Συμφωνία για λήψη δανείου 2,4 δισ. δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπέγραψε η Σερβία, όπως ανακοίνωσε επίσημα το ΔΝΤ, η οποία, όπως ισχύει σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις περιλαμβάνει και ειδικό οικονομικό πρόγραμμα.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΔΝΤ η συμφωνία είναι διάρκειας 24 μηνών και θα βοηθήσει ώστε η χώρα «να αντιμετωπίσει τις υπάρχουσες και αυξανόμενες εξωτερικές και δημοσιονομικές χρηματοδοτικές της ανάγκες» και παράλληλα θα «στηρίξει τις μακροοικονομικές πολιτικές και τις προσπάθειες διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων των αρχών, με έμφαση στον τομέα της ενέργειας».
Παράλληλα η ειδική ομάδα απεσταλμένων του Ταμείου στο Βελιγράδι υπογραμμίζει ότι μετά από μια ισχυρή ανάκαμψη από την πανδημία, η Σερβία αντιμετωπίζει τώρα αντίθετους ανέμους από το δυσμενές παγκόσμιο και περιφερειακό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να επιβραδυνθεί σε περίπου 2,5% το 2022 λόγω της ασθενέστερης εξωτερικής ζήτησης από τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, μαζί με τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας, τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και την πρόσφατη ξηρασία, και σε 2,25% το 2023.
Με κινητήρια δύναμη κυρίως την αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας παγκοσμίως, ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 12% κατά μέσο όρο το 2022. Προβλέπεται ότι θα επιβραδυνθεί το 2023 και θα επιστρέψει εντός της ζώνης στόχου της Εθνικής Τράπεζας της Σερβίας το 2024. Το απότομα υψηλότερο κόστος εισαγωγής ενέργειας μαζί με τις ελλείψεις στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η αποδυνάμωση της εξωτερικής ζήτησης αναμένεται να διευρύνουν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε περίπου 9% του ΑΕΠ, τόσο το 2022 όσο και το 2023. Παρά το δυσμενές παγκόσμιο περιβάλλον, διατηρήθηκε η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και η συναλλαγματική ισοτιμία παρέμεινε σταθερή.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2022 αναμένεται να υπερβεί την αρχική πρόβλεψη του προϋπολογισμού. Ενώ οι επιδόσεις των εσόδων ήταν ισχυρές, οι απώλειες των κρατικών επιχειρήσεων ενέργειας (SOEs) στο πλαίσιο της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης οδηγούν σε σημαντικό δημοσιονομικό κόστος. Οι αρχές έχουν επίσης εφαρμόσει πρόσθετα μέτρα δαπανών για να αμβλύνουν τον αντίκτυπο των σοκ του κόστους ζωής στον πληθυσμό.
Ως εκ τούτου το ΔΝΤ συνιστά ένα αυστηρό μείγμα μακροοικονομικής πολιτικής, με άμεσο στόχο να συγκρατηθεί ο υψηλός πληθωρισμός, ενώ τονίζει ότι είναι σημαντικό η δημοσιονομική εξυγίανση να στηρίζει τη νομισματική πολιτική. Κατά συνέπεια, υπήρξε συμφωνία με τις αρχές για μείωση του συνολικού δημοσιονομικού ελλείμματος το 2023. Οι μισθολογικές αυξήσεις στον δημόσιο τομέα θα πρέπει να είναι περιορισμένες και οι διαρθρωτικές αυξήσεις των συντάξεων να καθοδηγούνται από τον τύπο αναπροσαρμογής που συνάδει με τον νέο δημοσιονομικό κανόνα. Ο προϋπολογισμός θα διατηρήσει υψηλές κεφαλαιουχικές δαπάνες για την αντιμετώπιση των σημαντικών αναγκών της Σερβίας σε υποδομές. Η έγκριση ενός προϋπολογισμού με έλλειμμα και επίπεδο πρωτογενών δαπανών σύμφωνα με αυτές τις γραμμές θα αποτελούσε προηγούμενη ενέργεια για την έγκριση του αιτήματος ΣΒΑ.
«Γενικότερα, τα δημόσια οικονομικά της Σερβίας θα πρέπει να ενισχυθούν από τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Η επικείμενη υιοθέτηση ενός νέου δημοσιονομικού κανόνα θα συμβάλει στην εδραίωση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και στην αποκατάσταση των δημοσιονομικών αποθεμάτων πέραν της περιόδου του προγράμματος. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της μεσοπρόθεσμης κατάρτισης του προϋπολογισμού, της διαχείρισης των δημοσιονομικών κινδύνων και των δημόσιων επενδύσεων, καθώς και για τον έλεγχο του μισθολογικού κόστους», τονίζεται στην ανακοίνωση του ΔΝΤ.