντούτοις δεσμεύτηκαν συνολικά 65 slots (χρονικές περίοδοι άφιξης πλοίων) για την έλευση 9,098 εκατ. κυβικών μέτρων LNG. Σύμφωνα με τις τρέχουσες διεθνείς τιμές υγροποιημένου αερίου, μιλάμε για παραγγελίες συνολικής αξίας 1 δισ. δολαρίων.
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι ότι πέρυσι το LNG έφτασε να αντιπροσωπεύει για πρώτη φορά το 50% της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Τα περισσότερα φορτία έφερε η Mytilineos η οποία έχει και την πρώτη θέση στην αγορά LNG με μερίδιο 50,2% (15,52 TWh πέρυσι). Ακολουθεί η ΔΕΠΑ με 26,1% (8,06 TWh), η Elpedison με 12,4% (3,84 TWh), η ΔΕΗ με 7,6% (2,35 TWh), ο Ήρωνας με 2,4% (0,75 TWh) και η Motor Oil με 1,3% (0,40 TWh).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
