Δεν θα μείνει από αέριο η Ευρώπη: Γέμισαν κατά 70% οι αποθήκες

Δεν θα στερηθούν το φυσικό αέριο οι Ευρωπαίοι καταναλωτές αυτόν τον χειμώνα, παρότι ο Βλ. Πούτιν προτιμά να το... καίει, αντί να το στέλνει στην Ευρώπη. Οι αποθήκες φυσικού αερίου όλα δείχνουν ότι θα γεμίσουν, όμως οι καταναλωτές θα πληρώσουν λογαριασμό δεκάδων δισεκατομμυρίων για να αναπληρωθεί από άλλες πηγές το αέριο που δεν φθάνει μέσω του αγωγού Nord Stream.

Όλα δείχνουν ότι το Κρεμλίνο έχει αποφασίσει να συνεχίσει την τακτική της παροχής αερίου σε πρωτοφανώς μειωμένους όγκους στην Ευρώπη, χωρίς να αποκλείεται να σταματήσει εντελώς την παροχή, επιδιώκοντας να επιτύχει πολιτικούς στόχους, δηλαδή να κάμψει τη διάθεση των πολιτών και των κυβερνήσεων να συνεχίσουν να υποστηρίζουν στρατιωτικά και οικονομικά την Ουκρανία και να χαλαρώσουν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις.

Δύο στοιχεία δείχνουν με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο ότι δεν υπάρχει η παραμικρή διάθεση από τους Ρώσους να αποκαταστήσουν τις ροές μέσω του Nord Stream ακόμη και στα χαμηλά επίπεδα όπου βρίσκονταν πριν τις πρόσφατες εργασίες συντήρησης στον αγωγό (προηγουμένως λειτουργούσε στο 40% της δυναμικότητάς του, σήμερα μόλις στο 20%):

1. Η Gazprom αρνείται να παραλάβει την τουρμπίνα που επισκευάσθηκε στον Καναδά και βρίσκεται στη Γερμανία, αξιώνοντας τώρα να σταλούν έγγραφα από τη γερμανική κυβέρνηση που θα διαβεβαιώνουν ότι η τουρμπίνα δεν υπόκειται στο καθεστώς κυρώσεων. Κι αυτό παρότι η γερμανική κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν υπάρχει οποιοδήποτε εμπόδιο στην αποστολή της τουρμπίνας, το οποίο να σχετίζεται με τις κυρώσεις. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι Ρώσοι, εκτός από το να καθυστερούν την αύξηση της τροφοδοσίας, «κτίζουν» με αυτές τις κυρώσεις μια νομική επιχειρηματολογία, ώστε στο μέλλον, αν διεκδικήσουν ευρωπαϊκές εταιρείες αποζημιώσεις από την Gazprom με δικαστικά μέσα, να επικαλεσθούν τις διεθνείς κυρώσεις ως λόγο ανωτέρας βίας που δικαιολογεί την αθέτηση των συμβατικών τους υποχρεώσεων.
2. Σύμφωνα με αναφορές φινλανδικών μέσων ενημέρωσης, εδώ και αρκετές ημέρες γίνεται σε εγκαταστάσεις της Gazprom στον κόλπο της Φινλανδίας καύση φυσικού αερίου σε βιομηχανική κλίμακα, πρακτική που ακολουθείται από τις εταιρείες παροχής αερίου όταν δεν μπορούν ή δεν θέλουν (λόγω χαμηλών τιμών) να πουλήσουν αέριο και θέλουν να αποφύγουν τη διαδικασία διακοπής παραγωγής που έχει πολύ υψηλό κόστος. Παρότι η Gazprom θα μπορούσε να αποφύγει το κόστος της καύσης, η πρακτική αυτή συνεχίζεται και τις τελευταίες ημέρες, όπου πλέον η τουρμπίνα είναι έτοιμη προς παράδοση, κάτι που δείχνει την αποφασιστικότητα του Κρεμλίνου να κρατήσει υπό πίεση την Ευρώπη με μειωμένη τροφοδοσία αερίου.

Οι αποθήκες γεμίζουν

Παρόλα αυτά, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με όλα τα μέτρα που έχουν λάβει το τελευταίο διάστημα (εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας, μείωση κατανάλωσης) έχουν καταφέρει να επιτυγχάνουν τους στόχους τους για την πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων για τον χειμώνα.

Όπως μετέδωσε το Reuters, οι ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται σε καλό δρόμο για να γεμίσουν τις αποθήκες, αν και το κόστος της αναπλήρωσης των αποθεμάτων θα είναι πολύ υψηλότερο από πέρυσι και δέκα φορές μεγαλύτερο από τον ιστορικό μέσο όρο. Τα ευρωπαϊκά επίπεδα πληρότητας στις αποθήκες φυσικού αερίου έχουν ανέλθει στο 70,54% και ξεπερνούν τον μέσο όρο πέντε ετών, που είναι 70,32% για αυτό το χρονικό σημείο, σύμφωνα με στοιχεία της Gas Infrastructure Europe (GIE). Τα επίπεδα δεν απείχαν επίσης πολύ από τον μέσο όρο δέκα ετών που ήταν περίπου 71,40%.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει να γεμίσει τις αποθήκες αερίου κατά 80% ως την 1η Νοεμβρίου, για να υπάρχει ένα «μαξιλάρι» για τους χειμερινούς μήνες αιχμής της ζήτησης. Η Ένωση έχει επίσης θέσει ενδιάμεσους στόχους για κάθε χώρα για κάθε μήνα. Η Γερμανία, που έχει πληγεί περισσότερο από τις μειωμένες ροές φυσικού αερίου της Ρωσίας, έχει θέσει υψηλότερο στόχο και στοχεύει να έχει φθάσει σε πληρότητα 95% μέχρι τον Νοέμβριο.

Για την αύξηση των αποθεμάτων, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι αυξημένες εισαγωγές LNG. Η Ε.Ε. εισήγαγε 21,36 εκατ. τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου το πρώτο εξάμηνο του 2022, από 8,21 εκατ. την ίδια περίοδο πριν από ένα χρόνο. Μάλιστα, τον Ιούνιο, για πρώτη φορά στην ιστορία, το LNG των ΗΠΑ συνεισέφερε περισσότερη παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη από ό,τι το φυσικό αέριο αγωγών από τη Ρωσία.

Παρόλα αυτά, αναλυτές τονίζουν ότι δεν έχουν φύγει όλοι οι κίνδυνοι από τον ορίζοντα. «Η Ευρώπη παραμένει εξαρτημένη από δύο πράγματα: πόσο κρύος θα είναι ο χειμώνας και πώς θα εξελιχθούν οι ρωσικές ροές την άνοιξη. Η αβεβαιότητα και για τα δύο πιθανότατα θα διατηρήσει υψηλές τις τιμές, ακόμη και αν τα αποθέματα συνεχίσουν να αυξάνονται τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο αναλυτής πετρελαίου της UBS, Τζιοβάνι Σταουνόβο.

Επιπλέον, δεν έχει φύγει οριστικά από το τραπέζι το χειρότερο σενάριο. Όπως έχουν προειδοποιήσει αναλυτές, η πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί θα ήταν αδύνατη εάν η Ρωσία διέκοπτε εντελώς τις προμήθειες μέσω του αγωγού Nord Stream προς τη Γερμανία.

Θέμα... τιμής

Ακόμη και αν δεν ξεμείνει από αέριο η Ευρώπη, το κόστος αναπλήρωσης των αποθεμάτων φέτος θα είναι πολύ υψηλό και θα μεταφερθεί στους καταναλωτές. Η τιμή του φυσικού αερίου στην Ολλανδία (TTF) έχει σχεδόν τριπλασιασθεί από την αρχή του έτους λόγω της επιβράδυνσης των παραδόσεων ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream και των συνθηκών που επικρατούν στην παγκόσμια αγορά.

«Υποθετικά, η αντικατάσταση της ροής από τον αγωγό North Stream κατά τη διάρκεια αυτού του χειμώνα από άλλες πηγές εφοδιασμού, με βάση τις προθεσμιακές τιμές του TTF για τη χειμερινή περίοδο, θα κόστιζε στην Ευρώπη πάνω από 50 δισ. ευρώ, περίπου 10 φορές υψηλότερα από όσο ήταν ιστορικά», δήλωσε στο Reuters ο Κάλουμ Μακφέρσον, επικεφαλής αναλυτής για τις αγορές εμπορευμάτων στην Investec.

Η Σιμόν Ταλιαπιέτρα, ανώτερη συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης Bruegel, εκτιμά ότι η Ευρώπη θα πρέπει να δαπανήσει 26 δισ. ευρώ για να φθάσει το ποσοστό πληρότητας στην αποθήκευση φυσικού αερίου στο 80% από τα τρέχοντα επίπεδα του 70%. Ο Τζέικομπ Μάντελ της Aurora Energy Research εκτιμά ότι το συνολικό κόστος του φυσικού αερίου που έχει διοχετευθεί στους αποθηκευτικούς χώρους της Ε.Ε. από τον Ιούνιο, όταν τέθηκαν οι ευρωπαϊκοί στόχοι πληρότητας, θα ήταν περίπου 19,8 δισ. ευρώ, εάν υποθέταμε ότι όλο το αέριο έχει αγορασθεί σε τιμές spot στην Ολλανδία. Σήμερα, μέχρι να εκπληρωθεί ο στόχος της Ε.Ε., θα χρειάζονταν άλλα 35,5 δισ., ανεβάζοντας το συνολικό κόστος των αγορών αερίου για πλήρωση των αποθεμάτων υψηλότερα από 55 δισ. ευρώ.

Για το ποιος θα πληρώσει αυτά τα αυξημένα κόστη, τις αποφάσεις θα πάρουν τελικά οι κυβερνήσεις: Αυτές θα πρέπει να αποφασίσουν αν και σε ποιο βαθμό θα επιδοτήσουν τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου των καταναλωτών.