Πριν από 27 χρόνια, σ’ ένα γκαράζ στο Σιάτλ, ο Τζεφ Μπέζος ίδρυε την Amazon, με «angel investors» τους γονείς του, που του έδωσαν 300.000 δολάρια, ξεκινώντας την δημιουργία μιας αυτοκρατορίας που έμελλε να αλλάξει τις συνήθειες του πλανήτη. Από ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο με αποτίμηση 1,6 δισ.. δολαρίων όταν μπήκε στην Wall Street, η Amazon του Τζεφ Μπέζος έχει μετατραπεί σε έναν κολοσσό αξίας 1,7 τρισ. δολαρίων και με τον ιδρυτή της να αποχωρεί από την θέση του CEO ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη.
Σε μια επιστολή προς τους 1,3 εκατ. εργαζομένους της Amazon, ο Τζεφ Μπέζος ανακοίνωσε πως η ηγεσία της εταιρείας θα περάσει στον Άντι Τζάσι. Ωστόσο, σημείωσε πως θα συνεχίσει να εμπλέκεται διοικητικά στον επιχειρηματικό κολοσσό, ενώ πλέον θα μπορεί να επικεντρωθεί σε άλλα επιχειρηματικά σχέδια.
Η ανακοίνωση του ιδρυτή της Amazon πως αφήνει την θέση του CEO ήρθε σε μια χρονιά όπου τα έσοδα της Amazon αυξήθηκαν στα τα 386 δισ. δολάρια το 2020. Παράλληλα, ο ίδιος έχοντας το 11,1% των μετοχών της Amazon κατάφερε να αυξήσει την περιουσία του σε έναν χρόνο κατά 69 δισ. δολάρια.
Ο 57χρονος Τζεφ Μπέζος αν και αποτελεί έναν από τους πιο επιτυχημένους αυτοδημιούργητους ανθρώπους του κόσμου, έχει βρεθεί αρκετές φορές στο στόχαστρο, καθώς στο πρόσωπο του αντανακλάται η διευρυνόμενη κοινωνική ανισότητα που χαρακτηρίζει τον πλανήτη. Χαρακτηριστικά, σε μια ώρα ο Τζεφ Μπέζος κερδίζει περίπου 13 εκατ. δολάρια, ενώ ο ελάχιστος μισθός ενός εργαζομένου στην Amazon είναι 15 δολάρια την ώρα.
Του έχει ασκηθεί επίσης κριτική για το πώς αντιμετώπισε τον ανταγωνισμό και για τις επιθετικές εξαγορές που πραγματοποίησε. Δεν είναι και λίγες οι φορές που η Amazon έχει κατηγορηθεί για αντεργατικές πολιτικές, ενώ σχεδόν το 8% των εργαζομένων της Amazon είχαν ένα σοβαρό εργατικό ατύχημα το 2019.
Επίσης, παρά το γεγονός ότι έχει αμύθητη περιουσία, ο Τζεφ Μπέζος που έχει εκφράσει την επιθυμία να κατακτήσει ο άνθρωπος το διάστημα και να γίνουν πραγματικότητα οι αποικίες εκτός του πλανήτη μας, δεν αποτελεί από τους πλέον φιλάνθρωπους του πλανήτη. Αποτελεί τον μοναδικό ανάμεσα στους 5 πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη που δεν έχει προσχωρήσει στο Giving Pledge, μια φιλανθρωπική πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τον Μπιλ Γκειτς και τον Γουόρεν Μπάφετ, με σκοπό να ενθαρρύνει τους κροίσους του πλανήτη να δωρίσουν τουλάχιστον τη μισή τους περιουσία.
Ξεκινώντας από ένα γκαράζ στο Σιάτλ
Γεννημένος στο Αλμπουκέρκι του Νιου Μέξικο, με την μητέρα του να είναι μαθήτρια Λυκείου, και τον βιολογικό του πατέρα να τον εγκαταλείπει όταν ήταν 17 μηνών, ο Τζεφ Μπέζος, όπως έχει αναφέρει σε συνεντεύξεις του, έμαθε από μικρός να εκτιμά την εργατικότητα και την οικογένεια. Τη μητέρα του Τζάκι Μπέζος την αποκαλεί το «πρώτο του λαχείο», ενώ πρότυπο του αποτέλεσε και ο παππούς του Λόρενς Πρέστον Τζιζ που του εμφύσησε την αγάπη για δημιουργία. Ο Μιγκουέλ Μπέζος, θετός πατέρας του Τζεφ Μπέζος, ήταν πρόσφυγας από την Κούβα, που κατάφερε να σπουδάσει και να πιάσει δουλειά στην Exxon.
Η οικογένεια του ήταν αυτοί που τον πίστεψαν πρώτοι και επένδυσαν σε εκείνον, όταν 27 χρόνια πριν η Amazon ήταν ακόμα μια ιδέα που δεν είχε ακόμα όνομα. Ξεκίνησε αναλαμβάνοντας την πώληση των βιβλίων από τις αλυσίδες βιβλιοπωλείων Borders και Barnes & Noble στο διαδίκτυο. Όπως έχει αναφέρει ο Τζεφ Μπέζος «με ρωτούσαν τότε συχνά, τι είναι το ίντερνετ. Ευτυχώς πλέον δεν χρειάζεται να το εξηγώ».
Η Amazon αποτελεί την επιτομή της επιτυχίας του αμερικανικού ονείρου. Ξεκίνησε ως μια πολύ μικρή επιχείρηση σε ένα γκαράζ για να μετατραπεί σε έναν γίγαντα με 1,3 εκατ. συνεργάτες και εκατοντάδες εκατομμύρια πελάτες σε όλο τον κόσμο.
Για να δημιουργηθεί μια αυτοκρατορία πρέπει πρώτα να εξαλείψεις τον ανταγωνισμό. Κάτι το οποίο έβαλε αμέσως σε εφαρμογή ο Τζεφ Μπέζος όπου το 1997 έδωσε συνολικά 54 εκατ. δολάρια σε επιθετικές εξαγορές ανταγωνιστών του ή επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να τον απειλήσουν μελλοντικά. Μέσα σε 3 χρόνια από την ίδρυσή της, η Amazon, έμπαινε στη Wall Street με αρχική τιμή μετοχής 18 δολάρια, ενώ είχε πωλήσεις 148 εκατ. δολαρίων και διέθετε έναν κατάλογο με περισσότερους από 2,5 εκατ. τίτλους βιβλίων. Το 1998 είχε αρχίσει να επεκτείνεται, προσθέτοντας και άλλα προϊόντα που ξεκινούσαν από CD και DVD μέχρι ρούχα και προϊόντα γραφείου, θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Την επόμενη χρονιά, η Amazon προχώρησε στην κίνηση που την μετέτρεψε στον κολοσσό που είναι σήμερα καθώς το 1999 έκανε άνοιγμα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να καταχωρήσουν τα προϊόντα τους στην σελίδα της και να ανταγωνιστούν ηλεκτρονικά. Πλέον το 60% των πωλήσεων της Amazon προέρχεται από προϊόντα μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Στα πρώτα βήματα της Amazon, η εταιρεία ανέφερε στις ενημερώσεις προς τους επενδυτές ότι είχε πιθανότητα χρεοκοπίας 70%, αλλά το 2005 η εταιρεία είχε καταφέρει να ανεβάσει ακόμα υψηλότερα τον πήχη των απαιτήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο, εισάγοντας την παράδοση των προϊόντων εντός δυο ημερών στον καταναλωτή. Η υπηρεσία Amazon Prime, που έχει δημιουργήσει προβλήματα εσχάτως στον κολοσσό λόγω της μεγάλης αύξησης των παραγγελιών που προκαλεί καθυστερήσιες στις παραδόσεις, αποτέλεσε το πιο σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Amazon για να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Το 2006 δημιουργήθηκε η Amazon Web Services, δίνοντας την ευκαιρία στην Amazon να προσφέρει και cloud υπηρεσίες σε άλλες επιχειρήσεις, έχοντας πλέον στο χαρτοφυλάκιό της πελάτες όπως η Nasa και το Netflix. Ο Άντι Τζάσι που θα αναλάβει τα ηνία της Amazon, ηγούνταν μέχρι πρότινος της Amazon Web Services.
Το 1998 ο Τζεφ Μπέζος έλεγε πως «καμία περιοχή δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει ένα βιβλιοπωλείο εκατομμυρίων τίτλων». Το 2017, η Amazon εξαγοράζει την Whole Foods αντί 13,4 δισ. δολαρίων και αποκτά μια από τις μεγαλύτερες αλυσίδες φυσικών καταστημάτων λιανεμπορίου στις ΗΠΑ, ενώ εισάγει μια σειρά από καινοτομίες που θέτουν τον τόνο για το σημερινό ηλεκτρονικό εμπόριο προϊόντων παντοπωλείου.
Ο νέος «πόλεμος των άστρων»
Ο Τζεφ Μπέζος κάθε άλλο παρά αποσύρεται από την ενεργό επιχειρηματική δράση μετά την αποχώρηση του από τη θέση του CEO της Amazon. «Ως εκτελεστικός πρόεδρος θα μείνω προσηλωμένος στα σημαντικά που αφορούν την Amazon, ωστόσο, την ίδια ώρα, θα έχω τον χρόνο και την ενέργεια που χρειάζομαι για να επικεντρωθώ στο Day One Fund, στο Earth Fund, στη Blue Origin, στη Washington Post και σε όλα τα άλλα πάθη μου».
Με την Amazon να περνάει στα χέρια του Άντι Τζάσι στο γ΄τρίμηνο του 2021, ο Τζεφ Μπέζος θα μπορέσει να επικεντρωθεί πλέον και στο «Star Wars», με αντίπαλο τον Έλον Μάσκ που πρόσφατα τον ξεπέρασε και στην λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη.
Ένα από τα μεγάλα πάθη του Τζεφ Μπέζος αποτελεί η Blue Origin που στοχεύει να κάνει φθηνότερα τα διαστημικά ταξίδια και πιο προσιτά για όλους, ενώ ελπίζει να πραγματοποιήσει την πρώτη της αποστολή το 2024. Είναι δυο χρόνια παλαιότερη από την Space X του Έλον Μάσκ, και παρά το γεγονός ότι ο Μπέζος την χρηματοδοτεί πουλώντας κάθε χρόνο μετοχές της Amazon αξίας 1 δισ. δολαρίων, δεν έχει καταφέρει να πετύχει όσα το «παιδί» του ιδρυτή της Tesla.
Η Blue Origin πραγματοποίησε μια επιτυχημένη δοκιμαστική πτήση του New Shepard, που αναμένεται να πραγματοποιεί τουριστικές αποστολές. Κάτι το οποίο απέχει κατά πάρα πολύ σε σχέση με τις επανδρωμένες πτήσεις στον ISS που έχει πραγματοποιήσει ήδη η Space X. Με τον Μασκ να έχει πάρει την πρώτη θέση των πλουσιότερων ανθρώπων που κατείχε ο Μπέζος από το 2017, είναι σίγουρος πως ο ιδρυτής της Amazon θα θελήσει να πάρει την ρεβάνς στα… αστέρια.