Σε ειδικό καθεστώς επιτήρησης, που θα περιλαμβάνει και πλαφόν στις τρέχουσες κρατικές δαπάνες, θα βρεθούν το 2023 η Ελλάδα και οι άλλες υπερχρεωμένες χώρες, παρά τη συνέχιση της αναστολής των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων που αναμένεται να αποφασισθεί κατόπιν σχετικής εισήγησης της Κομισιόν.
«Η διατήρηση και το 2023 της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που προτείνει η Επιτροπή, καλύπτει όλες τις χώρες της ΕΕ», εξήγησε σήμερα ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για θέματα Οικονομίας, Βλάντις Ντομπρόβσκις.
Ο Β. Ντομπρόβσκις υπογράμμισε ότι η ρήτρα γενικής διαφυγής δεν αναστέλλει τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, ούτε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η Επιτροπή συνεχίζει να παρέχει δημοσιονομική καθοδήγηση στα κράτη-μέλη και κάνει διαφοροποίηση μεταξύ των κρατών - μελών με υψηλό χρέος και των κρατών μελών με χαμηλό και μεσαίο χρέος.
«Στην περίπτωση υψηλού χρέους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, η καθοδήγησή μας είναι ότι η αύξηση των τρεχουσών δαπανών θα πρέπει να είναι κάτω από τη δυνητική μεσοπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη», τόνισε ο Βλ. Ντομπρόβσκις.
Αυτός ο κανόνας σημαίνει για την Ελλάδα ότι η επιτρεπόμενη αύξηση των τρεχουσών δαπανών του προϋπολογισμού θα είναι 1% - 2%, καθώς η χώρα έχει πολύ χαμηλό εκτιμώμενο ποσοστό μεσοπρόθεσμης ανάπτυξης.
«Για τις χώρες με χαμηλό ή μεσαίο χρέος, οι τρέχουσες δαπάνες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τη μεσοπρόθεσμη αύξηση των δαπανών», πρόσθεσε.
Συνολικά το μήνυμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι η ευρεία δημοσιονομική τόνωση για το 2023 δεν είναι δικαιολογημένη και ότι κάθε χώρα πρέπει να επιστρέψει σταδιακά σε συνετή δημοσιονομική πολιτική, επισήμανε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής.
Για το 2022, η Επιτροπή συνιστά για την ΕΕ στο σύνολό της, μια «επεκτακτική δημοσιονομική στάση».
Για το 2023, η Επιτροπή συστήνει «συνετή» δημοσιονομική πολιτική και «προσεκτικό σχεδιασμό», λόγω της «ειδικής φύσης» του μακροοικονομικού σοκ που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στις ανάγκες ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ. «Η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP) είναι το κλειδί για την επίτευξη υψηλότερων επιπέδων επενδύσεων», τονίζει η Επιτροπή.
Ειδικότερα, στο εαρινό πακέτο για το ευρωπαϊκό εξάμηνο 2022, η Επιτροπή ενέκρινε έκθεση βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης της ΕΕ, για 18 κράτη μέλη (Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία , Μάλτα, Εσθονία, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία).
Σκοπός αυτής της έκθεσης είναι να αξιολογήσει τη συμμόρφωση των κρατών - μελών με τα κριτήρια ελλείμματος και χρέους της Συνθήκης. Για όλα αυτά τα κράτη - μέλη εκτός της Φινλανδίας, η έκθεση αξιολογεί τη συμμόρφωσή τους με το κριτήριο του ελλείμματος. Στην περίπτωση της Λιθουανίας, της Εσθονίας και της Πολωνίας, η έκθεση συντάχθηκε λόγω σχεδιαζόμενου ελλείμματος το 2022 που υπερέβαινε την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που προβλέπει η Συνθήκη, ενώ τα άλλα κράτη μέλη είχαν έλλειμμα γενικής κυβέρνησης το 2021 που υπερέβαινε το 3% του ΑΕΠ.
Η πανδημία συνεχίζει να έχει έναν εξαιρετικό μακροοικονομικό και δημοσιονομικό αντίκτυπο που, μαζί με την τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση, δημιουργεί εξαιρετική αβεβαιότητα, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού μιας λεπτομερούς πορείας για τη δημοσιονομική πολιτική. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν προτείνει την έναρξη νέων διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος.
Η Επιτροπή θα επανεκτιμήσει τη δημοσιονομική κατάσταση των κρατών μελών το φθινόπωρο του 2022. Την άνοιξη του 2023, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη συνάφεια της πρότασης για την έναρξη διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος με βάση τα στοιχεία αποτελέσματος για το 2022, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τη συμμόρφωση με τις δημοσιονομικές συστάσεις ανά χώρα.
Τέλος, η Επιτροπή αξιολόγησε την ύπαρξη μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Επτά κράτη μέλη (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ρουμανία και Σουηδία) εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ανισορροπίες. Τρία κράτη μέλη (Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρος) εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες.