Η μία μετά την άλλη σχεδόν όλες οι χώρες της υφηλίου αγωνίζονται να απομακρύνουν τους πολίτες τους από το Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, με τους αναλυτές να σπεύδουν να προειδοποιήσουν ότι ο αντίκτυπος του ελέγχου των ισλαμιστών θα έχει επιπτώσεις και εκτός των συνόρων της χώρας, όπως τονίζει σε ανάλυσή του το CNBC.
Η ανάληψη της εξουσίας από τους υπερσυντηρητικούς ισλαμιστές έδωσε και τυπικά τέλος σε μία πολιτική κυβέρνηση, με αφορμή αλλά όχι αιτία την οριστική απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Σύμφωνα με τους ειδικούς η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αντιμετωπίσει και να λύσει τρία βασικά προβλήματα αναφορικά με τους Ταλιμπάν. Μεταξύ αυτών η πιθανή αύξηση των τρομοκρατικών επιθέσεων, η εμφάνιση μίας νέας προσφυγικής κρίσης αλλά και η αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής και κυρίως η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Αφγανιστάν και χωρώ όπως Ινδία, Κίνα και Πακιστάν.
Άνοδος της τρομοκρατίας
Το Αφγανιστάν θα μπορούσε και πάλι να γίνει «εστία» για την τρομοκρατία, παρέχοντας καταφύγιο σε εξτρεμιστές, προειδοποίησαν ειδικοί. Οι Ταλιμπάν «δεν έσπασαν ποτέ» τη συμμαχία τους με την Αλ Κάιντα τις τελευταίες δύο δεκαετίες παρά τη στρατιωτική πίεση και τη διετή διαπραγματεύσεις στο Κατάρ, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Φοντέιν, διευθύνοντα σύμβουλο του Center for a New American Security.
Σε έκθεσή τους τα Ηνωμένα Έθνη αναφέρουν ότι Ταλιμπάν και Αλ Κάιντα «παραμένουν στενά ευθυγραμμισμένοι και δεν δείχνουν καμία ένδειξη διακοπής των σχέσεων», παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι οι Ταλιμπάν χαρακτηρίζουν ως ψευδή αυτήν την εκτίμηση και σε ανακοίνωσή τους υποστήριξαν ότι δεν θα επιτραπεί σε τρομοκρατικές οργανώσεις να χρησιμοποιήσουν το Αφγανιστάν ως βάση για να εξαπολύσουν επιθέσεις.
«Κανείς δεν γνωρίζει εάν οι Ταλιμπάν εκπληρώσουν αυτή τη δέσμευσή τους, θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε τις εξελίξεις», εκτιμά ο Αμίρ Χαντζανί, στέλεχος Quincy Institute for Responsible Statecraft.
Καθώς οι Ταλιμπάν σάρωσαν το Αφγανιστάν, φέρεται να απελευθέρωσαν περίπου 5.000 έως 7.000 αιχμαλώτους από τη φυλακή Παρβάν, μερικοί από τους οποίους είναι σκληροί μαχητές των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα.
Ο Φοντέιν υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποδείξουν ότι όντως μπορούν να χειριστούν απειλές για τρομοκρατικές επιθέσεις οι οποίες θα φθάσουν από το Αφγανιστάν, καθώς κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τις εξελίξεις. Άλλωστε το Αφγανιστάν ήταν καταφύγιο τρομοκρατικών ομάδων όταν οι Ταλιμπάν ήταν στην εξουσία στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Αλλά οι ΗΠΑ εισέβαλαν στη χώρα το 2001 μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και το Πεντάγωνο.
Ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον δήλωσε στο CNBC την περασμένη εβδομάδα ότι η αμερικανική εισβολή είχε ως στόχο την εκδίωξη των Ταλιμπάν και το «ιερό που είχαν παραχωρήσει στην Αλ Κάιντα».
Προσφυγική κρίση
Υπάρχουν αυξανόμενοι φόβοι για επικείμενη προσφυγική κρίση - όπως αυτή του 2015, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες εγκατέλειψαν την εμπόλεμη Συρία για να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη.
Η Σαμάιλα Καν, αναλύτρια της Alliance Bernstein υποστηρίζει ότι «οι Αφγανοί πρόσφυγες μπορούν να κατευθυνθούν προς οποιαδήποτε χώρα. Μπορούμε να δούμε από τις εικόνες που προέκυψαν από το αεροδρόμιο της Καμπούλ ότι είναι απελπισμένοι να φύγουν, οπότε αν βρουν ένα δρομολόγιο για οποιαδήποτε χώρα θα πάνε εκεί». Οι προσφυγικές ροές μετά την κατάρρευση του Αφγανιστάν «θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν τον όγκο της Συρίας», ανέφερε ο Φοντέιν του CNAS.
Τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δείχνουν ότι περισσότεροι από 6,6 εκατ. Σύροι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους από το 2011, ενώ προβλέπει ότι τουλάχιστον 550.000 Αφγανοί θα εκτοπιστούν από το Αφγανιστάν με αρχική κατεύθυνση τα γειτονικά κράτη. Ωστόσο, αναλυτές του Eurasia Group ανέφεραν σε πρόσφατη έκθεσή τους ότι οι ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την εισροή Αφγανών προσφύγων μπορεί να είναι υπερβολικές, αφού το μπλοκ έχει λάβει μέτρα για τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης.
Επιπλέον, το αντι-προσφυγικό αίσθημα στην Τουρκία - όπου συνήθως ταξιδεύουν πολλοί πρόσφυγες - θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να λάβει πιο σκληρή στάση απέναντι τους. Οποιαδήποτε προσφυγική εισροή που φτάνει στην ΕΕ πιθανότατα θα είναι «διαχειρίσιμη», ανέφερε η Eurasia Group.
Περιφερειακή αστάθεια
Το πολιτικό χάος στο Αφγανιστάν θα μπορούσε να επεκταθεί σε γειτονικές χώρες και ενδεχομένως να επιδεινώσει τις εντάσεις μεταξύ της Ινδίας και των γειτόνων της, του Πακιστάν και της Κίνας. Οι Ινδοί αναλυτές ανησυχούν ότι η επιστροφή των Ταλιμπάν μπορεί να δημιουργήσει χώρο για τρομοκρατικές ομάδες όπως οι Lashkar-e-Taiba και Jaish-e-Mohammed, οι οποίες θα αρχίσουν να εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον ινδικών στόχων, σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Θρέλκεντ, στέλεχος του South Asia Program στο Stimson Center.
Παράλληλα σημειώνει ότι η Καμπούλ υπό τους Ταλιμπάν πιθανώς να αύξανε την επιρροή της προς το Πρακιστάν σε σύγκριση με αυτή που ασκεί η Ινδία. Η Ινδία φαίνεται να έχει υιοθετήσει μια προσέγγιση αναμονής προς το παρόν. Εάν μια επίθεση εναντίον ινδικών στόχων προερχόταν από το Αφγανιστάν, το Νέο Δελχί «σίγουρα θα έριχνε το φταίξιμο στο Ισλαμαμπάντ», σημειώνει η Θρέλκεντ, η οποία ήταν στο παρελθόν αξιωματούχος ειδικευμένος στις ξένες μυστικές υπηρεσιών στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Πακιστάν.
«Το αποτέλεσμα [θα] είναι μια κρίση Ινδίας - Πακιστάν με πιθανώς επικίνδυνη κλιμάκωση», προέβλεψε και προσέθεσε θα είναι ευκολότερο για το Πακιστάν και την Κίνα να αναζητήσουν συμφωνίες με τους Ταλιμπάν για να εξασφαλίσουν την ασφάλειά τους.
Ενώ η Ινδία έχει κάνει προσπάθειες να συνεργαστεί με τους Ταλιμπάν, οι ειδικοί λένε ότι θα είναι πιο δύσκολο για το Νέο Δελχί να εξασφαλίσει παρόμοιες συμφωνίες που μπορούν να «κλείσουν» Πακιστάν και Κίνα. Εάν η ανανεωμένη αστάθεια στο Αφγανιστάν εξαπλωθεί στο Πακιστάν, η Ινδία μπορεί επίσης να αναγκαστεί να ενισχύσει την άμυνά της κατά μήκος των δυτικών συνόρων - αυτό μπορεί να περιορίσει την προσοχή και τους πόρους του Νέου Δελχί για να ανταποκριθεί στις στρατιωτικές πιέσεις του Πεκίνου, σύμφωνα με την Eurasia Group.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
